10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 169-170 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 169–170 Uygulayalım

Tarihsel Kaynak Analiz Formu

Soru 1: Verilen kaynaklar birinci elden ve ikinci elden kaynakların hangisine örnek gösterilebilir? Nedenini açıklayınız.

Cevap: Verilen kaynaklar hem birinci elden hem de ikinci elden tarihî kaynaklara örnek gösterilebilir. Osmanlı dönemine ait fermanlar, nâmeler ve resmî belgeler olayların yaşandığı dönemde kaleme alındığı için birinci elden kaynak niteliği taşır. Bu belgeleri inceleyerek yazılan tarih araştırmaları ve yorumlayıcı eserler ise ikinci elden kaynak olarak değerlendirilir.

Soru 2: Bu kaynakların türü nedir?

Cevap: Bu kaynaklar yazılı tarihî kaynaklar grubuna girer. İçerik bakımından;

• Fermanlar
• Nâmeler
• Mektuplar
• Arşiv belgeleri
• Tarihçilerin kaleme aldığı araştırma ve inceleme yazıları

gibi yazılı belgelerden oluşmaktadır.

Soru 3: Kaynakları yazan veya oluşturan kişinin/kişilerin bakış açısı kaynağa nasıl yansımıştır?

Cevap: Kaynakları yazan kişilerin düşünce yapıları, inançları ve siyasi görüşleri metinlere yansımıştır. Osmanlı yöneticileri ve devlet adamları, uyguladıkları politikaları genellikle adaletli ve hoşgörülü olarak aktarmıştır. Bazı yabancı tarihçiler ise olayları kendi toplumlarının bakış açısıyla değerlendirerek eleştirel veya olumsuz yorumlar yapmıştır.

Soru 4: Bu kaynakların yanlılık ve yanıltıcılık durumları nelerdir?

Cevap: Kaynakların bazıları yazıldıkları dönemin siyasi ve toplumsal koşullarından etkilenerek taraflı anlatımlar içerebilir. Özellikle propaganda amacı taşıyan metinlerde olaylar abartılmış ya da eksik aktarılmıştır. Bu nedenle tarihî kaynaklar karşılaştırılarak ve eleştirel bakışla değerlendirilmelidir.

Sayfa 170 Cevapları

Soru 5: Bu kaynaklar öğrendiğiniz konuya, yazdığınız metne veya yaptığınız tartışmaya ne gibi katkılar sağlamıştır?

Cevap: Bu kaynaklar, Osmanlı Devleti’nin iskân ve istimalet politikalarının amaçlarını ve sonuçlarını daha iyi anlamamı sağlamıştır. Farklı görüşleri inceleyerek olaylara çok yönlü bakabilme, neden–sonuç ilişkisi kurma ve tartışmalarda kanıta dayalı yorum yapma becerisi kazandırmıştır.

Uygulama Adımları – Değerlendirme Tablosu

Soru: Yapay zekâ uygulamaları aracılığıyla ulaştığınız bilgiler ile derste öğrendiğiniz bilgileri doğruluk ve güvenilirlik açısından karşılaştırınız. Sonuçları tabloya yazınız.

Bilgilerin Doğruluğu: İncelenen bilgiler tarihî belgeler ve akademik çalışmalara dayandığı için genel olarak doğru ve tutarlıdır. Olaylar dönemin şartlarıyla uyumlu şekilde açıklanmıştır.

Bilgilerin Güvenilirliği: Kaynakların bir kısmı birinci elden belgelere, bir kısmı ise tarihçilerin yorumlarına dayanmaktadır. Akademik yöntemlerle hazırlandıkları için yüksek düzeyde güvenilir kabul edilir.

Müzakere Etkinliği

Soru: Aşağıdaki uygulama adımlarını takip ederek müzakere etkinliğini yapınız. Tartışma sonucunda ulaştığınız çıkarımları yazınız.

Cevap: Yapılan müzakere sonucunda Osmanlı Devleti’nin fethettiği topraklarda kalıcı olmasının temelinde iskân ve istimalet politikalarının birlikte uygulanması olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İskân politikasıyla Anadolu’dan getirilen Türk nüfus yeni bölgelere yerleştirilmiş, istimalet politikasıyla da yerli halka adaletli ve hoşgörülü davranılmıştır. Dervişler, ahiler ve vakıflar gibi sosyal yapılar halkın ihtiyaçlarını karşılayarak Osmanlı yönetiminin benimsenmesini sağlamıştır. Böylece devlet, fethedilen bölgelerde uzun süreli bir düzen kurabilmiştir.