10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 38 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 38 Cevapları (MEB)

1.7. Soru Çözümleri – Kürek Takımı & Koşucu: Hız–İvme Analizi

b) Hareket Türleriyle İlişkilendirme (Gerekçeli)

Kürek takımı ilk 2 s’de sabit ivmeli, (2-3) s aralığında sabit hızlı, (3-4) s aralığında sabit ivmeli, (4-7) s aralığında sabit hızlı, (7-9) s aralığında sabit ivmeli, (9-10) s aralığında sabit hızlı, (10-11) s aralığında sabit ivmeli hareket etmiştir. Takımın kürek çekme sayısı değişmediği için 3. s’deki hız büyüklüğü 1,6 m/s, 5 ve 6. s’lerdeki hız büyüklüğü 2,4 m/s olur. Takımın (7-9) s aralığında sabit ivmeli hareket etmesi ve ivme büyüklüğünün 2,4 m/s2 olması için 8. s’deki hız büyüklüğü 4,8 m/s olmalıdır. Takımın 11. s’deki ivme büyüklüğünün 1,2 m/s2 ve hız büyüklüğünün 10,8 m/s olması gerekir. Koşucu (0-4,2) s aralığında sabit ivmeli, (4,2-7,1) s aralığında sabit hızlı, (7,1-9,58) s sabit ivmeli hareket etmiştir. (0-4,2) s aralığında sabit ivmeli hareket ettiği için koşucunun 2,80 ve 3,80. s’lerdeki ivme büyüklüğünün de 3 m/s2 olması gerekir. (4,2-7,1) s aralığında sabit hızlı hareket ettiği için koşucunun 5,4 ve 7,1. s’deki ivme büyüklüğü 0 olmalıdır. (7,1-9,58) s sabit ivmeli hareket ettiği için 7,9 ve 9,58. s’lerde olduğu gibi ivme büyüklüğünün 0,5 m/s2 olması gerekir.

Kürek Takımı

• 0–2 s: Sabit ivmeli (a = 0,8 m/s²) → hız 0 → 1,6 m/s.
• 2–3 s: Sabit hızlı (a = 0) → hız 1,6 m/s sabit.
• 3–4 s: Sabit ivmeli (a = 0,8 m/s²) → hız 2,4 m/s.
• 4–7 s: Sabit hızlı (a = 0) → hız 2,4 m/s sabit.
• 7–9 s: Sabit ivmeli (a = 2,4 m/s²) → hız 4,8 → 9,6 m/s.
• 9–10 s: Sabit hızlı (a = 0) → hız 9,6 m/s.
• 10–11 s: Sabit ivmeli (a = 1,2 m/s²) → hız 10,8 m/s.

Neden? İvmenin 0 olduğu aralıklar sabit hız demektir; ivmenin pozitif olduğu aralıklar sabit ivmeli hızlanmadır. Hız değerleri ivmeyle tutarlı artacak şekilde seçilmiştir.

Koşucu

• 0–4,2 s: Sabit ivmeli hızlanma (a ≈ 3 m/s²) → hız 0 → 12,3 m/s.
• 4,2–7,1 s: Sabit hızlı (a = 0) → hız ≈ 12,3 m/s sabit.
• 7,1–9,58 s: Sabit ivmeli yavaşlama (a ≈ 0,5 m/s²) → hız 12,3 → 11,06 m/s.

Neden? Verilen ivme değerleri sırasıyla 3, 0 ve 0,5 m/s² olduğundan hareket ivmelenme–sabit hız–ivmeli yavaşlama şeklindedir.

Sonuç

• Kürek takımı periyodik olarak ivmelenip sabit hızda gitmektedir; çekiş sayısı arttıkça hız büyür.
• Koşucu yarış başlangıcında ivmelenir, orta bölümde hızı korur, son bölümde kontrollü yavaşlar.