Dersimiz Cumhuriyete Doğru İzleme Metni Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Dersimiz Cumhuriyete Doğru İzleme Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 75 Cevapları

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru: Sanal müze turunda ilginizi çeken unsurları ve sanal tur sayesinde neler öğrendiğinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Sanal müzede en çok tarihî eserlerin ayrıntılı şekilde sergilenmesi ilgimi çekti. Bu tur sayesinde eserleri daha yakından tanıdım ve millî tarihimiz hakkında yeni bilgiler öğrendim.

Soru: Millî Mücadele Döneminden TBMM’nin açılışına kadar geçen süreci düşününüz. Türk milletinin azim ve kararlılığının bu sürece nasıl bir etkisi olmuştur?
Cevap: Türk milleti azim ve kararlılığı sayesinde Millî Mücadele’yi başarıyla sonuçlandırmış, TBMM’yi açarak bağımsızlığını ilan etmiştir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 76 Cevapları

1. ETKİNLİK

a) Tiyatronun adından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahmininizi ve tahmininizin gerekçelerini aşağıya yazınız.
Cevap: Tiyatronun içeriğinin Millî Mücadele dönemini ve Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya gelişini anlatacağını tahmin ediyorum. Çünkü görselde seymenler ve tarihî kıyafetler var, adı da Cumhuriyet’in kuruluş sürecini çağrıştırıyor.

b) Tiyatronun içeriğiyle ilgili tahmininiz doğru çıktı mı? Gerekçelerinizin uygunluğunu değerlendiriniz.
Cevap: Tahminim doğru çıktı. Çünkü tiyatroda gerçekten Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi, halkın coşkulu karşılaması ve TBMM’nin açılış süreci sahnelenmişti.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları izlediğiniz tiyatrodan hareketle cevaplayınız.

1) Ankaralılar Mustafa Kemal’i nasıl karşılamıştır?
Cevap: Ankaralılar Mustafa Kemal’i seymen alayıyla coşkulu ve heyecanlı bir şekilde karşılamıştır.

2) Sizce Ankara’nın Millî Mücadele’nin merkezi olmasının sebebi nedir?
Cevap: Ankara güvenli, ulaşımı kolay ve halkın Millî Mücadele’ye destek vermesi nedeniyle merkez seçilmiştir.

3) İstanbul’un işgali ve Meclis-i Mebusan’ın dağıtılmasının ardından mebuslar ne yapmıştır? O günkü ulaşım ve haberleşme olanaklarıyla bugünkü olanakları karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Mebuslar Ankara’ya giderek yeni bir meclis açmışlardır. O dönemde yolculuklar yavaş ve zorlu koşullarda yapılırken, bugün ulaşım ve haberleşme çok hızlıdır.

4) Tiyatronun en çok hangi sahnelerinden etkilendiniz? Sebepleriyle açıklayınız.
Cevap: En çok Mustafa Kemal’in Meclis’i açtığı sahneden etkilendim. Çünkü bu sahne milletin bağımsızlık mücadelesini ve kararlılığını yansıtıyordu.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 77 Cevapları

3. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki tabloyu izlediğiniz tiyatrodan hareketle doldurunuz.

Kişiler: Mustafa Kemal Paşa, Ankaralılar (seymenler), mebuslar, Halide Edip, müftü.
Zaman: 1919–1920 yılları, Millî Mücadele dönemi.
Yer: Ankara, İstanbul, Sultanahmet Meydanı.
Olay Akışı: Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi, halkın karşılaması, İstanbul’un işgali, mebusların Ankara’ya gelişi ve TBMM’nin açılması.

b) Kahramanlar görünüş ve davranışları ile Millî Mücadele Dönemi’ni yansıtmakta mıdır? Sebepleriyle açıklayınız.

Cevap: Evet, kahramanlar dönemi yansıtmaktadır. Çünkü seymen kıyafetleri, halkın coşkulu tavırları ve Mustafa Kemal’in kararlı liderliği o dönemin ruhunu göstermektedir.

c) Olay akışında sahnelere hâkim duygular oyuncuların canlandırma ve seslendirmelerini nasıl etkilemektedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap: Duygular oyuncuların ses tonunu ve davranışlarını etkilemiştir. Örneğin Mustafa Kemal’in meclisi açtığı sahnede ses tonu ciddi ve kararlı, Halide Edip’in konuşmasında ise coşkulu ve heyecanlı olmuştur.

4. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplardan hareketle tiyatronun ana fikrini nasıl ifade edersiniz?

Cevap: Millî Mücadele’de Türk milletinin bağımsızlık azmini ve birliğini anlatmaktadır.

• Atatürk’ün “Arkadaşlar buraya neden geldiniz?” sorusuna Ankaralıların cevabı: “Ankara’mıza hoş geldiniz paşam.”
• Halide Edip konuşmasının sonunda: Türk milletinin bağımsızlık için mücadele edeceğini, umutsuzluğa kapılmayacağını vurgulamıştır.
• Meclis başkanı açılışta: Türk milletinin özgürlüğe ve bağımsızlığa olan bağlılığına dikkat çekmiştir.
• Mustafa Kemal Atatürk’ün son cümleleri: “Bu toprakların tek sahibi millettir, meclisin tek sahibi de milletin ta kendisidir.”

b) Yukarıdaki sorulara verdiğiniz cevaplardan hareketle bu tiyatroda verilmek istenen mesajın ne olduğunu belirleyip bir cümle hâlinde aşağıya yazınız.

Cevap: Tiyatroda verilmek istenen mesaj, Türk milletinin birlik ve kararlılıkla bağımsızlığını kazanmış olmasıdır.

5. ETKİNLİK

Soru: Halide Edip Adıvar konuşmasını yaparken neler hissetmiş olabilir? Aşağıdaki yönergeler doğrultusunda belirleyiniz.

Cevap: Halide Edip konuşmasını yaparken hem üzüntü hem de milletine cesaret verme duygusu hissetmiş olabilir.

Soru: Halide Edip Adıvar’ın konuşması sırasındaki yüz ifadesini ve ses tonunu inceleyiniz.

Cevap: Yüz ifadesi kararlı ve ciddi, ses tonu ise coşkulu ve etkileyicidir.

Soru: Deneyimlerinizden hareketle hangi koşullar altında insanların bu ses tonu ve yüz ifadesiyle karşısındakilere hitap edebileceğini düşününüz.

Cevap: İnsanlar böyle bir ses tonu ve yüz ifadesiyle genelde zor zamanlarda, topluma umut ve cesaret vermek için konuşma yaparken hitap ederler.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 78 Cevapları

6. ETKİNLİK

Soru: a) Müzeleri Geziyorum adlı etkileşimli içerikte gezdiğiniz müzelerden ikisini karşılaştıran bir konuşma yapınız. Konuşma sürecinizde aşağıdaki yönergeleri dikkate alınız.

Konuşma Metni:
Sevgili arkadaşlar, bugün sizlere gezdiğim iki müzeyi karşılaştırmak istiyorum. Bunlardan biri Anadolu Medeniyetleri Müzesi, diğeri ise İstanbul Arkeoloji Müzesidir.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Hitit, Frig ve Urartu gibi Anadolu uygarlıklarına ait taş kabartmalar, çanak çömlekler ve heykeller sergilenmektedir. Burada Anadolu’nun köklü tarihine ışık tutan eserler görmek mümkündür.
İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde ise Antik Yunan, Roma ve Mısır uygarlıklarına ait lahitler, heykeller ve yazıtlar yer almaktadır. Özellikle Büyük İskender Lahdi dikkatimi çekmiştir.
Sonuç olarak, her iki müze de kültürel mirasımız için çok değerlidir. Ancak Anadolu Medeniyetleri Müzesi Anadolu’ya odaklanırken, İstanbul Arkeoloji Müzesi dünya uygarlıklarının eserlerini barındırmaktadır.

Soru: b) Konuşmanızı tema sonundaki “Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz. Güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde gelişmeye açık yönlerinizi güçlendirmeye çalışınız.

Cevap: Öz değerlendirme formunu sizler doldurabilirsiniz.

• Güçlü yönüm: Konuşmamda örnekler verdim ve konuyu anlaşılır şekilde anlattım.
• Gelişmeye açık yönüm: Konuşmamı daha akıcı yapmalı, kelime hazinemi geliştirmeliyim.

7. ETKİNLİK

Soru: a) Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanım alanlarına örnekler verilmiştir. Altı çizili kelime gruplarında büyük harflerin kullanımıyla ilgili kuralı ilgili yere yazınız.

