9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 103-104-105 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 103 Cevapları

Metnimizi Anlayalım – Soru ve Cevaplar

1. Halide Nusret Zorlutuna’nın Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıyı yazmasının gerekçesi neler olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Yazar, İstanbul’un düşman işgalinden kurtuluşunun sevincini gelecek nesillere aktarmak, o gün yaşanan coşkuyu, heyecanı ve duygu yoğunluğunu unutturmamak ve tarihe tanıklık eden bir eser bırakmak amacıyla bu anıyı yazmış olabilir.

2. Okuduğunuz anıda Halide Nusret Zorlutuna “Ne güzel günler Ya Rabbi! Nasıl mutlu nasıl heyecanlı, ne kadar geleceğimizden emindik!…” ifadelerini kullanmıştır. Bu ifadelerinden hareketle yazarın içinde bulunduğu duygu hâlini söyleyiniz.

Cevap: Bu sözler, yazarın umut dolu, gururlu, mutlu ve heyecanlı olduğunu göstermektedir. Bağımsızlığın gelmesine duyulan derin güven ve sevinç açıkça hissedilmektedir.

3. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları belirleyip yazınız.

• İstanbul’un yıllarca işgal altında kalması
• Düşman askerlerinin şehirden çıkarılışı
• Halkın bağımsızlığa özlemi ve inancı
• Kurtuluş mücadelesindeki millî birlik ve kararlılık

Bu unsurlar dönemin tarihî gerçeklerini yansıtmaktadır.

4. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yazar, tarihî olaylara bir tarihçi gözüyle mi yoksa bir sanatçı gözüyle mi yaklaşmıştır? Yazarın bu şekilde bir tavır takınmasının gerekçeleri neler olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Yazar olaylara bir sanatçı gözüyle yaklaşmıştır. Çünkü:

• Olayları kişisel duygularıyla yorumlamış, öznel ifadeler kullanmıştır.
• Amacı duygusal etki bırakmak, tarihi bilgi vermek değil anılarını aktarmaktır.

5. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anının ana fikrini ve yardımcı fikirlerini yazınız.

Ana Fikir: Bağımsızlık, millet için en büyük mutluluk ve gurur kaynağıdır.

Yardımcı Fikirler:

• Türk vatanının düşman işgaline uğraması
• Halkın mücadele azmi ve kararlılığı
• Kurtuluşun ardından duyulan büyük sevinç ve coşku

6. a) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anının dil ve anlatım özellikleri ile ilgili cümleleri işaretleyiniz.

İşaretlenecek özellikler:

• Birbiri ardınca sıralanmış cümleler virgülle ayrılmıştır.
• Anlatımda deyimlerden yararlanılmıştır.
• Olaylar karşısında öznel bir tavır takınılmıştır.
• Coşkulu bir anlatım tarzı kullanılmıştır.

6. b) İşaretlediğiniz cümlelerden hareketle yazarın kullandığı dil ve anlatım hakkında çıkarımlarda bulununuz. Çıkarımlarınızın ortak sonuçlarını söyleyiniz.

Cevap: Yazarın anlatımı akıcı, duygu yüklü ve öznel bir yapıdadır. Coşkulu bir üslup kullanmış, deyimlerle zenginleştirilmiş bir anlatım tercih etmiştir. Metin, okura heyecanı ve gururu hissettirmektedir.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 104 Cevapları

7) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yer alan şiir parçaları metnin anlatımına nasıl bir zenginlik katmıştır? Yazınız.

Cevap: Şiir parçaları metne duygu ve coşku katmış, anlatımı daha etkileyici hâle getirmiştir. Ayrıca millî heyecanı ve bağımsızlık sevincini güçlendirmiş, okuyucunun metne daha çok bağlanmasını sağlamıştır.

8) a) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yer alan açık ve örtük iletileri yazınız.

Açık İletiler

• İşgal döneminde millet büyük acı yaşamıştır.
• Bağımsızlığa duyulan umut hiç kaybedilmemiştir.
• İstanbul’un kurtuluşu büyük coşkuyla karşılanmıştır.

Örtük İletiler

• Bağımsızlık, millet için en değerli varlıktır.
• Vatanına sahip çıkan milletler asla esir edilemez.
• Kahraman komutanlar ve askerler daima minnetle anılır.

8) b) Yazar, hangi tür iletiye daha çok yer vermiştir? Sizce bunun sebebi ne olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Yazar açık iletilere daha çok yer vermiştir. Çünkü tarihî bir olayı ve kendi yaşadığı bir anıyı anlattığı için okuyucunun mesajı doğrudan ve net şekilde almasını istemiştir.

