9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 61-65 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 61

Konu: 1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları

Soru 1: Bu görsellerde ve metinde öncelikli olarak tarihle ilgili hangi kavram vurgulanmaktadır?

A) Geçmiş B) Neden-sonuç C) Yöntem
D) Değişim ve süreklilik E) Kanıt

Cevap: D) Değişim ve süreklilik

Açıklama: Metinde, insanın Paleolitik çağdan Neolitik çağa geçerken üretim araçlarını, yaşam biçimini ve teknolojiyi geliştirmesi anlatılmıştır. Bu durum, tarih boyunca değişim ve süreklilik kavramının en belirgin örneklerinden biridir.

Soru 2: Bu metinde tarihsel bilginin hangi özelliklerine değinilmiştir? Açıklayınız.

Cevap: Metinde, tarihsel bilginin birçok özelliğine yer verilmiştir. Tarihsel bilginin, neden-sonuç ilişkileri kurma, olayları kronolojik sırayla ele alma ve değişim-süreklilik kavramlarını açıklama gibi yönleri vurgulanmıştır. Ayrıca tarihçinin, olguları değerlendirirken farklı bilim dallarından (arkeoloji, antropoloji, coğrafya gibi) yararlanması gerektiği de dolaylı olarak ifade edilmiştir.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 62

Soru 3: Dijitalleşme öncesi ile dijital dönemdeki tarih araştırma ve yazımları arasında ne gibi benzerlik ve farklılıklar vardır? Açıklayınız.

Cevap: Dijitalleşme öncesinde tarihçiler, araştırmalarını yapmak için arşivlere gidip belgeleri el ile incelemek zorundaydılar. Belgeler, kitaplar, defterler gibi fiziksel kaynaklar üzerinde uzun süreli çalışmalar yapılırdı. Dijital dönemde ise belgeler taranarak dijital ortama aktarılmış, çevrim içi veri tabanları sayesinde araştırmacıların dünyanın her yerinden erişimi kolaylaşmıştır.

Ancak her iki dönemde de tarihçilerin temel görevi değişmemiştir; tarihçiler hâlâ kaynakların güvenilirliğini değerlendirmek, verileri analiz etmek ve nesnel sonuçlara ulaşmak zorundadır. Yani dijitalleşme araçları değiştirirken, tarih araştırmasının bilimsel yöntemi aynı kalmıştır.

Soru 4: Dijitalleşmenin tarih araştırma ve yazım süreçlerine etkileri neler olabilir? Gerekçeleriyle açıklayınız.

Cevap: Dijitalleşme, tarih araştırmalarını hem kolaylaştırmış hem de çeşitlendirmiştir. Dijital arşivler, veri tabanları ve çevrim içi platformlar sayesinde tarihçiler artık binlerce belgeye saniyeler içinde ulaşabilmekte, daha kapsamlı analizler yapabilmektedir. Büyük veri analizleri sayesinde tarihî olaylar arasındaki ilişkiler daha derinlemesine incelenebilir.

Ayrıca, dijital projeler (örneğin Enslaved.org gibi) geçmişteki insan deneyimlerini görünür kılarak toplumsal hafızanın korunmasına katkı sağlar. Ancak dijitalleşme aynı zamanda bilgi güvenliği, veri doğruluğu ve etik kullanım konularında yeni sorumluluklar da getirir. Bu nedenle tarihçiler dijital verileri kullanırken dikkatli ve titiz olmalıdır.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 63

Soru 5: Bu tarihî yapılar hakkında bilgi edinmek bireye ve topluma ne gibi faydalar sağlar? Açıklayınız.

Cevap: Tarihî yapılar hakkında bilgi edinmek, bireyin geçmiş uygarlıkları, kültürel değerleri ve sanat anlayışını tanımasını sağlar. Bu bilgiler bireyde tarih bilinci ve kültürel farkındalık oluşturur. Toplum açısından ise bu yapılar, ortak kimliği güçlendirir, kültürel mirasın korunmasına katkı sağlar ve gelecek nesillere tarihî bir bağ bırakılmasına yardımcı olur. Ayrıca, bu yapılar turizmi geliştirerek ekonomik katkı da sağlar.