Çanakkale Boğazı, tarihte pek çok deniz savaşına sahne olmuştur.
Tuna Nehri, birçok farklı medeniyet için çok önemli olmuştur.
Kural: Coğrafi terimlerde özel isimler büyük harfle başlar.

Türk Tarih Kurumu, birçok araştırma ve yayın yaparak tarih bilincini artırmaktadır.
23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ankara’da açılmıştır.
Kural: Resmî kurum, kuruluş, kurul ve örgüt adları ile şehir adları büyük harfle başlar.

Dolmabahçe Sarayı, Mustafa Kemal Atatürk’ün son günlerini geçirdiği yerdir.
Her yıl binlerce kişi Atatürk Köşkü’nü ziyaret ediyor.
Kural: Saray, köşk, anıt, yapı ve benzeri eserlerin özel adları büyük harfle başlar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 79 Cevapları

Soru: b) Aşağıdaki cümlelerde altı çizili ifadelerde noktanın hangi amaçla kullanıldığını belirleyiniz. Noktayı aynı amaçla kullandığınız birer cümle yazınız.

10.11.1936’de millet derîn bir üzüntü duydu.

→ Nokta, tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı ayırmak için kullanılmıştır.
Cümlem: 29.10.1923’te Cumhuriyet ilan edildi.

Her yıl 09.05‘te Gazi Mustafa Kemal’i saygıyla anarız.

→ Nokta, saatlerin yazılışında saat ve dakikayı ayırmak için kullanılmıştır.
Cümlem: Dersimiz 08.30’da başladı.

Soru: c) Soru işaretinin aşağıda verilen kullanım alanlarını ve bunlara ait örnekleri inceleyiniz. Bu kullanım alanlarına yönelik siz de defterinize örnek cümleler yazınız.

Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.
Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.

Millî Mücadele’nin en önemli komutanları kimlerdir?
Uzun uzun düşünüp birden başını kaldırdı:
— Yaşınız?

1) Soru eki/sözü içeren cümleler:

• Millî Mücadele ne zaman başlamıştır?
• Atatürk Samsun’a hangi tarihte çıktı?

s2) Soru eki/sözü içermeyen cümleler:

• Ödevini bitirdin?
• Sınav yarın?

8. ETKİNLİK

Soru: a) Aşağıda verilen cümlelerdeki altı çizili kelimeleri inceleyiniz. Bunları isim olup olmama açısından gruplandırarak isim olanları işaretleyiniz.

• Atatürk (isim)
• sandalye (isim)
• boyası (isim)
• perdeler (isim)
• halı (isim)

Soru: b) Gruplandırdığınız kelimeleri aşağıdaki tablolara yazınız. İkinci tabloyu öğretmeninizin yardımıyla adlandırınız.

İSİM OLANLAR

• Atatürk
• Mehmet Akif
• Emin
• sandalye
• kapı
• asker
• sehpa
• boya
• harita
• perdeler
• halı

İSİM OLMAYANLAR (Fiiller)

• konulmuş
• onarıldı
• dinliyor
• solmuş
• açıldı
• toplanmış
• bağlanmış
• açıldı
• duruyor
• değişmiş

c) Yukarıdaki grupları oluştururken nelere dikkat ettiniz? Grupların ayırt edici özelliklerini söyleyiniz.

Cevap: Gsim olan kelimeler nesne, varlık ve kavramları belirtmektedir.
Fiiller ise iş, oluş ve hareket bildiren kelimelerdir.

ç) Karekodu okutarak “Taka” adlı etkileşimli içeriği dikkatlice uygulayınız.

Cevap: Karekodu okutarak “Taka” adlı etkileşimli içeriği sizler cep telefonunuzla yapmalısınız.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 80 Cevapları

9. ETKİNLİK

a) Bir mekânın betimlendiği aşağıdaki paragrafı inceleyiniz. Farklı renklerle gösterilen cümlelerin nelere odaklandığını öğretmeninizin rehberliğinde tartışarak belirleyiniz. Daha önce öğrendiğiniz kişi betimlemesiyle mekân betimlemesinin benzerlik ve farklılıklarını söyleyiniz.

