10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 33 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Biyoloji Kitabı Sayfa 33 – 3. Etkinlik

Etkinliğin Amacı

Bu etkinliğin amacı, fotosentezde hangi maddelerin kullanıldığını ve hangi maddelerin üretildiğini deneysel veriler üzerinden öğrenmek ve bilim insanlarının çalışmalarıyla bu bilgileri pekiştirmektir.

Yapılan Çalışmaların Özeti

• Helmont’un Söğüt Deneyi: Helmont, küçük bir söğüt fidanını 5 yıl boyunca yalnızca yağmur suyuyla beslemiş ve bitkinin kütlesinde yaklaşık 75 kg artış olduğunu, toprağın kütlesinin ise neredeyse hiç değişmediğini gözlemlemiştir. Bu deney, bitki kütlesinin kaynağının toprak değil; su ve atmosferden alınan maddeler olduğunu göstermiştir.
• Priestley’in Mum ve Bitki Deneyi: Priestley, kapalı fanusta mumun kısa sürede söndüğünü; aynı ortama yeşil bitki koyduğunda mumun daha uzun süre yandığını fark etmiştir. Ayrıca havasız ortamda ölen farenin, bitki bulunduğunda daha uzun süre yaşadığını gözlemlemiştir. Bu deney, bitkilerin oksijen üreterek havayı temizlediğini ortaya koymuştur.

Sorular ve Cevaplar

1. Bir bitki fotosentez sırasında hangi maddeleri kullanır ve üretir?
Fotosentezde kullanılanlar: Karbondioksit (CO₂), su (H₂O), ışık enerjisi
Fotosentezde üretilenler: Glikoz (C₆H₁₂O₆), oksijen (O₂)

2. Bilim tarihinde fotosentez ile ilgili yapılan önemli bilimsel çalışmalara örnek veriniz.
Helmont’un Söğüt Deneyi → Bitki kütlesinin esas kaynağının su ve havadaki CO₂ olduğunu gösterdi.
Priestley’in Mum-Bitki Deneyi → Bitkilerin fotosentez yaparak oksijen ürettiğini ve havayı temizlediğini kanıtladı.

Etkinlikten Çıkarılan Sonuçlar

• Fotosentez için ışık, su ve karbondioksit zorunludur.
• Fotosentezin ürünleri glikoz ve oksijendir.
• Bitkilerin büyüme ve kütle artışı, esas olarak atmosferden alınan karbondioksitin organik bileşiklere dönüşmesiyle gerçekleşir.
• Fotosentez, yalnızca bitkilerin değil; tüm canlıların yaşamını sürdürebilmesi için hayati öneme sahiptir.