10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 113-114 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 113 Cevapları (MEB Yayınları)

Konu: Değerlendirme – İş, Kuvvet ve Yer Değiştirme İlişkisi

Soru 1: Burak, yatayla 37° açı yapan 1 N’luk kuvvet ile kızak üzerindeki Ela’yı 15 metre çekmektedir.
Kuvvetin yatay bileşeni Fx = 0,8 N, düşey bileşeni Fy = 0,6 N’dir.

Cevap: Kuvvetin düşey bileşeni iş yapmaz, çünkü yer değiştirme düşey yönde değildir.
Yatay bileşen iş yapar ve yapılan iş, kuvvetin yatay bileşeniyle yer değiştirme çarpımına eşittir.
W = Fx × x = 0,8 × 15 = 12 J

Soru 2: Sürtünmesiz yatay düzlemde duran bir cisme uygulanan kuvvetin, cismin yer değiştirmesiyle olan ilişkisi grafikte verilmiştir.

Cevap: a) Kuvvet arttıkça yer değiştirme artar. Bu nedenle yapılan iş de artar.
b) 20–30 m arasında cisme uygulanan kuvvet, cisim üzerinde 200 J iş yapar.
c) Kuvvet 20 N olduğunda yapılan iş 100 J olur.

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 114 Cevapları (MEB Yayınları)

Soru 3: Bir markette alışveriş yapan Derya, durmakta olan alışveriş arabasına yatay düzleme paralel olarak 20 N’luk kuvvet uygulayarak arabayı +x yönünde 20 m hareket ettiriyor. Daha sonra arabayı –x yönünde 10 N’luk kuvvet ile 60 m geriye götürüyor.
Sürtünmeler ihmal edilmiştir.

a) Alışveriş arabasının hareketine ait F–x grafiğini çiziniz.
Cevap: 0–20 m arasında kuvvet +20 N, 20–80 m arasında ise –10 N değerindedir.
Grafikte bu iki bölge farklı yönlü kuvvetlerin büyüklüklerini gösterir.

b) Derya’nın yapmış olduğu yer değiştirme kaç metredir?
Cevap: Yer değiştirme = 20 – 60 = –40 m
Yani Derya başlangıç noktasının 40 metre gerisindedir.

c) Derya’nın yaptığı iş kaç J olur?
İlk hareket: W₁ = 20 × 20 = 400 J
İkinci hareket: W₂ = 10 × 60 = 600 J
Toplam iş: W = 400 + 600 = 1000 J

Özet Bilgi: İş, kuvvet ile yer değiştirme aynı doğrultudaysa yapılır.
Yatay bileşen iş yapar, düşey bileşen iş yapmaz.