9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 108 Cevapları – Hammurabi Kanunları ve Eski Çağ Hukuku 5N1K Etkinliği (MEB Yayınları)

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 108 Cevapları (MEB Yayınları)

Eski Çağ’da Hukuk – 5N1K Etkinliği ve Hammurabi Kanunları

Soru: Yandaki karekodda Eski Çağ’da uygulanan hukuk kurallarıyla ilgili etkileşimli bir çark bulunmaktadır. Çarkı çeviriniz ve ibrenin gösterdiği konu ile ilgili cevabını merak ettiğiniz sorular üretiniz.

Cevap: Karekodu okuttum ve çarkı çevirdim. İbre Hammurabi Kanunları üzerinde durdu.
Merak ettiğim sorular şunlardır:

Hammurabi Kanunları neden “kısasa kısas” anlayışına dayanıyordu?
Bu kanunlarda sosyal sınıflara göre cezaların farklı olması adalet anlayışını nasıl etkiliyordu?
Hammurabi Kanunları ile günümüz hukuk sistemleri arasında hangi benzerlikler vardır?
Kadınların hakları bu kanunlarda nasıl korunmuştu?
Hammurabi Kanunları ekonomik yaşamı nasıl düzenlemiştir?

Soru: Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız. (5N1K Etkinliği)

Kim?
Eski Çağ’da Urkagina, Hammurabi, Hitit, 12 Levha Kanunları ve Türk Töre Hukuku’nun hazırlanmasında devlet yöneticileri ve yasa koyucular rol oynamıştır.

Ne?
Bu hukuk sistemleri, toplumda düzeni sağlamak, adaleti korumak ve suçları önlemek için oluşturulmuştur.

Nerede?
Urkagina Kanunları Sümerler’de, Hammurabi Kanunları Babil’de, Hitit Kanunları Anadolu’da, 12 Levha Kanunları Roma’da ve Türk Töresi Orta Asya’da uygulanmıştır.

Ne zaman?
M.Ö. 3000 ile M.Ö. 500 yılları arasında çeşitli dönemlerde yürürlüğe girmiştir.

Neden?
Toplum düzenini sağlamak, haksızlıkları önlemek ve adaletin yerleşmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Nasıl?
Kanunlar genellikle yazılı taş levhalara kazınarak halka duyurulmuş, suçlara karşı caydırıcı cezalar belirlenmiştir.

Benzer Yönleri

Yazılı kanunlar şeklindedir.
Adalet ve toplumsal düzeni sağlamayı amaçlar.
Cezalar caydırıcı niteliktedir.
Kaynakları genellikle tanrısal inançlara dayanır.
Ataerkil toplum yapısını yansıtır.
Devletin otoritesini güçlendirir.

Farklı Yönleri

Hammurabi Kanunları “kısasa kısas” esasına dayanırken, Hitit Kanunları daha insancıldır.
Urkagina Kanunları borç affı gibi sosyal adalet unsurları taşır.
12 Levha Kanunları Roma yurttaşlarına eşit yasal haklar tanımıştır.
Türk Töresi yazısız hukuk olup örf ve adetlere dayanır.
Bazı kanunlarda sınıflar arası farklı cezalar vardır, bazıları eşitlikçi yaklaşmıştır.

Konu: Eski Çağ’da Hukuk – Sümerlerde Urkagina Kanunları

Soru: Yandaki çarkta Urkagina Kanunları seçilmiştir. Bu kanunlarla ilgili 5N1K tekniğini kullanarak sorular üretiniz ve cevaplayınız.

Kim?
Urkagina, Sümer şehir devletlerinden Lagaş’ta hüküm süren bir kraldır. Halkın huzurunu sağlamak için tarihin bilinen ilk yazılı kanunlarını oluşturmuştur.

Ne?
Urkagina Kanunları, haksız kazançları önlemeyi, halkı yöneticilerin baskısından korumayı ve adaleti sağlamayı amaçlayan ilk yazılı hukuk kurallarıdır.

Nerede?
Bu kanunlar Mezopotamya’daki Lagaş şehrinde uygulanmıştır.

