10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 105 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 105 Cevapları MEB Yayınları – Kontrol Noktası

1. Soru - Glikozun yanma tepkimesi aşağıdaki gibidir:
C₆H₁₂O₆(s) + 6O₂(g) → 6CO₂(g) + 6H₂O(s)

Tepkimede 3,6 g glikoz kullanıldığında 27 °C sıcaklıkta ve 1 atm basınçta üretilen CO₂ gazının hacmi kaç mL’dir?
(H: 1 g/mol, C: 12 g/mol, O: 16 g/mol)

Cevap:

Önce glikozun mol sayısı hesaplanır.
M(C₆H₁₂O₆) = (6×12) + (12×1) + (6×16) = 180 g/mol
n = m / M = 3,6 / 180 = 0,02 mol

Tepkimeye göre 1 mol glikozdan 6 mol CO₂ elde edilir.
0,02 mol glikozdan → 6 × 0,02 = 0,12 mol CO₂ oluşur.

İdeal gaz denklemine göre:
P·V = n·R·T
T = 27 + 273 = 300 K, P = 1 atm, R = 0,082 L·atm/mol·K
V = (0,12 × 0,082 × 300) / 1 = 2,952 L = 2952 mL

Sonuç: 3,6 g glikoz yandığında 27 °C ve 1 atm basınçta 2952 mL CO₂ gazı oluşur.

2. Soru - Bir öğrenci ideal gaz denklemini uygulamalı göstermek için bir bilgisayar oyunu tasarlamaktadır.

Oyun Kuralları:

• Oyun 2×5 karelik bir platformda oynanır.
• Her karede farklı basınç (P), sıcaklık (T) veya mol sayısı (n) değerleri vardır.
• Her adımda yalnızca sağa veya çapraza ilerlenebilir.
• Balon 56 L hacme ulaştığında patlar.
• Amaç: 0 °C, 1 atm, 1 mol gazın 56 L’ye ulaşmadan çıkışa ulaşmasıdır.

a) Balonun patlamadan çıkışa ulaşabilmesi için izlenecek yol:

➡️ 1,5 atm → 546 °C → 0,5 mol → 3 atm → 273 °C

Bu yol seçildiğinde balonun hacmi hiçbir adımda 56 L’yi geçmez ve patlamaz.

b) Seçilen yolun her adımındaki hesaplamalar:

Başlangıç koşulları: n = 1 mol, P = 1 atm, T = 273 K → V₀ = 22,4 L

1️⃣ 1,5 atm:
V₁ = 22,4 × (1 / 1,5) = 14,9 L

2️⃣ 546 °C (819 K):
V₂ = 14,9 × (819 / 273) = 44,8 L

3️⃣ 0,5 mol:
V₃ = 44,8 × (0,5 / 1) = 22,4 L

4️⃣ 3 atm:
V₄ = 22,4 × (1,5 / 3) = 11,2 L

5️⃣ 273 °C (546 K):
V₅ = 11,2 × (546 / 819) = 7,5 L

Sonuç: Hiçbir adımda 56 L aşılmadığı için balon patlamadan güvenli şekilde çıkışa ulaşır.

c) Diğer yolların seçilmemesinin nedeni:

Bazı yollar balonun 56 L sınırını aşarak patlamasına neden olur:

0,5 atm → 546 °C:
V = 22,4 × (819 / 273) / 0,5 = 134,4 L → Balon patlar ❌

1,5 atm → 819 °C:
V = 22,4 × (1092 / 273) / 1,5 = 59,7 L → Balon patlar ❌

1,5 atm → 546 °C → 2 mol:
V = 44,8 × 2 = 89,6 L → Balon patlar ❌

Bu nedenle 1,5 atm → 546 °C → 0,5 mol → 3 atm → 273 °C rotası en uygun ve güvenli yoldur.