9) Bir Kavak ve İnsanlar adlı hikâye ile Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıyı verilen ölçütlere göre karşılaştırınız.

Olay, Zaman, Mekân ve Karakterlerin Özellikleri

Bir Kavak ve İnsanlar

• Olay: Köydeki bir kavağın etrafında gelişen insanların değişen hayatları anlatılır.
• Zaman: Geçmişe dayanan bir süreç içinde geçer.
• Mekân: Bir köy ve çevresi.
• Karakterler: Köylüler, kavakla bağı olan kişiler; daha çok toplumsal yaşamı temsil eder.

Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün

• Olay: Uzun zamandır beklenen özel bir günün gelişine duyulan heyecan ve o güne dair yaşanan hazırlıklar anlatılır.
• Zaman: Anı türü gereği geçmişte yaşanan belirli bir gün.
• Mekân: Yazarın yaşadığı ortam, ev ve çevresi.
• Karakterler: Yazar, ailesi, o günü birlikte yaşayan kişiler.

Benzerlik

• Her iki eserde de insanların duyguları, günlük yaşamdan kesitler ve gerçekçi olaylar vardır.
• İki metin de geçmişte yaşanmış bir durumu anlatır.
• Her iki eserde de karakterler sıradan, gündelik insanlardır.

Farklılık

• “Bir Kavak ve İnsanlar” hikâye türündedir; kurgu ağırlıklıdır.
• “Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün” anı türündedir; yazarın kendi hayatından gerçek bir günü anlatır.
• “Bir Kavak ve İnsanlar”da kavak ağacı sembolik bir unsur olarak kullanılır; diğerinde böyle bir simgesel öge yoktur.
• Hikâyede geniş zamanlı olay akışı varken; anıda tek bir gün merkezdedir.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 105 Cevapları

Yazarın Tutumu ve Metni Yazma Amacı

Bir Kavak ve İnsanlar

• Yazar, toplumsal yaşamı ve insanların değişen ilişkilerini anlatmak ister.
• Bir ağacın etrafında şekillenen insan hikâyelerini ve sosyo-kültürel değişimleri göstermeyi amaçlar.

Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün

• Yazar, hayatında önemli yer tutan bir günü okura aktarmak ister.
• Hatıraları canlı tutmak ve o günün duygusunu paylaşmak amacıyla yazılmıştır.

Benzerlik

• Her iki yazar da okuyucuda duygu uyandırmak ve insan hayatından bir kesit sunmak ister.
• Metinlerde açık, içten bir anlatım hâkimdir.

Farklılık

• “Bir Kavak ve İnsanlar” daha çok toplumsal gözlem ve eleştiri içerir.
• “Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün” tamamen kişisel bir deneyim ve öznel bir anlatım taşır.

Gerçekliği Aktarma Şekli

Bir Kavak ve İnsanlar

• Gerçeklik, kurmaca öğeler ve gözleme dayalı anlatımla verilir.
• Yazar gerçekliği semboller (kavak ağacı) üzerinden sunar.

Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün

• Gerçeklik, yaşanmış bir olayın doğrudan anımsanması ile aktarılır.
• Yazar kendi belleğindeki gerçekleri olduğu gibi anlatır.

Benzerlik

• Her iki metinde de gerçeklik insan yaşamından alınan sahnelerle kurulmuştur.
• Okur, günlük hayatla ilgili doğal ve samimi ayrıntılarla karşılaşır.

Farklılık

• Hikâye, gerçekliği kurmaca yoluyla yeniden oluşturur.
• Anı ise gerçekliği olduğu gibi, yazarın hatırladığı şekilde aktarır.

Dil ve Anlatım Özellikleri

Bir Kavak ve İnsanlar

• Dil zaman zaman betimleyici, zaman zaman simgesel özellik taşır.
• Yer yer eleştirel, gözlemci ve düşündürücü bir anlatım vardır.

Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün

• Dil daha içten, samimi ve kişisel duygulara dayalıdır.
• Anlatım sade, açık ve sohbet havasındadır.

Benzerlik

• Her iki metinde de anlaşılır, sade ve akıcı bir dil kullanılmıştır.
• Okurla duygusal bağ kurmayı amaçlayan doğal bir üslup hâkimdir.

Farklılık

• Hikâyede dil daha çok edebî ve kurguya dayalıdır.
• Anıda dil kişisel, öznel ve anı dile getirme amacıyla şekillenmiştir.

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları