9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 57-58-59 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Kimya Sayfa 57-58 Cevapları

Etkinlik 1.8: Atom Orbitallerinin Bağıl Enerjileri

Aşağıda bazı atom orbitallerine ait görseller ve aynı enerji seviyesindeki orbitallerin enerjilerindeki değişim grafiği verilmiştir. Görsellerde aynı orbital türünün farklı enerji seviyelerindeki durumları ile aynı enerji seviyesindeki farklı orbital türlerinin durumları görülmektedir. Bu görselleri ve grafiği inceleyip aşağıdaki soruları cevaplayınız. (Bu etkinliğe ilişkin değerlendirme kitabın sonunda “Ekler” bölümündeki 2. Form ile yapılacaktır.)

1- Enerji seviyesi artışına bağlı olarak atom orbitallerinin bağlı enerjileri nasıl değişmektedir?
Cevap: Enerji seviyesi arttıkça atom orbitalleri çekirdekten uzaklaşır. Aynı tür orbitalin bağıl enerjisi artar.

2- Aynı enerji seviyesindeki farklı tür orbitallerin enerjileri aynı mıdır? Bu orbitallerin birbirlerine göre bağlı enerji seviyeleri hakkında önerilerinizi yazınız.
Cevap: Hayır, aynı enerji seviyesindeki orbitallerin enerjileri farklıdır.
Bağıl enerji sırası: s < p < d < f

3- Önerilerinizden yola çıkarak 3. enerji seviyesinde bulunacak orbitallerin bağlı enerjilerini düşükten yükseğe sıralayınız.
Cevap: 3. enerji seviyesinde bağlı enerjiler sırasıyla şu şekildedir: 3s < 3p < 3d.

4- Atom orbitallerinin bağlı enerjilerine dair belirlediğiniz önerilerinizi arkadaşlarınızın önerileriyle karşılaştırınız. Hangilerinin bilimsel verilere dayandığını çok yönlü bakış açısıyla değerlendirerek tartışınız. Tartışmanın sonucuna göre kendi önerinizi değerlendirerek önerinizdeki zayıf ve güçlü tarafları belirtiniz.
Cevap: Bilimsel verilere dayanarak orbitallerin enerji seviyeleri sıralanmıştır. Önerilerim, kuantum mekaniği ile doğrulanan verilerle desteklenmektedir. Güçlü yönlerim, enerji seviyelerinin sıralaması ve orbitallerin yapıları hakkında doğru bilgileri sunmaktır. Zayıf yönüm ise, bazı karmaşık enerji hesaplamalarına daha fazla açıklık getirilmesi gerekebilir.

5- Aşağıda verilen atom orbitallerinin bağlı enerji diyagramını inceleyerek atom orbitallerinin bağlı enerjileri ile ilgili önerilerinizin diyagramdaki verilerle karşılaştırınız. Geçerli olan ve olmayan önerilerinizi listeleyiniz.
Cevap: Geçerli Önerilerim:

• Orbitallerin enerjileri sırasıyla artmaktadır.
• Aynı enerji seviyesindeki farklı orbitallerin enerjileri farklıdır.

Geçersiz Önerilerim: 3. enerji seviyesinde tüm orbitallerin aynı enerjiye sahip olacağını düşünmek.

9. Sınıf Kimya Sayfa 59 Cevapları

6- Geçersiz önerilerinizi ayıklayarak atom orbitallerinin bağlı enerjilerine dair geçerli tahminleriniz doğrultusunda atom orbitallerinin bağlı enerjilerine ilişkin çıkarımlarınızı yazınız.
Cevap: Geçersiz önerilerimi ayıkladıktan sonra, her bir enerji seviyesinde farklı tür orbitallerin farklı enerjilere sahip olduğu sonucuna varıyorum. Bu durum, elektronların farklı yörüngelerde hareket ettiğini ve çekirdek ile farklı etkileşimlerde bulunduğunu gösterir.

7- Atom orbitallerinin bağlı enerji diyagramını kullanarak elektron sayısı 6s orbitaline kadar olan bir atomun orbitallerini düşükten yükseğe sıralayınız.
Cevap: 1s < 2s < 2p < 3s < 3p < 4s < 3d < 4p < 5s < 4d < 5p < 6s.

Kontrol Noktası Cevapları

1- İlk 4 enerji seviyesindeki orbitalleri yazarak her enerji seviyesindeki toplam orbital sayısını belirleyiniz.

• 1. enerji seviyesinde 1s orbitali bulunur ve 1. enerji seviyesi toplam 1 orbital içerir.
• 2. enerji seviyesinde 2s ve 2p orbitalleri bulunur ve 2. enerji seviyesi toplam 4 orbital içerir.
• 3. enerji seviyesinde 3s, 3p ve 3d orbitalleri bulunur ve 3. enerji seviyesi toplam 9 orbital içerir.
• 4. enerji seviyesinde 4s, 4p, 4d ve 4f orbitalleri bulunur ve 4. enerji seviyesi toplam 16 orbital içerir.

2- Bir orbital en fazla iki elektron alabilir. Buna göre ilk 4 enerji seviyesi için her bir enerji seviyesinde bulunabilecek en fazla elektron sayısını belirleyiniz.

• 1. enerji seviyesinde toplam 2 elektron bulunur.
• 2. enerji seviyesinde toplam 8 elektron bulunur.
• 3. enerji seviyesinde toplam 18 elektron bulunur.
• 4. enerji seviyesinde toplam 32 elektron bulunur.

3- Enerji seviyelerindeki orbital sayısıyla enerji seviyesinde bulunabilecek en fazla elektron sayısı arasındaki örtünmeyi yazınız.
Cevap: Bir enerji seviyesindeki maksimum elektron sayısı, o seviyedeki toplam orbital sayısının iki katıdır. Yani 2n² kuralı geçerlidir.

4- Atom orbitallerinin enerjileri ile ilgili içeriğe ulaşmak için yandaki karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.

Atom orbitalleri, elektronların atom içinde en sık bulunduğu bölgeleri ifade eder. Orbitallerin enerjisi, çekirdekten uzaklıklarına ve orbital türüne göre farklılık gösterir. s-orbitalleri, çekirdeğe en yakın konumda olup en düşük enerji seviyesine sahiptir. Bunun ardından gelen p, d ve f orbitalleri, daha yüksek enerji seviyelerine sahiptir. Elektronlar düşük enerjili bir orbitalden daha yüksek enerjili bir orbitale geçerken enerji alırlar; tam tersi durumda ise enerji yayarlar. Bu enerji değişimleri, atomların kimyasal ve fiziksel özelliklerinin belirlenmesinde önemli bir etkiye sahiptir.