10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Sayfa 117-125 Cevapları Meb Yayınları

3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 117

Soru 1: Aşağıda verilen cümlelerdeki bilgiler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yönlendirici oklarını takip ediniz ve ulaştığınız çıkışı işaretleyiniz.

a- Hz. Peygamber İslam’a davet mektuplarını Hicret’in yedinci yılında göndermiştir. (D)
b- Davet mektuplarının muhatapları, devlet başkanları ile kabile liderleridir. (D)
ç- Mektup gönderilen hükümdarlar arasında Yahudilik inancına sahip olanlar bulunmaktadır. (Y)

Cevap: Doğru çıkış: 2. Çıkış

Tanılayıcı dallanmış ağaçta verilen ifadeler sırasıyla değerlendirildiğinde, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) davet mektuplarını hicretin yedinci yılında göndermesi doğru, ancak mektupların her birinin elçi götürmesi ve gönderilen elçi sayısının altı olması gibi ifadeler doğru değildir. Bu yönlendirmeler takip edildiğinde 2. çıkışa ulaşılmaktadır.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 118

2-7. sorularda verilen ifadelerin başına ilgili olduğu gazveye ait harfi yazarak sebeplerle gazveleri eşleştiriniz.

Aşağıda verilen ifadeler, ilgili olduğu gazve/hadiselerle doğru şekilde eşleştirilmiştir:

• 2. Antlaşmaların ihlal edilmesi: b) Benî Kaynuka, c) Benî Nadir, f) Mekke’nin Fethi
• 3. Düşman saldırılarını yerinde karşılamak: e) Huneyn
• 4. Düşmanla iş birliği yapanları cezalandırmak: ç) Hayber
• 5. Elçi dokunulmazlığının ihlal edilmesi: g) Mute
• 6. Mekke’nin ticari imkânlarını kontrol altına almak: a) Bedir
• 7. Meşru müdafaa hakkını kullanmak: d) Hendek, ğ) Uhud

8. Aşağıdaki boş bırakılan yerleri diyagramda istenenlere uygun olarak doldurunuz

Ezan Okunması

• Amacı: Müslümanların namaz vakitlerinde mescitte zamanında ve düzenli şekilde toplanmalarını sağlamak.
• Sonucu: Namaz vakitlerinin ilanı için kalıcı, düzenli ve ortak bir yöntem oluşturulmuştur.

Medine Pazarı

• Amacı: İslami kurallara uygun ticaret ortamı oluşturmak ve Müslümanların ekonomik faaliyetlerini kolaylaştırmak.
• Sonucu: Müslümanlar ticarette güç kazanmış, şehir ekonomisindeki Yahudi tekelinin kırılması sağlanmıştır.

Muâhat (Kardeşlik) Uygulaması

• Amacı: Ensar ve muhacirler arasında kardeşlik bağı kurarak güçlü ve birlik içinde bir toplum oluşturmak.
• Sonucu: Muhacirlere maddi ve manevi destek sağlanmış, İslam kardeşliği toplumsal hayatta sağlam temellere oturtulmuştur.

Bu faaliyetler, Medine’de İslam toplumunun sosyal, ekonomik ve dinî temellerinin kısa sürede güçlenmesini sağlamıştır. Yapılan düzenlemeler, sadece dönemin şartlarına değil, evrensel toplumsal ilkelere de örnek teşkil etmektedir.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 119

Soru 9: Aşağıdaki boş bırakılan yerleri kavram haritasında istenenlere uygun olarak doldurunuz.

Kavram Haritası Cevapları

Yahudilerle Askerî Alanda Mücadeleler

Medine İçindekiler

Kaynukaoğulları

• Mücadelenin sebebi: Kargaşa çıkararak Medine Sözleşmesi’ne aykırı hareket etmeleri
• Sonucu: Kuşatma altına alınmış, teslim olmuşlar; silahları bırakılarak şartlı şekilde Medine’den sürgün edilmişlerdir.

Nadiroğulları

• Mücadelenin sebebi: Hz. Peygamber’e (s.a.v.) suikast düzenlemeye teşebbüs etmeleri
• Sonucu: Savaş malzemelerine el konularak Medine’den sürgün edilmişlerdir.

Kurayzaoğulları

• Mücadelenin sebebi: Hendek Savaşı’nda müşriklerle iş birliği yapmaları
• Sonucu: Kuşatma altına alınmış, teslim olduktan sonra anlaşma gereği cezalandırılmışlardır.

Medine Dışındakiler

Hayber Yahudileri

• Mücadelenin sebebi: Müşriklerle iş birliği hâlinde Müslümanlara saldırı hazırlığı yapmaları
• Sonucu: Hayber fethedilmiş, Yahudilerin toprakları ekip biçmek şartıyla şehirde kalmalarına izin verilmiştir.

Bu mücadeleler, Medine’de kurulan İslam toplumunun güvenliğini sağlamak, anlaşmalara sadakati korumak ve iç düzeni muhafaza etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan uygulamalar, hukuk ve anlaşma esasına dayalı olmuştur.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 120

Soru 10: Medine Vesikası ile Hudeybiye Antlaşması’nı muhatapları, maddeleri ve sonuçları bakımından karşılaştırınız. Tespit ettiğiniz benzerlik ve farklılıkları aşağıdaki tabloya yazınız.

