11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 98-100 Cevapları Meb Yayınları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 98 Cevapları (MEB Yayınları )

Hazırlık Soruları ve Cevapları

1) Verilen dizelerden yararlanarak resmin duygu aktarımındaki işlevi hakkında düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap : Resim, sözcüklerle anlatılması zor olan duyguları renk, ışık, çizgi ve kompozisyon aracılığıyla güçlü biçimde aktarır. Mutluluk, özlem, sevinç ya da hüzün gibi soyut duygular resimde somut bir görüntüye dönüşür ve izleyicide doğrudan bir etki bırakır. Bu nedenle resim, duyguların en saf ve etkili biçimde ifade edilmesini sağlar.

2) Öğüt vermek için şiirin uygun bir edebî tür olup olmadığına ilişkin düşüncelerinizi belirtiniz.

Cevap : Şiir, duyguyu yoğun biçimde taşıdığı için öğüt vermeye de oldukça elverişlidir. Ancak şiirde öğüt, genellikle doğrudan değil; imgeler, benzetmeler, semboller ve çağrışımlar aracılığıyla verildiğinde daha estetik ve etkili olur. Dolayısıyla şiir, hem duyguyu hem öğüdü derinleştirerek okuyucuya güçlü bir mesaj iletebilir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 99 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1) Ressam Haklı metninde Mehmet Âkif’in vermek istediği ileti nedir?

Cevap : Mehmet Âkif bu metinde, dönemin toplumunda yaygınlaşan görgüsüzlük ve gösteriş merakını eleştirir. İnsanların anlamını bilmeden Batı’dan gelen her modayı taklit etmeleri, sanatın özüne değil şekline değer vermeleri ve bu yüzden kolayca kandırılmaları hicvedilmiştir. Âkif, bilinçsizce yapılan süs ve zenginlik gösterisinin aslında kişiyi gülünç bir hâle getirdiğini vurgular.

2) Metindeki yapı ögelerini bulunuz.

• Olay: Zengin bir adamın modaya özenerek duvarına resim yaptırmak istemesi ve ressamla arasında geçen komik diyaloglar.
• Kişiler: Ressam, zengin ev sahibi.
• Mekân: Yeni yaptırılmış lüks köşkün bir odası.
• Zaman: Metinde belirtilmez; ancak olay akış hâlinde, şimdiki zaman havasına yakın biçimde sunulur.

3) Eser hangi bakış açısıyla yazılmıştır?

Cevap: Eser ilahi (hâkim) bakış açısıyla kaleme alınmıştır. Olay ve kişiler dışarıdan gözlemlenir, anlatıcı olayların tamamına hâkimdir ve yorumdan uzak objektif bir aktarım yapar.

4) Parçada değinilen tarihî olayın metne katkısını açıklayınız.

Cevap : Metinde Hz. Musa’nın Kızıldeniz’i yarma mucizesine gönderme yapılması, hem ressamın bilgisizliğini ortaya çıkarır hem de mizahı güçlendirir. Tarihî bir olayın yanlış anlaşılması, karakterlerin yüzeyselliğini belirginleştirir ve metne eleştirel, alaycı bir hava katar. Böylece hiciv etkisi daha güçlü hâle gelir.

5) Metinde hicvedilen durum nedir?

Cevap: Metin, toplumda yaygınlaşan şu durumları hicveder:

• Modanın peşinden düşünmeden koşmak,
• Gösteriş uğruna anlamsız davranışlara yönelmek,
• Bilgisizliğin sanat adı altında örtülmeye çalışılması,
• Ressamın bu cahilliği kullanarak işini kolaylaştırması.

Yani hem “moda merakı” hem de “bu merakı çıkarına kullanan uyanık tipler” hedef alınmıştır.

6) Metnin hikâye türü ile benzer ve farklı yönlerini tespit ediniz.

Benzer Yönleri:

• Olay akışı vardır.
• Kişiler ve mekân belirgindir.
• Diyalog ve öyküleme teknikleri kullanılmıştır.
• Bir mesaj verme amacı taşır.

Farklı Yönleri:

• Hikâye düzyazı şeklinde değil, şiir biçiminde anlatılmıştır.
• Aruz ölçüsü ve nazım birimi kullanılmıştır.
• Ritmik, kafiyeli ve şiirsel bir söyleyiş hâkimdir.
• Şiirsellik ve mizah iç içedir; bu yönüyle manzum hikâyeye özgüdür.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 100 Cevapları

Manzum Hikâye (Özgün)

Geçen hafta yan daireden bir ses duyduk,
Küçük Mert sabaha karşı öksürükle uyandı.
Annesi telaşla ateşini ölçtü,
Termometre sanki alev alev yandı.

Hemen doktora gittiler apar topar,
Soğuk odada beklerken zaman ağır aktı.
“Endişelenmeyin, biraz enfeksiyon,”
Dedi doktor, yüzlerine umutla baktı.

İlaçlar verildi, dinlenmesi şart,
Mert odasında sessizce uyudu gün boyu.
Mahallede herkes merakla sorarken,
Annesi kapıdan “İyi olacak,” diyordu.

Üç gün sonra pencereye çıktı Mert,
El salladı gülen gözleriyle herkese.
Hastalık geçti ama geride bıraktı,
Sağlığın değerini öğreten bir ders bize.