9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 70-72 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 70-71-72 Cevapları (MEB Yayınları)

Etkinlik 1.11 – Periyodik Tabloda Yer Bulma

Sayfa 70 Cevapları

Soru 1: Bir elementin periyodik tablodaki yerini bulmak için gereken periyot ve grup numarası nasıl belirlenir?

Cevap: Bir elementin periyot numarası, elektron dizilimindeki en yüksek temel enerji düzeyine (n) göre belirlenir.
Grup numarası ise, son yörüngedeki elektronların yer aldığı orbitallere göre bulunur:

• A gruplarında: s + p elektron sayısı
• B gruplarında: (n-1)d + ns elektron sayısı dikkate alınır.

Soru 2: A grubu elementlerinin periyot ve gruplarını belirleyen kurallar nelerdir?

Cevap: A grubu elementlerinde en yüksek enerji düzeyi (n) periyot numarasını,
bu düzeydeki s + p elektronlarının toplamı ise grup numarasını verir.
Örnek: Cl → 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁵
Burada en yüksek n = 3 → 3. periyot, (2+5)=7 → 7A grubu

Soru 3: B grubu elementlerinin periyot ve gruplarını belirleyen kurallar nelerdir?

Cevap: B grubu elementlerinde elektron dizilimi genellikle (n-1)d^x ns^y biçimindedir.

• n → periyot numarası
• x + y → grup numarası

Örnek: Fe → [Ar] 3d⁶ 4s² → 4. periyot, 8B grubu (6+2=8)

Soru 4: Aşağıdaki atomların periyodik tablodaki yerlerini bulunuz:

Soru 5: Elementlerin periyodik tablodaki yerlerini belirleyen kuralları özetleyiniz.

Cevap: Bir elementin periyodu, elektron dizilimindeki en yüksek enerji düzeyine (n) göre belirlenir.
Grup numarası, son yörüngedeki valans elektronlarının (s, p veya d) toplamına göre bulunur.
Bu nedenle aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri benzerdir.

Sayfa 71 Cevapları

A Grubu Elementleri İçin Kurallar:

Periyot: En yüksek enerji düzeyine (n) göre belirlenir.

Grup: s ve p orbitallerindeki elektronların toplamıdır.

• Örnek: Mg → 1s² 2s² 2p⁶ 3s² → 3. periyot, 2A grubu
• Örnek: P → [Ne] 3s² 3p³ → 3. periyot, 5A grubu

B Grubu Elementleri İçin Kurallar:

Periyot: Dizilimdeki en yüksek enerji düzeyi n ile belirlenir.

Grup: (n-1)d + ns elektron sayısıdır.

• Örnek: Cr → [Ar] 3d⁵ 4s¹ → 4. periyot, 6B grubu
• Örnek: Zn → [Ar] 3d¹⁰ 4s² → 4. periyot, 2B grubu

Sayfa 72 Cevapları

Soru: Periyodik tabloda valans elektron sayısı ile grup numarası uyuşmayan element
var mıdır? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Evet, bazı elementlerde valans elektron sayısı ile grup numarası birebir uyuşmaz. Özellikle B grubu (geçiş metalleri) bu duruma örnektir.

Periyodik tabloda A grubu elementlerinde valans elektron sayısı, genellikle grup numarasına eşittir. Ancak B grubu elementlerinde (geçiş metalleri) bu durum her zaman geçerli değildir. Çünkü bu elementlerde hem (n-1)d hem de ns orbitallerinde elektron bulunur. Örneğin demir (Fe) elementinin elektron dizilimi [Ar] 3d⁶ 4s² şeklindedir; toplam 8 valans elektronu vardır ama 8B grubunda yer alır. Bu yüzden geçiş metalleri, A gruplarındaki gibi net bir ilişki göstermez.