9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 33-39 Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme – Sorular ve Cevaplar

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 33 Cevapları Meb Yayınları

A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.

“Ant olsun biz Âdemoğluna şan, şeref ve nimetler verdik...” ➤ eşref-i mahlûkât
“Şüphesiz ki biz insanı en güzel biçimde yarattık.” ➤ ahseni takvîm

Kendisine verilen özellikler nedeniyle Kur’an-ı Kerim’de eşref-i mahlûkat olarak nitelenen insana göklerde ve yerde bulunan türlü nimetler verilmiş ve bu nimetler insanlığın hizmetine sunulmuştur.
“En güzel biçim” anlamındaki ahseni takvîm üzere yaratılan insan, Yüce Allah’ın (cc) halife yaratma isteği ile…
Bu ve benzeri ayetlerde insanın yaratılışındaki amacı vurgulayarak Yüce Allah’ın ona verdiği görevleri, sorumlulukları, yetkileri ve nimetleri hatırlatmıştır.

B. Aşağıdaki soruların cevaplarını verilen tablolar üzerinde işaretleyiniz.

2. Blog yazarıyla aynı anlamı taşıyan ayetler hangileridir?

Cevap: III ve IV

Bu iki ayet, insanın yaratılışındaki güzelliği, değerini ve sorumluluğunu vurguladığı için, blog yazarının şiirde ifade ettiği düşünceyle örtüşmektedir.

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 34 Cevapları Meb Yayınları

3. Soru: Metinde vurgulanan düşünceyle benzer anlam taşıyan ayetler hangileridir?

Doğru Cevap: ➡ II ve III

Gerekçe:

Metin, Allah’ı sürekli anmayı, O’nu hatırlamayı, gönül ve dil ile zikretmeyi vurgulamaktadır.
• II. ayet (Bakara 152) → Allah’ı anmayı ve şükretmeyi öğütler.
• III. ayet (Araf 205) → Allah’ı zikretmeyi ve O’na yönelmeyi öğütler.
Bu nedenle iki ayet de metinle uyumludur.

4. Soru: Verilen ayetlere göre doğru çıkarımlar hangileridir?

Doğru Cevap: ➡ II ve IV

Gerekçe:

• II. çıkarım: Kâinatın Allah’ın varlığına delil olduğu → Ayetlerde göklerin yaratılışı, düzen ve işleyiş anlatılarak vurgulanmaktadır.
• IV. çıkarım: Kâinattaki her şeyin sebebe bağlı yaratıldığı → Güneşin ve ayın ölçüyle hareket ettiği, yıldızların görevli olduğu ayetlerde açıkça belirtilmiştir.

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 35 Cevapları Meb Yayınları

5. Soru: Aşağıdaki ayetlerden hangileri bu metinde verilen bilgileri desteklemektedir?

Doğru Cevap: ➡ II. Ayet

Neden?

Metinde insanın kendi eliyle çevreyi bozması, verimli alanların zarar görmesi, sıcaklık artışı, kirlenme, bozulan denge gibi durumlardan söz edilmektedir.
Bu durumla en çok Rum suresi 41. ayet örtüşür:

“İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu. Böylece Allah, belki dönerler diye yaptıklarının bir kısmını onlara tattırıyor.”

Bu nedenle doğru seçenek II’dir.

6. Soru – Kitap “öğrencilerin öznel cevap vermesi beklenmektedir” diyor, fakat sana güzel, anlamlı ve örnek olabilecek bir paragraf hazırladım:

Cevap: “Bu ayetlerden anladığım kadarıyla kâinatta her şey Allah’ın belirlediği ölçü ve dengelerle yürür. Göklerin ve yerin kusursuz işleyişi, güneşin ve ayın düzenli hareketi, hiçbir şeyin rastgele yaratılmadığını gösterir. İnsan, çevresine baktığında bu düzenin Allah’ın varlığının bir delili olduğunu fark eder. Bu nedenle camideki görevlinin gençlere anlatmak istediği en önemli mesaj, Allah’ın koyduğu bu düzene saygı duymak, yaratılışın hikmetinden ibret almak ve kâinatta gördüğümüz düzeni koruma sorumluluğudur.”