Benzerlikler

• Her ikisi de barış ve düzeni sağlamayı amaçlayan yazılı anlaşmalardır.
• Toplumsal huzuru korumaya ve çatışmaları önlemeye yöneliktir.
• Taraflar arasında karşılıklı hak ve sorumluluklar belirlenmiştir.
• İslam’ın barışçı ve uzlaşmacı anlayışını yansıtmaktadır.

Farklılıklar

• Medine Vesikası, Medine’de yaşayan Müslümanlar, Yahudiler ve diğer topluluklar arasında yapılmış bir şehir ve toplum sözleşmesidir.
• Hudeybiye Antlaşması, Müslümanlarla Kureyşliler arasında yapılmış iki taraflı siyasi bir antlaşmadır.
• Medine Vesikası, şehir içi yönetim, savunma ve adalet esaslarını düzenlerken; Hudeybiye Antlaşması, savaşın durdurulması, umre ziyareti ve kabilelerin taraf seçme hakkını düzenlemiştir.
• Medine Vesikası, Medine’de iç düzeni sağlamış; Hudeybiye Antlaşması ise İslam’ın barış ortamında hızla yayılmasına zemin hazırlamıştır.

Her iki anlaşma da İslam tarihinde barış, hukuk ve birlikte yaşama kültürünün önemli örnekleri olarak öne çıkmaktadır. Amaçları aynı olsa da kapsam ve uygulanma alanları bakımından farklılık göstermektedir.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 121

11. Davet mektupları ile İslam’ın yayılışı arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.

Cevap: Davet mektupları, İslam’ın barışçıl yollarla farklı toplumlara ulaştırılmasında önemli bir rol oynamıştır. Hz. Peygamber (s.a.v.), bu mektuplar aracılığıyla devlet başkanlarını ve kabile liderlerini İslam’a davet etmiş, böylece İslam’ın Arabistan dışına taşmasının önü açılmıştır.

12. Mescid-i Nebevî hem Müslümanların sosyalleşmesini sağlayan bir buluşma noktası hem de devlet işlerinin yürütüldüğü bir merkez olmuştur. Bu çıkarıma katılıp katılmadığınızı gerekçesiyle birlikte yazınız.

Cevap: Bu çıkarıma katılıyorum. Çünkü Mescid-i Nebevî’de sadece ibadet edilmemiş; eğitim, istişare, sosyal yardımlaşma ve devlet işleri de yürütülmüştür. Bu yönüyle Mescid-i Nebevî, İslam toplumunun hem dinî hem de sosyal ve siyasi merkezi olmuştur.

13. Hudeybiye Antlaşması’ndan Mekke’nin Fethine kadar geçen iki yıllık sürede Müslümanların sayısı, antlaşma öncesindeki on sekiz yılda İslam’ı kabul edenlerin sayısını aşmıştır. Bu durumun sebeplerini antlaşmanın şartlarını dikkate alarak açıklayınız.

Cevap: Hudeybiye Antlaşması’nın en önemli şartlarından biri on yıl boyunca savaşılmayacağının taahhüt edilmesidir. Bu barış ortamı sayesinde Müslümanlar İslam’ı daha rahat anlatma imkânı bulmuş, Hz. Peygamber (s.a.v.) Arap Yarımadası’nın birçok bölgesine İslam’a davet mektupları göndermiştir. Güven ve huzur ortamı, insanların İslam’ı yakından tanımasına ve hızla benimsemesine zemin hazırlamıştır.

14. Bu metne göre Müslümanların Hz. Peygamber’in vefatına gösterdiği tepkinin sebepleri nelerdir?

Cevap: Hz. Peygamber’in vefatıyla Müslümanlar hem dinî hem de siyasi liderlerini kaybetmiştir. Yeni kurulan bir toplumun rehbersiz kalacağı endişesi, sahabiler üzerinde büyük bir şaşkınlık ve üzüntü oluşturmuştur. Ayrıca Hz. Peygamber’e duyulan derin sevgi ve bağlılık, onun yokluğunu kabullenmeyi daha da zorlaştırmıştır.

Bu sorular, İslam’ın barış yoluyla yayılışını, Mescid-i Nebevî’nin çok yönlü işlevini ve Hz. Peygamber’in vefatının Müslümanlar üzerindeki etkisini anlamamıza yardımcı olmaktadır.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 122

15. Buna göre hicri dokuzuncu yılda Arap Yarımadası’nın farklı bölgelerinden çok sayıda heyetin Medine’ye gelmesinde etkili olan faktörleri yorumlayınız.

