10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 99-100 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 99 Cevapları – MEB Yayınları

Etkinlik: En İdeali

1. Grafiklerdeki bilgilerden yararlanarak:

a) Madde miktarı ile sıcaklık sabitken basınç ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Madde miktarı (n) ve sıcaklık (T) sabit tutulduğunda basınç (P) ile hacim (V) arasında ters orantı vardır. Hacim azaldığında basınç artar, hacim arttığında basınç azalır. Bu ilişki Boyle Yasası olarak bilinir ve P·V = sabit şeklinde ifade edilir.

b) Madde miktarı ile basınç sabitken sıcaklık ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Madde miktarı (n) ve basınç (P) sabit olduğunda sıcaklık (T) ile hacim (V) doğru orantılıdır. Sıcaklık arttığında gaz tanecikleri daha hızlı hareket eder, bu da hacmin büyümesine neden olur. Bu durum Charles Yasası ile açıklanır ve V/T = sabit şeklinde yazılır.

c) Basınç ile sıcaklık sabitken madde miktarı (mol sayısı) ve hacim arasında bir örüntü oluşturunuz.
Cevap: Basınç (P) ve sıcaklık (T) sabit tutulduğunda madde miktarı (n) arttıkça hacim (V) de artar. Gaz tanecikleri arttıkça sistem daha fazla yer kaplar. Bu ilişki Avogadro Yasası ile gösterilir ve V/n = sabit olarak ifade edilir.

2. Oluşturduğunuz örüntülerden yola çıkarak basınç, hacim, madde miktarı ve sıcaklık değişkenleri ile ilgili genel bir ideal gaz denklemi yazınız. Oluşturduğunuz denklemin eşitliğe dönüştürülmesi için bir orantı sabitine ihtiyaç olacağını unutmayınız.
Cevap: Boyle, Charles ve Avogadro yasaları birleştirildiğinde P·V = n·R·T bağıntısı elde edilir. Bu denklem, gazların basınç, hacim, sıcaklık ve madde miktarı arasındaki ilişkiyi tanımlar. Burada R, tüm gazlar için ortak olan gaz sabitidir.

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 100 Cevapları

Soru 3: İdeal gaz denkleminde bulmuş olduğunuz sabit sayıya ideal gaz sabiti adı verilir. R harfi ile gösterilir.
Aşağıdaki tabloda verilen değerler için ideal gaz sabitini ayrı ayrı hesaplayınız.

Cevap: İdeal gaz denklemi: P·V = n·R·T
Buradan R = (P·V) / (n·T) bağıntısı kullanılır.

1- Durum: P = 2 atm, V = 11,2 L, n = 1 mol, T = 273 K
R = (2 × 11,2) / (1 × 273) = 22,4 / 273 ≈ 0,082 L·atm/(mol·K)

2- Durum: P = 1 atm, V = 5,6 L, n = 0,25 mol, T = 273 K
R = (1 × 5,6) / (0,25 × 273) = 22,4 / 273 ≈ 0,082 L·atm/(mol·K)

3- Durum: P = 0,5 atm, V = 11,2 L, n = 0,5 mol, T = 546 K
R = (0,5 × 11,2) / (0,5 × 546) = 5,6 / 273 ≈ 0,082 L·atm/(mol·K)

Sonuç: Her üç durumda da R değeri aynıdır.
R = 0,082 L·atm/(mol·K) olarak bulunur.

Soru 4: Aşağıdaki koşullar için x ve y değerlerini hesaplayarak ideal gaz denklemini test ediniz.

Cevap: İdeal gaz denklemi: P·V = n·R·T

1- Birinci Durum (x):
P = 0,5 atm, V = 22,4 L, n = 0,5 mol
0,5 × 22,4 = 0,5 × 0,082 × x
11,2 = 0,041 × x
x = 273 K

2- İkinci Durum (y):
V = 11,2 L, n = 4 mol, T = 546 K
y × 11,2 = 4 × 0,082 × 546
y × 11,2 = 179,04
y = 16 atm

Sonuç: Hesaplanan değerlerle ideal gaz denklemi doğrulanmıştır.

Değerlendirme 1: Verilen basınç-hacim grafiğinden yararlanarak bir gazın 1/V – P grafiğini çiziniz.

Cevap: n ve T sabitken basınç (P) ile hacim (V) ters orantılıdır. Bu nedenle 1/V ile P doğru orantılıdır.
Grafik çizildiğinde orijinden geçen doğrusal bir doğru elde edilir.

Değerlendirme 2: İdeal gaz denkleminde mutlak sıcaklık yerine °C kullanılabilir mi? Düşüncelerinizi yazınız.

Cevap: Hayır, kullanılmaz. Çünkü ideal gaz denkleminde sıcaklık mutlak sıcaklık (Kelvin) olarak alınmalıdır.
°C cinsinden değerler doğru orantıyı bozduğu için hatalı sonuçlar verir.
Dönüşüm formülü: T(K) = t(°C) + 273