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 36 Cevapları Meb Yayınları

7. Soru: Buna göre dereceye giren fotoğraflar, Allah’ın (cc) hangi isim ve sıfatlarıyla ilişkilendirilebilir?

Güzel ve Açıklayıcı Cevap: Dereceye giren fotoğraflar, kâinattaki kusursuz düzeni ve canlıların uyum içinde varlığını sürdürmesini gösterdiği için Allah’ın (cc) özellikle şu isim ve sıfatlarıyla ilişkilendirilebilir:

• El-Müdebbir: Her şeyi hikmetle düzenleyen
• El-Hâlik: Her varlığı yoktan yaratan
• El-Bâri’: Her şeyi ölçü ve denge içinde var eden
• El-Musavvir: Her varlığa benzersiz şekil ve özellik veren
• El-Kayyûm: Kâinatın işleyişini devam ettiren
• El-Latîf: Yaratılıştaki ince sanat ve güzelliği gösteren

Bu fotoğraflar, Allah’ın kudretini, yaratma sanatını ve evrendeki düzeni açıkça yansıttığı için bu isimler ile uyum sağlamaktadır.

8. Soru: Haber metninden yararlanarak insanın, içinde yaşadığı çevreye karşı sorumluluklarıyla ilgili üç ilke yazınız.

Çevreyi korumak ve doğal kaynakları israf etmemek: Denizleri, ormanları, toprağı ve havayı temiz tutmak insanın temel sorumluluğudur.

Doğaya zarar veren davranışlardan uzak durmak: Çöp atmamak, çevre kirliliğine sebep olmamak, geri dönüşümü desteklemek gerekir.

Sürdürülebilir yaşam bilinciyle hareket etmek: Üretimde, tüketimde ve günlük hayatta çevreye duyarlı tercihler yapmak gelecek nesiller için zorunludur.

9. Soru: Bu metne göre insanın dünyadaki varlığını anlamlandırabilmesi için neler yapması gerekir?

Güzel ve Anlamlı Paragraf: İnsan, dünyadaki varlığını anlamlandırabilmek için önce kendisinin Allah tarafından yaratıldığını ve kâinattaki her şeyle bir bağ içinde olduğunu fark etmelidir. Sahip olduğu nimetlerin değerini bilmeli, başkalarının ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmalı ve yaratılış gayesine uygun biçimde yaşamalıdır. Kibir yerine tevazuyu, bencillik yerine paylaşmayı tercih ederek hem kendisiyle hem de çevresiyle barışık bir hayat sürmelidir. Böylece insan, hem bu dünyayı değerlendirir hem de varoluşunun anlamını derinlemesine kavrar.

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 37 Cevapları Meb Yayınları

10. Soru – Hangi tutum ve davranışlar insanı dünyaya gönderilme amacından uzaklaştırır?

İnsanı yaratılış amacından uzaklaştıran tutumlar; Allah’ı unutarak sadece dünyevî arzuların peşinden gitmek, bencillik, kibir, israf, sorumsuzluk, haksızlık yapmak ve kul hakkına girmektir. Gereksiz öfke, tembellik, gaflet hâli, günahlarda ısrar etmek ve iyilikten uzaklaşmak da insanı yaratılış gayesinden koparıp boşluk ve amaçsızlığa sürükler.

11. Soru – İnsanın kendisiyle, diğer insanlarla ve Allah’la (cc) sağlıklı bir bağ kuramaması ne gibi sonuçlara yol açar?

İnsan kendisiyle bağ kuramadığında ruhsal dengesini kaybeder, huzursuzluk, güvensizlik ve yalnızlık hisseder.
İnsanlarla sağlıklı ilişki kuramadığında toplumsal uyum bozulur; kırgınlıklar, çatışmalar ve iletişim sorunları ortaya çıkar.
Allah’la (cc) bağının zayıflaması ise insanı manevi boşluğa, kararsızlığa ve yanlış davranışlara sürükler. Nihayetinde hem iç dünyasında hem de sosyal hayatında istikamet kaybı yaşar.

