11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 97-103 Cevapları Ata Yayıncılık

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 97 Cevapları (Ata Yayınları)

Hazırlık Çalışmaları ve Cevapları

1. Ölçülü, uyaklı ve dizeler hâlinde yazılan her metin şiir sayılır mı? Tartışınız.
Cevap: Hayır, her ölçülü ve uyaklı metin şiir değildir. Bir metnin şiir sayılabilmesi için duygu, anlam derinliği ve estetik değer taşıması gerekir.

2. Halkın yaşam biçimini ve sorunlarını anlatan bir hikâye, şiir şeklinde de yazılabilir mi? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Evet, halkın yaşamını anlatan hikâyeler şiir biçiminde de yazılabilir. Çünkü şiir, duygusal yoğunluk kazandırarak konunun etkileyiciliğini artırır ve okuyucuya daha içten bir anlatım sunar.

3. Toplum hayatında yardımlaşmanın önemiyle ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Yardımlaşma, toplumun temel bağlarını güçlendirir. İnsanların birbirine destek olması, dayanışma ruhunu canlı tutar ve toplumsal huzuru sağlar.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 102 Cevapları (Ata Yayınları)

Metni Anlama ve Çözümleme – Seyfi Baba

1. “Seyfi Baba” adlı metinden alınan dizelerde geçen kelimelerin anlamlarını tahmin ediniz.

Zulmet: Karanlık, ışığın olmadığı yer.
Mezbele: Çöplük, pislik birikintisi.
Loşluk: Işığın az olduğu, yarı karanlık ortam.

➡ Metinde bu kelimeler, fakirliğin içindeki karanlık yaşamı ve sefaletin kasvetini anlatmak için kullanılmıştır.

2. Metnin konusunu ve temasını yazınız.

Konu: Seyfi Baba adlı yaşlı bir adamın yoksulluk, hastalık ve yalnızlık içindeki hâli.
Tema: Yoksulluk, yardımlaşma, insan sevgisi ve toplumsal duyarlılık.

3. Metnin yazıldığı dönemin özellikleri nelerdir?

Metin, Osmanlı Devleti’nin son döneminde yaşanan ekonomik sıkıntıları, halkın sefaletini, işsizliği ve sosyal adaletsizliği yansıtır. Toplumun alt tabakasındaki insanların zorlukları gerçekçi biçimde anlatılmıştır.

4. Metin ile şairin hayatı ve dünya görüşü arasındaki ilişkiyi belirtiniz.

Mehmet Âkif Ersoy, eserlerinde her zaman milletin sorunlarını dile getiren, ahlaki değerlere önem veren bir sanatçıdır. “Seyfi Baba” da onun topluma karşı duyarlılığını, insan sevgisini ve sosyal adalet arayışını yansıtır.

5. Metnin tür özelliklerini örneklerle açıklayınız.

Metin bir manzum hikâyedir.

• Olay örgüsü: Seyfi Baba’nın hastalanması ve anlatıcının ziyareti.
• Kişiler: Anlatıcı ve Seyfi Baba.
• Zaman: Bir kış gecesi.
• Yer: Seyfi Baba’nın evi.
• Şiirsel anlatım: “Bir fener yok mu, verin... Nerde sopam?” gibi dizelerde görülür.

6. Metin hangi nazım biçimiyle benzerlik gösterir?

Metin, mesnevi nazım biçimine benzer. Çünkü olay anlatımına dayanır, uzun ve kıtalı yapıdadır.

7. Aşağıdaki dizeleri yorumlayınız.

“Hadi aktarmayayım… Kim getirir ekmeğimi?
Oturup kör gibi, nâmerde el açmak iyi mi?
Kim kazanmazsa bu dünyâda bir ekmek parası:
Dostunun yüz karası; düşmanının maskarası!”

Bu dizelerde çalışmanın, alın terinin ve helal kazancın önemi anlatılmaktadır. İnsan emeğiyle yaşamalı, kimseye muhtaç olmamalıdır. Onurlu yaşamak, eserin ana mesajlarından biridir.

8. Metnin olay örgüsünü sıralayınız.

1. Anlatıcıya Seyfi Baba’nın hastalandığı haberi gelir.
2. Anlatıcı gece yola çıkar ve evine gider.
3. Seyfi Baba’nın yoksulluğunu ve yalnızlığını görür.
4. Onunla konuşur, hâlini anlamaya çalışır.
5. Seyfi Baba, geçim sıkıntısını dile getirir.
6. Anlatıcı yardım etmek ister ama yanında parası yoktur.
7. Olay, anlatıcının vicdan azabı ve pişmanlığıyla son bulur.

9. Metindeki millî, manevî, evrensel değerleri ve sosyal ögeleri belirtiniz.

Millî değer: Çalışkanlık, onurlu yaşam, dayanışma.
Manevî değer: Yardımlaşma, sabır, merhamet.
Evrensel değer: İnsanlık, sevgi, emek, vicdan.
Sosyal öge: Yoksulluk, adaletsizlik, sınıf farkı, toplumsal duyarsızlık.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 103 Cevapları (Ata Yayınları)

Etkinlik – Açık Deniz ve Seyfi Baba Karşılaştırması

“Açık Deniz” ve “Seyfi Baba” Karşılaştırması

Etkinlik – TRT Belgeseli: Portreler Galerisi “Mehmet Âkif Ersoy”

Cevap: TRT’nin “Portreler Galerisi: Mehmet Âkif Ersoy” belgeselinde, şairin hayatının millet, inanç ve vatan sevgisiyle örülü olduğu görülmektedir. Mehmet Âkif, hem eserleriyle hem de kişiliğiyle ahlakın, dürüstlüğün ve bağımsızlığın simgesi olmuştur. Halkın içinden biri olarak, onların dertlerini, acılarını ve umutlarını şiirlerine taşımış; İstiklâl Marşı ile milletin özgürlük mücadelesini ölümsüzleştirmiştir.