10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 107-109 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 107 – Ölçme ve Değerlendirme Soruları

1) Pelin’e göre Gültekin’in ifadeleri neden bilgi olarak görülemez?

Cevap: Pelin’e göre Gültekin’in sözleri bilgi değildir; çünkü bilgi, doğruluğu ispatlanmış ve kesin olan yargılardır.
Gültekin’in ifadeleri ise gözleme dayalı kişisel bir tahmin olup henüz gerçekleşmemiş bir olayla ilgilidir. Bu nedenle bilgi olma şartlarını taşımamaktadır.

2) İbrahim, bilgi ile tahmin arasındaki hangi farklılığı vurgulamaktadır?

Cevap: İbrahim, bilginin kanıtlanabilir ve gerekçelendirilebilir olduğunu;
tahminlerin ise olasılıklara ve geleceğe ilişkin belirsiz çıkarımlara dayandığını ifade etmektedir.
Yani bilgi kesinlik, tahmin ise ihtimal içerir.

3) “Biliyorum” yerine “düşünüyorum” denilse cümlede nasıl bir anlam değişikliği olur?

Cevap: “Biliyorum” sözcüğü, kişinin olaya tam bir güven duyduğunu gösterir ve ifade edilen şeyin doğruluğundan emin olunduğu anlamına gelir.
“Düşünüyorum” kullanıldığında ise cümle kişisel yoruma ve belirsizliğe kayar. Böylece iddia bilgi olmaktan çıkar, kanaate dönüşür.

4) Günlük hayatta bilgi, düşünce, sanı, tahmin ve görüş kavramlarını doğru kullanıp kullanmadığınızı örneklerle açıklayınız.

Cevap: Günlük yaşamımda bu kavramları farkında olarak kullanmaya özen gösteriyorum.
Örneğin:

Bu kavramların her biri kesinlik derecesi ve temellendirilme biçimi açısından birbirinden ayrılır.

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 108 – Ölçme ve Değerlendirme Soruları

5) Arda’nın doğruluk ölçütüyle tıbbi bilgi değerlendirilir mi? Açıklayınız.

Cevap: Evet, değerlendirilebilir. Arda bilginin doğruluğunu gerçekle uyuşma temeline dayandırmaktadır.
Tıbbi bilgiler, hastalığa çözüm üretip üretmediği ile sınanabildiği için bu ölçüt tıp alanında son derece uygundur.
Tedavi başarı sağlıyorsa bilgi doğrudur.

6) Ceren’in doğruluk ölçütü tabletteki bilgiler için uygun mudur? Açıklayınız.

Cevap: Uygundur. Ceren’in yaklaşımı çelişmezlik ve tutarlılık ölçütüdür.
Antik döneme ait bilgilerin, hem kendi içinde mantıklı olması hem de modern bilgilerle karşılaştırıldığında açıklanabilir olması değerlendirme açısından önemlidir.
Bu yüzden Ceren’in ölçütü bilimsel karşılaştırma imkânı sunar.

7) Havva’nın önerdiği yöntemin avantajları nelerdir?

Cevap: Havva yarar ölçütünü esas almaktadır.
Bu yöntemin avantajları:

• Bilginin sonuç odaklı değerlendirilmesini sağlar.
• Fayda sağlayan bilgi hemen uygulanabilir hâle gelir.
• Soyut bir doğruluk yerine somut başarı ölçülür.

8) Fırat’ın önerisi uygulanabilir mi? Avantaj ve sınırlılıklarıyla açıklayınız.

Cevap: Uygulanabilir. Fırat, doğruluğu belirlerken tek ölçüte bağlı kalmamak gerektiğini savunur.
Avantajı:

• Bilgiye çok yönlü bakış kazandırır.
• Tek bir ölçütün eksik bıraktığı noktaları diğer ölçütler tamamlar.

Sınırlılıkları:

• Değerlendirme süreci karmaşık hâle gelir.
• Ölçütler arasında çelişkiler görülebilir.
• Kesin bir sonuca ulaşmak uzun sürebilir.

9) Siz olsaydınız hangi doğruluk ölçütünü seçerdiniz? Neden?

Cevap: Ben yarar ölçütünü seçerdim.
Çünkü tıp bilgisinin temel amacı hastayı iyileştirmektir.
Bilgi teoride doğru olsa bile pratikte sonuç vermiyorsa tıp açısından bir değer taşımaz.

10) Deniz’in doğruluk ölçütü hangi seçenektir?

Cevap: C) Tümel uzlaşım

Deniz çoğunluğun kabul ettiği bilgileri doğru kabul ettiği için uzlaşım ölçütünü kullanmıştır.

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 109 – Ölçme ve Değerlendirme Soruları

11) Alp ve Aysu arasındaki tartışma, bilgi felsefesinin hangi problemi ile ilgilidir?

Cevap: Bu tartışma, bilginin kesinliği ve güvenilirliği meselesini ele aldığı için epistemolojide bilginin imkânı ve sınırları problemiyle ilgilidir.
Alp bilginin kesin olduğunu savunurken, Aysu duyuların yanılabileceğini öne sürmektedir.

12) Kaan, görüşünü temellendirmek için hangi filozoflara atıfta bulunabilir?

Cevap: Kaan, aklı temel alan rasyonalist filozoflara dayanabilir.
Bunlar içinde özellikle:

• Platon (akıl ile ideaların bilgisine ulaşma)
• Descartes (kesin bilgi akılda temellendirilir)
• Leibniz

gibi isimlerin görüşleri Kaan’ın düşüncesini destekler.

13) Bilge ile Gökçe’nin bilgi anlayışlarında benzerlik ve farklılıklar nelerdir?

14) Oğuz’un bilgi anlayışı, septisizmden hangi yönlerde ayrılır?

Cevap: Oğuz, bilginin mümkün olduğunu kabul eder; sadece her bilginin eleştirilmeye açık olması gerektiğini savunur.
Septisizm ise:

• Bilginin kesinliğini reddeder
• İnsan zihninin gerçeği tam olarak bilemeyeceğini iddia eder

Bu nedenle Oğuz eleştirel yaklaşımıyla yapıcı bir tutum sergilerken, septikler şüpheyi son nokta olarak görür.