10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 67-69 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 67 Cevapları MEB Yayınları

Soru 1: Mercan Kız adlı masalla aşağıdaki gezi yazısını verilen ölçütlere göre karşılaştırınız.

Yazılış Amacı:

• Mercan Kız: Eğlence, ibret ve değer öğretmek için yazılmıştır.
• Eski Sarayı Yaptığını Bildirir: Okuyucuya bilgi vermek ve tanıtım yapmak amacıyla yazılmıştır.

Gerçeklikle İlişkisi:

• Mercan Kız: Olağanüstü olaylar, kurmaca unsurlar ve masal dünyası üzerine kuruludur.
• Eski Sarayı Yaptığını Bildirir: Tarihî bilgiler ve gözlemlere dayalıdır, gerçeğe bağlıdır.

Dil ve Anlatım:

• Mercan Kız: Coşkulu, tekerlemeli, abartılı ve akıcı bir masal dili kullanılmıştır.
• Eski Sarayı Yaptığını Bildirir: Nesnel, sade, ölçülü ve açıklayıcı bir anlatım tercih edilmiştir.

Anlatıcı:

• Mercan Kız: Her şeyi bilen üçüncü şahıs anlatıcıdır.
• Eski Sarayı Yaptığını Bildirir: Gözlemci ve tanık anlatıcı vardır.

Soru 2: Yaptığınız karşılaştırmadan faydalanarak edebî ve öğretici metinlerin genel özellikleriyle ilgili çıkarımlarınızı yazınız.

Cevap: Edebî metinler hayal gücünü ön planda tutar, duygu ve estetik yönü ağır basar. Masallarda olduğu gibi olağanüstülük, abartı ve kurmaca unsurlar barındırır. Öğretici metinler ise gerçeğe dayanır, okuyucuya bilgi vermek ve tanıtmak için yazılır. Dil ve anlatımda açıklık, nesnellik ve ölçülülük öne çıkar.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 68 Cevapları

1. Yukarıda verilen metin türlerinden birini seçiniz.

Cevap: Destanı seçtim.

2. Seçtiğiniz metin türüyle ilgili bir soru hazırlayınız.

Cevap: “Destanlarda tarihî olayların ve kahramanlıkların nasıl işlendiğini açıklayınız.”

3. Hazırladığınız soruları arkadaşlarınıza sorunuz.

Cevap: Sorumu arkadaşlarıma sordum, onların cevaplarını dikkatle dinledim.

4. Sorulara verilen cevapların doğru olup olmadığıyla ilgili geri bildirimler veriniz.

Cevap: Doğru cevapları onayladım, eksik ya da yanlış cevapları tamamladım.

5. Oluşan tartışma ortamında sorular ve cevaplarla ilgili fikirlerinizi saygı çerçevesinde söyleyiniz.

Cevap: Görüşlerimi saygılı bir dille ifade ettim ve arkadaşlarımın fikirlerine de değer verdim.

6. Sorular ve cevaplara yönelik çıkarımlarınızdan hareketle metin türlerini aşağıdaki tabloda sınıflandırınız.

• Edebî Metinler: Roman, Şiir, Destan, Masal, Fabl, Tiyatro, Hikâye
• Öğretici Metinler: Biyografi, Gezi Yazısı, Fıkra, Eleştiri, Deneme, Mülakat, Makale

7. Mercan Kız masalının konusunu ve yazılış amacını göz önünde bulundurarak bu masalı hangi gruba dâhil ettiğinizi gerekçeleriyle açıklayınız.

Cevap: Mercan Kız masalı edebî metinler grubundadır. Çünkü masallar olağanüstü olaylara dayanır, hayal gücünü kullanır ve eğlendirirken öğüt verir. Öğretici bir bilgi vermekten çok, kültürel değerleri aktarmayı ve dinleyeni düşündürmeyi amaçlar.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 69 Cevapları (MEB Yayınları)

Sıra Sizde Etkinliği – Masalların Döşeme Bölümü

Soru 1: Okuduğunuz tekerlemelerden hangisini daha çok beğendiğinizi gerekçelendirerek yazınız.
Ben en çok ilk tekerlemeyi beğendim. Çünkü ritmik yapısı ve tekrar eden sözleri sayesinde masalın girişine hareket katıyor. Dinleyiciyi kısa sürede masala çekiyor ve eğlenceli bir hava oluşturuyor.

Soru 2: Genellikle masalların başında söylenen kalıplaşmış ifadelerin ezgisel bir özellik göstermesinin masalı dinleyenler/okuyanlar üzerinde bıraktığı etkiler neler olabilir?
Masalların başındaki kalıplaşmış sözler, dikkati toplar ve merak uyandırır. Ezgisel yapısı dinleyiciyi büyüler, masalın havasına sokar ve anlatımı daha akılda kalıcı hale getirir.

Soru 3: Mercan Kız masalının döşeme bölümüne uygun bir tekerleme yazınız.
“Düştüm de yollara, vardım dağlara,
Bir kuş öter dallarda, çiçek açar baharda.
Mercan Kız düşümde, umutlar içimde,
Her sözü bir büyü, saklıdır gönlümde.”