10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 92-93 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 92-93

Uygulama 4.2 – Mağara Benzetmesi

Aşağıdaki görsel ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Aşağıda tanımı verilen kavramların mağara benzetmesindeki karşılığını yazınız.

Bilgi (Episteme): Doğru gerekçelere dayanarak kanıtlanmış yargı.

Karşılığı: Mağaradan çıkıp dış dünyaya ulaşan kişinin, gerçek nesneleri doğrudan kavraması ve hakikati bilmesidir.

Sanı (Doksa): Tahmin, kişisel algı, doğruluğu ispatlanmamış düşünce.

Karşılığı: Zincirli insanların karanlık duvardaki gölgeleri hakikatin kendisi sanmalarıdır.

Gerçeklik: Varlığın olduğu gibi hali, nesnelerin kendisi.

Karşılığı: Mağaranın dışındaki aydınlık dünya, varlıkların hakiki şekli ve idealar alanıdır.

Doğruluk: Düşüncenin gerçeğe uygunluğu.

Karşılığı: Özgür mahkûmun dış dünyayı deneyimledikten sonra zihninin gerçeklikle örtüşmesidir.

Sorular ve Cevaplar

1️⃣ Bilgi ve sanı arasındaki farkı, mahkûmların gördüğü gölgeler ile dış dünyadaki nesneler arasındaki farktan yararlanarak açıklayınız.

Cevap: Gölgeler yalnızca görüntüdür; nesnelerin eksik ve yanıltıcı yansımalarıdır.
Bu, sanıya karşılık gelir.
Oysa dış dünyadaki nesneler gerçek bilginin kaynağıdır.
Bu nedenle bilgi, hakikatin kendisine dayanırken;
sanı, hakikatin gölgesine dayanır.

2️⃣ Platon’a göre bilgiye ulaşmak için hangi aşamalardan geçilmesi gerekir?

Cevap: Platon’a göre insan önce karanlıkta yaşar:
➡ Duyuların esiri iken yalnızca sanılara sahip olur.
➡ Akıl yürütme ve eğitim sayesinde zincirlerinden kurtulur.
➡ Zihni aydınlığa alıştıkça gerçekliği tanır.
➡ En sonunda İyi ideasına erişerek bilginin en yücesine ulaşır.

Bu süreç, insanın cehaletten hakikate yükseliş yolculuğudur.

3️⃣ Sizce mağaradakiler mi yoksa mağaradan çıkanlar mı gerçekliğin bilgisine sahiptir? Açıklayınız.

Cevap: Gerçekliğin bilgisine mağaradan çıkanlar sahiptir.
Çünkü onlar yalnızca görüntüler değil, varlığın kendisi ile karşılaşırlar.
Bu durum, bilgi ve hakikate sadece akıl ve deneyimle erişilebileceğini kanıtlar.

4️⃣ Doğruluk ve gerçeklik arasındaki ilişkiyi Platon’un mağara benzetmesi üzerinden açıklayınız.

Cevap: Gerçeklik; var olan şeydir.
Doğruluk; düşüncenin var olanla uyumudur.
Mağaradaki gölgeler, gerçeklikle bağdaşmadığı için doğru değildir.
Dışarıdaki nesneler ise düşünceyi gerçeğe yaklaştırdığı için
doğru bilgi ancak orada mümkündür.