10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 109-111 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 109 Cevapları | MEB Yayınları

Soru 1: Bu dizeleri yazan şairin hayvanlara ilişkin duyarlılığı hakkında hangi çıkarımlar yapılabilir?

Cevap: Şair, hayvanlara karşı sevgi, merhamet ve sadakat duyguları taşımaktadır. Kediyi sıradan bir canlı değil, bir dost ve aile üyesi gibi görmektedir. Onun ölümünden büyük üzüntü duyması, hayvanlara karşı derin bir duygusal bağ kurduğunu gösterir.

Soru 2: Bir hayvanın ardından mersiye yazmak bir şairin ve o dönemin toplumunun hangi özelliklerini gösterir?

Cevap: Bir hayvan için mersiye yazmak, hem şairin hem de dönemin toplumunun duygusal, ince ruhlu ve merhametli bir yapıya sahip olduğunu gösterir. Bu durum, hayvanların da insanlar kadar değer gördüğü; sevgi, sadakat ve vefa gibi duyguların kültürel bir incelik olarak yaşandığını kanıtlar.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 110 Cevapları | Fazıl Hüsnü Dağlarca – Kızılırmak Kıyıları Şiiri

Soru: Tahlil ettiğiniz gazelle dinlediğiniz Kızılırmak Kıyıları adlı şiiri; karşılaştırarak bunların içerik, yapı, dil ve anlatım özelliklerini kavram haritasına yazınız.

Kızılırmak Kıyıları

• Konu: Anadolu insanının yoksulluğu, emeği, çalışkanlığı ve uyanışa duyulan özlem.
• Yapı unsuru: Serbest nazım biçiminde yazılmıştır, bentlerden oluşur.
• Dil ve anlatım özelliği: Sade, açık, halk diliyle yazılmıştır; toplumcu bir bakış açısı hâkimdir.

Gazel

• Konu: Aşk, sevgi, güzellik, ilahi duygular ve insanın iç dünyası.
• Yapı unsuru: Beyitlerden oluşur, aruz ölçüsü ile yazılır.
• Dil ve anlatım özelliği: Ağdalı, sanatlı, mecazlı bir dil kullanılır; imgelerle süslenmiştir.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 111 Cevapları | “Döne Döne” Redifli Gazel Öğrenme Günlüğü

Soru: “Kelimelerin Ritmi” temasında tahlil ettiğiniz “döne döne” redifli gazele dair değerlendirmelerinizi aşağıdaki öğrenme günlüğüne yazınız.

• Bu bölümde gazel hakkında öğrendiklerim: Gazel, divan edebiyatının en önemli nazım şekillerinden biridir. Aşk, güzellik, sevgi ve ilahi duyguların işlendiği, ahenkli bir anlatıma sahip klasik şiir türüdür.

• “Döne döne” redifli gazelde beğendiklerim / beğenmediklerim: Gazel’in duygusal yoğunluğu ve ses uyumu beni etkiledi. Özellikle rediflerin tekrarı şiire ritim kazandırmış. Ancak bazı eski kelimeleri anlamak güç olduğu için anlamı tam kavramak zorlaştı.

• Divan şiirinde işlenen aşk anlayışını günümüzdekilerle karşılaştırdığımda ulaştığım sonuçlar: Divan şiirinde aşk; sabır, sadakat ve ruhsal derinlik üzerine kuruludur. Günümüzde ise aşk daha çok gerçekçi, bireysel ve kısa sürelidir. Bu fark, toplumun değişen değerlerini de yansıtır.

• Gazelin günlük hayatı yansıtıp yansıtmadığına dair düşüncelerim: Gazel, günlük yaşamdan çok ruhsal dünyayı ve idealize edilmiş sevgiyi anlatır. Dolayısıyla gerçek yaşamdan ziyade duyguların estetik bir biçimde ifade edilmesine yöneliktir.

• Gazeldeki ritim ve ahenge dair düşüncelerim: Gazel’deki redif ve kafiye kullanımı mükemmel bir uyum yaratıyor. Mısralar arasında akıcı bir ritim var ve bu durum şiiri hem kulağa hem de ruha hoş kılıyor.

• Şaire sormak istediklerim: Bu kadar derin duyguları yaşadığınız bir aşktan mı ilham aldınız, yoksa bu duyguları sanat yoluyla mı yansıttınız?