10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 68-70 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 68 Cevapları (MEB Yayınları)

1.5. Etkinlik – Serbest Düşme Hareketi

Soru 1) Yandaki karekodu kullanarak simülasyonu açınız.

Cevap: Karekodla simülasyonu açtık ve uygulamayı başlattık.

Soru 2) “BAŞLAT” butonuna tıklayarak cismin ilk hızı sıfır olduğundaki hareketini inceleyiniz. Cismin belirlenen zamanlar için hızının ve yer değiştirmesinin büyüklüğünü Tablo 1’e yazınız.

Cevap: “BAŞLAT” butonuna basarak cismin serbest düşme hareketini gözlemledik. Hız ve yer değiştirme değerlerini tabloya kaydettik.

Soru 3) Sayfanın solundaki “SIFIRLA” butonuna basarak simülasyonu sıfırlayınız.

Cevap: “SIFIRLA” butonuna basarak simülasyonu yeniden başlattık.

Soru 4) Sayfanın solunda yer alan hız butonu ile 10, 20 ve 30 m/s ilk hız değerlerini ayarlayarak simülasyonu tekrarlayınız. Tablo 1’de belirtilen zamanlar için cismin hızının ve yer değiştirmesinin büyüklüğünü ilgili yerlere yazınız.
Cevap: Aşağıdaki tabloya değerler yerleştirildi:

Soru 5) Tablodaki değerlerden yararlanarak ilk hızı sıfır olan cisim için x–t ve v–t grafiklerini çiziniz.

• x–t grafiği: Yer değiştirme, zamanla parabolik olarak artmaktadır.
• v–t grafiği: Hız, zamanla doğrusal bir artış göstermektedir.

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 69 Etkinlik Cevapları

1.5. Etkinlik

Soru 6: Çizdiğiniz v–t grafiğinden yararlanarak cismin her bir zaman aralığındaki ivmesinin büyüklüğünü bulunuz. Tablo 2’ye yazınız ve a–t grafiğini çizip yorumlayınız.

Cevap: Serbest düşmede cismin ivmesi sabittir ve yer çekimi ivmesine eşittir. Yönü aşağıya doğrudur.

Yorum: a–t grafiği yatay ve –10 m/s² seviyesindedir. Bu, cismin düşüş boyunca sabit ivme ile hareket ettiğini gösterir.

Soru 7: Animasyondaki ilk hızı sıfırdan farklı olan cismin hareketini inceleyiniz. x–t, v–t ve a–t grafiklerini çiziniz.

• İlk hız yukarı yönlü olduğunda cisim önce yavaşlar, hız sıfıra ulaşınca yön değiştirip aşağıya düşmeye başlar.
• İlk hız aşağı yönlü olduğunda cisim doğrudan hızlanarak yere düşer.
• x–t grafiği paraboliktir, v–t grafiği doğrusal olup eğimi g kadardır, a–t grafiği sabit –10 m/s²’dir.

Soru 8: Bulduğunuz ivme büyüklüğü ile yer çekimi ivmesini karşılaştırınız. (g = 10 m/s²)

Cevap: Hesaplanan ivme –10 m/s²’dir. Bu değer büyüklük olarak yer çekimi ivmesine eşittir.

Soru 9: Grafiklerden yararlanarak serbest düşme hareketini açıklayınız.

Cevap: Serbest düşmede cisimler yalnızca yer çekiminin etkisi altındadır. İvme sabittir, hız doğrusal artar, konum ise zamanın karesiyle artar. Kütle farkı önemli değildir, tüm cisimler aynı ivme ile düşer.

Değerlendirme

Soru 1: Serbest düşme hareketine günlük hayattan örnek veriniz.

• Daldan düşen elma
• Yüksekten bırakılan kalem
• Merdivenden düşen top
• Yağmur damlalarının yere düşmesi
• Bir binadan serbest bırakılan taş

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları Sayfa 70

Soru 2) Topunu evde unutan Ali, arkadaşı Feryal’e seslenerek onun topunu ödünç ister. Yerden 20 m yükseklikteki katta oturan Feryal, elindeki topu ilk hızı sıfır olacak şekilde serbest bırakır. Buna göre:

a) Top kaç saniyede yere çarpar?

Çözüm:
Formül: h = ½ g·t²
20 = ½·10·t²
20 = 5·t²
t² = 4
t = 2 s

Cevap: Top 2 saniyede yere çarpar.

b) Topun yere çarpma hızı nedir?

Çözüm:
Formül: v = g·t
v = 10·2
v = 20 m/s

Cevap: Top yere 20 m/s hızla çarpar.

c) Topun x–t, v–t ve a–t grafiklerini çiziniz.

• x–t grafiği: Konum zamana göre parabolik artış gösterir. Denklem: x(t) = ½ g·t² = 5t².
• v–t grafiği: Hız zamana göre doğrusal artar. Denklem: v(t) = 10t.
• a–t grafiği: İvme zamana göre sabittir. a(t) = 10 m/s² → yatay çizgi.

Cevap:

• x–t grafiği: parabolik eğri
• v–t grafiği: doğrusal artış
• a–t grafiği: sabit 10 m/s² yatay çizgi