Ne zaman?
M.Ö. 24. yüzyılda, Sümer uygarlığı döneminde hazırlanmıştır.

Neden?
Toplumda artan adaletsizlik, rüşvet ve halkın yöneticiler tarafından sömürülmesi nedeniyle, halkın refahını korumak ve sosyal eşitliği sağlamak için bu kanunlar oluşturulmuştur.

Nasıl?
Urkagina Kanunları, tanrısal bir adalet anlayışıyla yazılmıştır. Halkın borç yükünü azaltan, vergi adaletini düzenleyen ve özellikle fakir halkı koruyan hükümler içerir. Bu yönüyle daha insancıl ve sosyal adalet temelli bir hukuk sistemi sunmuştur.

Benzer Yönleri

Diğer Eski Çağ kanunları gibi tanrısal otoriteye dayanır.
Toplumsal düzeni korumak için hazırlanmıştır.
Yazılı olarak halka duyurulmuştur.
Suçlara cezai yaptırımlar uygulanmıştır.

Farklı Yönleri

Urkagina Kanunları, adaleti ve halkın refahını önceleyen ilk sosyal reform niteliğindedir.
Diğer kanunlardan farklı olarak kısasa kısas anlayışını benimsememiştir.
Yöneticilerin yetkilerini sınırlayarak halkı koruyan bir yapıdadır.
Zengin ve fakir arasındaki farkı azaltmayı amaçlamıştır.

Konu: Eski Çağ’da Hukuk – Aile ve Kadın Haklarına Dair Kanunlar

Soru: Yandaki çarkta “Aile ve Kadınla İlgili Kanunlar” seçilmiştir. Bu konuyla ilgili 5N1K tekniğini kullanarak sorular üretiniz ve cevaplayınız.

Kim?
Eski Çağ’da Sümer, Babil, Hitit, Roma ve Türk toplumlarında aile yapısını koruyan ve kadınların haklarını düzenleyen yasa koyucular (örneğin Hammurabi, Urkagina, Hitit kralları) bu kanunları oluşturmuştur.

Ne?
Aile ve kadınla ilgili kanunlar, evlilik, boşanma, miras, çocukların korunması ve kadının toplumsal statüsünü belirlemek amacıyla çıkarılmıştır.

Nerede?
Bu tür yasalar Mezopotamya (Sümer, Babil), Anadolu (Hitit), Roma ve Orta Asya (Türk töresi) toplumlarında uygulanmıştır.

Ne zaman?
M.Ö. 3. bin yıldan itibaren Sümerlerde başlayan aile hukuku, Hititlerde, Romalılarda ve Türklerde gelişerek devam etmiştir.

Neden?
Toplumun temel kurumu olan aileyi korumak, mirasın adil paylaşımını sağlamak, kadının haklarını güvence altına almak ve çocukları korumak için hazırlanmıştır.

Nasıl?
Kanunlar yazılı hâle getirilmiş, devlet otoritesi ve dini inançlarla desteklenmiştir. Örneğin:

Hammurabi Kanunları’nda kadına iftira atan erkeğe ceza verilmiştir.
Hitit Kanunları’nda kadın, miras hakkına sahiptir.
Türk Töresi’nde kadın, toplumda saygı gören bir birey olarak koca ile eşit haklara sahipti.

Benzer Yönleri

Kadınların aile içindeki statüsü korunmuştur.
Evlilik ve boşanma belli kurallara bağlanmıştır.
Miras düzenlemeleri hem çocukları hem kadınları kapsar.
Toplumun ahlaki düzeni korunmuştur.

Farklı Yönleri

Mezopotamya’da kadın ikinci planda iken, Türklerde kadın erkeğe eşit kabul edilmiştir.
Hitit Kanunları’nda cezalar daha insancıl iken, Hammurabi Kanunları’nda daha serttir.
Roma hukukunda kadın, hak sahibi olabilmek için babasının veya kocasının iznine bağlıydı.
Türk töresinde kadın, kurultaylarda söz hakkına bile sahipti.