Cevap: Hicri dokuzuncu yılda birçok kabilenin Medine’ye heyetler göndermesinde, İslam’ın barış ortamında hızla yayılması etkili olmuştur. Hudeybiye Antlaşması ile sağlanan güven ortamı, Mekke’nin fethedilmesiyle İslam’ın Arabistan’da güçlü bir otorite hâline gelmesi ve Hz. Peygamber’in adaletli yönetimi kabilelerin dikkatini çekmiştir. Ayrıca İslam’ın can, mal ve inanç güvenliğini esas alması, kabilelerin Medine’ye gelerek İslam’ı kabul etmelerini veya İslam devletiyle anlaşma yapmalarını sağlamıştır.

16. “Emanet, mesaj, tebliğ” kavramlarını kullanarak Veda Hutbesi’nin önemi hakkında kısa bir metin yazınız.

Cevap: Veda Hutbesi, Hz. Peygamber’in ümmetine bıraktığı en önemli emanetlerden biridir. Bu hutbede verilen mesajlar, adalet, eşitlik ve insan hakları gibi evrensel değerleri içermektedir. Hz. Peygamber, tebliğ görevini eksiksiz yerine getirdiğini bildirerek bu mesajların kıyamete kadar tüm insanlığa ulaştırılmasını istemiştir.

Bu sorular, Heyetler Yılı’nın İslam’ın yayılışındaki rolünü ve Veda Hutbesi’nin evrensel mesajlarını kavramamıza katkı sağlamaktadır.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 123

17. Aşağıdaki teşri hükümlerden hangisi diğerlerinden daha sonra indirilmiştir?

Cevap: A) Haccın farz kılınması

Kısa Açıklama: Hac ibadeti, İslam’ın temel esasları yerleştikten sonra farz kılınmış olup, diğer seçeneklere göre daha geç dönemde hükme bağlanmıştır.

18. Buna göre Mescid-i Dırar’ın yıktırılmasında Hz. Peygamber’in münafıklara uyguladığı stratejilerden hangileri etkili olmuştur?

Cevap: E) II ve III

Kısa Açıklama:
Hz. Peygamber, fitnelere karşı tedbirli davranmış ve münafıkların gizli örgütlenmelerine fırsat vermemiştir. Bu nedenle II ve III. maddeler doğru stratejileri ifade etmektedir.

19. Aşağıdakilerden hangisi Hristiyanlarla Müslümanlar arasında gerçekleşen savaşlardan biridir?

Cevap: E) Mute

Kısa Açıklama: Mute Savaşı, Bizans (Doğu Roma) ordusuna karşı yapılmış olup Müslümanlar ile Hristiyanlar arasında gerçekleşen ilk savaşlardan biridir.

Bu sorular, İslam’da hükümlerin iniş sırasını, münafıklara karşı izlenen stratejileri ve İslam tarihindeki önemli askerî mücadeleleri kavramaya yöneliktir.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 124

20. Uhud Savaşı’yla ilgili bu ayetlerde aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Cevap: C) Savaş esirlerine uygulanacak muamele

Kısa Açıklama: Ayetlerde Allah yolunda sabır, savaştan kaçanların durumu, şehitlerin mertebesi ve münafıkların tavırları ele alınmıştır. Ancak savaş esirlerine nasıl davranılacağına dair bir ifade yer almamaktadır.

21. Bu metinden ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?

Cevap: C) II ve III

Kısa Açıklama: Metinde sahabenin Hz. Peygamber’e olan saygısı ve hürmeti açıkça görülmekte, ayrıca Hz. Peygamber’in tebliğ görevini başarıyla tamamladığına şahitlik ettikleri ifade edilmektedir. Ancak sahabenin hazırlıksız yakalandığı ya da büyük bir üzüntü yaşadığı doğrudan belirtilmemiştir.

Bu sorular, Uhud Savaşı’nın ahlaki ve itikadî yönlerini anlamayı ve Hz. Peygamber’in vefat sürecinde sahabenin bilinçli duruşunu kavramayı amaçlamaktadır.

10. Sınıf Siyer Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 125

22. Veda Hutbesi’nde yer alan aşağıdaki ifadelerden hangisi eşitlik ilkesine vurgu yapmaktadır?

Cevap: D) “Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arap’a; beyazın siyaha, siyahın da beyaza hiçbir üstünlüğü yoktur. Allah katında üstünlük ancak takva iledir.”

Kısa Açıklama: Bu ifade, ırk, renk ve soy farkı gözetmeksizin tüm insanların eşit olduğunu vurgulayarak eşitlik ilkesini açık biçimde ortaya koymaktadır.

23. Aşağıdakilerden hangisi tebliğ sürecinde kullanılan diplomatik uygulama örneklerinden biri değildir?

Cevap: B) Medine Sözleşmesi’nin maddelerini ihlal ederek Hendek Savaşı’nda Müslümanları yalnız bırakan Kurayzalılar kuşatma altına alınmıştır.

Kısa Açıklama: Bu seçenek askerî ve hukuki bir yaptırımı ifade etmektedir; diplomatik bir uygulama değildir. Diğer seçenekler tebliğ sürecinde izlenen diplomatik yöntemlere örnek teşkil etmektedir.

Bu sorular, Veda Hutbesi’nin evrensel ilkelerini ve Hz. Peygamber’in tebliğ sürecinde izlediği diplomatik yaklaşımı kavramaya yöneliktir.