Soru 6: Bu tarihî yapıları ziyaret eden bir kişi;

I. kültürel mirasa sahip çıkıldığı,
II. gelecek nesiller için örnek oluşturduğu,
III. bütün yapıların ticari amaçla inşa edildiği
düşüncelerinden hangilerine ulaşabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

Cevap: D) I ve II

Açıklama: Tarihî yapılar, geçmiş kültürlerin sanatını ve mimarisini yansıtır. Bu yapıları ziyaret eden kişiler, kültürel mirasa sahip çıkmanın önemini kavrar ve gelecek nesiller için koruma bilinci oluşturur. Ancak bu yapıların tamamı ticari amaçla inşa edilmediği için III. düşünceye ulaşılamaz.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 64

Soru 7: Yazar, tarihsel bilginin üretim sürecindeki hangi aşamayı gerçekleştirerek bu metni yazmıştır? Bu aşamanın araştırma sürecini nasıl etkileyeceği konusunu gerekçeleriyle açıklayınız.

Cevap: Yazar, tarihsel bilginin üretim sürecinde kaynak sorgulama ve değerlendirme aşamasını gerçekleştirmiştir. Kültepe tabletlerinde yer alan bilgilerin sınırlı, yüzeysel ve kronolojik açıdan eksik olduğunu belirterek, kaynakların güvenilirliği konusunda değerlendirme yapmıştır.

Bu aşamanın doğru şekilde yapılması, tarih araştırmalarında bilimsel güvenilirliği artırır ve araştırmacının yanlış veya eksik bilgilerden uzak durmasını sağlar. Böylece, tarihsel bilgi daha doğru ve kapsamlı bir şekilde oluşturulur.

Soru 8: Yazarın bu metinde ortaya koyduğu değerlendirmelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Kaynaklardaki çelişki ve tutarsızlıkları belirlemiştir.
B) Kaynakların sınırlı oluşuyla ilgili çıkarımda bulunmuştur.
C) Kaynaklardaki farklı bakış açılarını analiz etmiştir.
D) Konuyla ilgili olan ve olmayan bilgileri ayırt etmiştir.
E) Ulaştığı bilgileri güvenilirlik açısından kontrol etmiştir.

Cevap: B) Kaynakların sınırlı oluşuyla ilgili çıkarımda bulunmuştur.

Açıklama: Yazar, Kültepe tabletlerinde yer alan bilgilerin yalnızca tüccarların ticari faaliyetleriyle sınırlı olduğunu ve tarihî olaylara yüzeysel biçimde değindiğini ifade etmiştir. Bu nedenle yazar, kaynakların kapsamının sınırlı olduğunu vurgulamıştır.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 65

Soru 9: Bu tarih araştırmasında yararlanıldığını düşündüğünüz bilim dallarını aşağıdaki tablo üzerinde işaretleyiniz.
(Birden fazla bilim dalını işaretleyebilirsiniz.)

Cevap: B, C ve F (Heraldik, Filoloji, Paleografi)

Soru 10: Tarih öğretmeni, Zeynep ve Ali’nin sorduğu sorulara nasıl bir cevap vermelidir? Açıklayınız.

Cevap: Tarih öğretmeni, Zeynep ve Ali’ye kaynakların doğruluğunu, güvenilirliğini ve tarafsızlığını sorgulamanın tarih araştırmalarında çok önemli olduğunu belirtmelidir. Kaynaklar arasında çelişkiler varsa bunların nedeni araştırılmalı, farklı kaynaklar karşılaştırılarak en doğru sonuca ulaşılmalıdır. Ayrıca, her bilginin elde edildiği dönemin koşulları, dili ve amacı da dikkate alınmalıdır. Bu süreç tamamlanmadan yapılan yorumlar tarihsel bilgiyi yanıltıcı ve hatalı hale getirebilir.

Soru 11: Bu metinde geçen birinci elden ve ikinci elden kaynaklar nelerdir? Yazınız.

Cevap: Birinci elden kaynaklar: Anıtsal kapılar, tahıl ambarları, saray, tapınak, yazıtlar, çivi yazılı kil tabletler, “bulla” adı verilen mühür baskılı kil topaklar, çanak ve çömleklerdir.
İkinci elden kaynaklar: Tarih kitapları, ansiklopediler, akademik makaleler, sanal müze gezileri ve belgesellerdir.