Metinde savaş alanı betimlenmiştir. Cümlelerde;

• Doğa ve çevre → (tepeler, ağaçlar, gökyüzü, toprak)
• Savaşın izleri → (kırık silahlar, boş mermi kovanları, üniforma parçaları)
• Duygular → (hüzün, fedakârlık, umut, zafer)

öne çıkarılmıştır.
➡ Kişi betimlemesiyle benzer yön: Ayrıntılı tasvir yapılır.
➡ Farklı yön: Kişi betimlemesinde insanların özellikleri, mekân betimlemesinde çevre ve doğa vardır.

b) Paragrafı okurken gözünüzde nasıl bir resim canlandı? Bu resmin gözünüzde canlanmasının sebebi ne olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap: Gözümde dumanlarla kaplı, mermi izleriyle dolu, yıkıntılar ve parçalanmış eşyaların olduğu hüzünlü bir savaş alanı canlandı. Bu resmin oluşmasının sebebi, paragrafta ayrıntılı görsel ifadeler kullanılmasıdır.

Soru: c) “Müzeleri Geziyorum” adlı etkileşimli içerikten alınan aşağıdaki görseli kullanarak müzeyi betimleyen bir paragraf yazınız. Paragrafı yazarken yazma stratejilerini uygulayınız.

Plan

• Giriş: Genel atmosfer
• Gelişme: Eserler, düzen, detaylar
• Sonuç: Hissettirdikleri

Paragraf: Müzeye girdiğimde loş ışıklarla aydınlatılmış geniş bir salon beni karşıladı. Ortada kırmızı örtüyle kaplanmış bir tabut sergileniyor, çevresinde asker heykelleri saygı duruşunda bekliyordu. Duvarlarda bayraklar ve açıklama panoları yer alıyordu. Odanın düzeni, tarihe duyulan saygıyı yansıtıyordu. Bu manzara bana hem hüzün hem de gurur verdi; atalarımızın fedakârlıklarını daha derinden hissettim.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 81 Cevapları

ç) Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde güçlü yönlerinizi kullanmaya, gelişmeye açık yönlerinizi güçlendirmeye özen gösteriniz.

Cevap: Güçlü yönüm, betimlemeleri ayrıntılı ve duygulu yapabilmemdir. Gelişmeye açık yönüm ise yazarken daha düzenli bir plan kullanmam gerektiğidir. Bundan sonraki etkinliklerde plana daha çok dikkat edeceğim.

BU GÖREV BİZİM

Soru: Millî Mücadele yıllarında cephedeki askerlerimizin ailelerine yazdığı mektupları araştırınız. Ulaştığınız mektuplardan birini sınıfa getiriniz.

14 Nisan 1915 tarihinde Seddülbahir’de şehit olan Yüzbaşı Kâzım Efendi’nin son mektubu...

"Sevgili kardeşim

Ben vatan ve millet uğrunda bana düşen vazifeyi ifa ettim. Artık gerisini size terk ediyorum. Cümlenize hakkımı helal ettim, tabiidir ki siz de helal edersiniz. Hemşiremin, Ziya'nın Kemal'i hasretle gözlerinden öperim. Muhterem amcamın ellerinden öperek dualarını her zaman beklerim. Çoluk çocuğumu evvel Cenab-ı Hak'ka sonra vatan ve millete ve sizlere emanet ederim. Sevgili valideme, aileme, çocuklara güzel bakınız. Tahsillerine himmet ediniz. Maaşlarının tahsisi, icap eden muamelenin ifası için arkadaşlardan alayımızın tabur katibi ve aynı zamanda alay naibi bulunan Hasan Efendi’ye yazdım. Bulunduğum fırkanın kumandanı Miralay Remzi Bey, alay kumandanı Binbaşı Halil Bey’dir. Bu isimler size lazım olursa kendileriyle muhabere edersiniz. Binbaşımız Şevki Bey de benim gibi tehlikede bulunduğu için sağ kalırsa ona da müracaat edersiniz. Kolordu kumandanımız malum olduğu üzere Esat Paşa Hazretleri’dir. Hayvanım hakkında lazım gelen muamele için de kâtip efendiye yazdım. Oradaki hakkımı da çocuklarım için ararsınız. Sana çok rica ederim, efrad-ı ailemi, validemi hiçbir vakit üzme. Daima rıfk ile muamele et. Bana acımasınlar. Ben mukaddes vatan vazifem uğrunda terk-i can ettim, bahtiyarım. Cenabı Hak sizleri de bahtiyar buyursun. Baki cümlenizi Cenabı Hak'ka emanet ederim sevgili kardeşim.