10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 201-203 Cevapları Meb Yayınları
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 201-202-203
3.1 Etkinlik – Su Tesisatı ile Basit Elektrik Devresini Keşfet
Soru 1: Vana açıldığında ve anahtar kapatıldığında su tesisatı ile elektrik devresinde neler gözlemlenir?
Cevap: Vana açıldığında su borular içinde akmaya başlar. Anahtar kapatıldığında ise devre tamamlanır ve elektrik akımı oluşur. Her iki durumda da akışın başlaması için bir kontrol elemanının aktif hâle gelmesi gerekir.
Soru 2: Kireçlenme nedeniyle boruda oluşan daralma suyun akışını nasıl etkiler?
Cevap: Borunun daralması suyun ilerlemesini zorlaştırır ve akış miktarını azaltır. Bu durum, elektrik devresinde direncin artmasıyla akımın azalmasına benzer.
Soru 3: Anahtar açık konumdan kapalı konuma getirildiğinde devrede hangi durum gerçekleşir?
Cevap: Anahtar kapatıldığında devre kapalı hâle gelir ve elektrik akımı geçmeye başlar. Anahtar açıkken devre tamamlanmadığı için akım oluşmaz.
Soru 4: Su tesisatı ve elektrik devresi elemanlarını eşleştiriniz.
Su Tesisatı – Elektrik Devresi Karşılaştırma Tablosu
| Su Tesisatındaki Eleman | Elektrik Devresindeki Karşılığı | Elektrik Devresindeki Görevi | Benzer Yönleri | Farklı Yönleri |
|---|---|---|---|---|
| Pompa | Pil / Üreteç | Devrede gerilim oluşturarak elektrik akımını başlatır. | Her ikisi de sistemin çalışması için gerekli enerjiyi sağlar. | Pompa suyu hareket ettirir, pil ise elektronları hareket ettirir. |
| Boru | İletken tel | Elektrik akımının devrede ilerlemesini sağlar. | Akımın (su/elektrik) geçiş yolunu oluşturur. | Boru suyu taşır, tel elektrik yüklerini taşır. |
| Vana | Anahtar | Elektrik akımının geçip geçmemesini kontrol eder. | Akışın başlatılmasını veya durdurulmasını sağlar. | Vana suyu, anahtar elektrik akımını kontrol eder. |
| Kireçlenme nedeniyle daralmış boru | Direnç | Elektrik akımını sınırlar ve zorlaştırır. | Akışın azalmasına neden olur. | Boruda daralma fiziksel, dirençte etki elektriksel nedenlidir. |
| Borudan akan su | Elektrik akımı | Enerjinin devre boyunca taşınmasını sağlar. | Enerji taşıyan hareketli bir akış vardır. | Su maddeseldir, elektrik akımı elektron hareketidir. |
Sayfa 202 – Soru – Cevap
Soru 5: Tabloları karşılaştırarak elde ettiğiniz sonuçları yazınız.
Cevap: Su tesisatı ile elektrik devresi arasında açık bir benzerlik ilişkisi vardır. Her iki sistemde de akışı başlatan, yönlendiren ve zorlaştıran elemanlar bulunmaktadır.
Soru 6: Suyun akışı ile elektrik akımı arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Su, basınç farkı sayesinde hareket ederken elektrik yükleri potansiyel fark etkisiyle hareket eder. Her ikisi de bir enerji farkı sonucu oluşur.
Soru 7: Pompanın uyguladığı basınç artarsa ne olur? Elektrik devresindeki karşılığı nedir?
Cevap: Basınç arttığında su daha hızlı akar. Elektrik devresinde bu durum, gerilimin artmasıyla elektrik akımının artmasına karşılık gelir.
Soru 8: Boru özelliklerinin elektrik devresindeki karşılıklarını yazınız.
- Boru kesiti: İletkenin kalınlığı (kalınlık arttıkça direnç azalır)
- Boru uzunluğu: İletken uzunluğu (uzunluk arttıkça direnç artar)
- Boru malzemesi: İletkenin cinsi (malzemeye göre direnç değişir)
Soru 9: Elektrik akımı, potansiyel fark ve direnci tanımlayınız.
Elektrik Akımı: Elektrik yüklerinin iletkende düzenli hareketidir.
Potansiyel Fark: Elektrik yüklerini harekete geçiren enerji farkıdır.
Direnç: Elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur.
Sayfa 203 – Değerlendirme
Soru 1: Üretecin potansiyel farkı arttığında akım ve direnç nasıl etkilenir?
Cevap: Potansiyel fark arttığında, direnç sabitse elektrik akımı artar. Direnç, iletkenin özelliklerine bağlıdır ve potansiyel farktan doğrudan etkilenmez.
Soru 2: Basit elektrik devresine farklı bir günlük hayat benzetimi yapınız.
Cevap: Bir otoyoldaki araç trafiği basit elektrik devresine benzetilebilir. Araçlar elektrik yüklerini, yol iletkeni, trafik ışıkları anahtarı, benzin istasyonu ise üreteci temsil eder.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.