12. Soru – Aşağıdaki üç kavram Allah (cc) ile insan arasındaki bağı ifade eden temel kavramlardır:

13. Soru – Aşağıdaki sunum konuları, verilen ayetlerin anlamıyla tam uyumludur:

A grubunun konusu: Ahseni takvîm – İnsanın en güzel biçimde yaratılması
(Secde suresi ayetinde insanın şekillendirilmesi ve donatılması anlatıldığı için)

B grubunun konusu: Tövbe – İnsanların hata sonrası Allah’tan bağışlanma dilemesi
(Ali İmran suresi 135. ayette tövbenin önemi vurgulanmaktadır)

C grubunun konusu: İbadet – Allah’ın tek ilâh olduğunu bilerek O’na kulluk etmek
(Enam suresi 102. ayette Allah’a kulluk çağrısı yapılmaktadır)

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 38 Cevapları Meb Yayınları

14. Soru – Bu ayetlere göre Hz. İbrahim, Allah’ın (cc) varlığı ve birliği düşüncesine hangi sorgulamalardan geçerek ulaşmıştır?

Hz. İbrahim önce bir yıldızı, ardından ayı ve güneşi görünce onların geçici, batıp kaybolan varlıklar olduğunu fark etmiştir. Bu varlıkların ilâh olamayacağını akıl yoluyla sorgulamış; kalıcı, sonsuz, her şeyi yoktan yaratan gerçek Rabbin yalnızca Allah (cc) olabileceğini anlamıştır. Böylece gözlem, akıl yürütme ve tefekkür yoluyla tevhid inancına ulaşmıştır.

15. Soru – Bu ayetlerden hareketle Allah (cc) – kâinat ilişkisi ile ilgili çıkarımlarınızı yazınız.

Ayetler, kâinattaki yıldız, ay ve güneş gibi varlıkların Allah’ın (cc) yaratmasıyla var olduğunu ve hepsinin belli bir düzen içinde hareket ettiğini göstermektedir. Bu varlıkların doğup batması onların geçici olduğunu, buna karşın Allah’ın ezelî ve ebedî olduğunu ortaya koyar. Kâinatta görülen düzen ve değişim, Allah’ın kudretinin bir delilidir. Dolayısıyla kâinat, Allah’ın varlığını ve birliğini gösteren güçlü bir işarettir.

16. Soru: Bu paragrafın III ve VI numaralı cümlelerinde ifade edilen kavramlar aşağıdakilerden hangisidir?

Doğru Cevap: A III: Dua – VI: Tövbe

Açıklama:

• III. cümlede öğrenci Allah’tan yardım isteyerek dua etmektedir.
• VI. cümlede ise yaptığı hatanın farkına varıp pişman olarak Allah’tan bağışlanma dilemektedir, yani tövbe etmektedir.

Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

9. Sınıf AİHL Temel Dini Bilgiler Sayfa 39 Cevapları Meb Yayınları

17. Soru – Bu metne göre Hayy bin Yakzan’ın, bir yaratıcının olması gerektiği düşüncesine akıl ve gözlem yoluyla ulaşması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilendirilebilir?

Doğru Cevap: C – Fıtrat

Açıklama: Hayy bin Yakzan, çevresinden tamamen izole şekilde, yalnızca gözlem, akıl yürütme ve tefekkürle Allah’ın varlığını fark etmiştir. Bu, insanın yaratılıştan gelen fıtrat özelliği sayesinde doğruyu bulabileceğini gösterir. Fıtrat, insanın doğuştan iyiyi, güzeli, hakikati ve Allah’ın varlığını kabul etmeye yatkın yaratılmasıdır.

Bu nedenle metindeki anlatım fıtrat kavramıyla doğrudan ilişkilidir.

18. Soru – Buna göre aşağıdakilerden hangisi öğrencinin hatırladığı ayetlerden biri olamaz?

Doğru Cevap: E

Açıklama: Öğrenci gezegenlerin hareketlerini, Kepler Yasalarını ve evrendeki düzeni öğrenmiştir. Bu bilgilerle ilişkilendirilebilecek ayetler şunlardır:

• A → Yönetimin Allah’a ait olduğunu vurgular.
• B → Güneş ve Ay’ın hareketlerini anlatır, konuya uygundur.
• C → Göklerin ve yerin yaratılışının düzenini anlatır, uygundur.
• D → Gece–gündüz, yıldızlar ve gök düzeniyle ilgilidir, uygundur.

Ancak: E seçeneği, Allah’ın birliğini ve O’ndan başka ilah olmadığını vurgulayan bir ayettir.