Vatan Metni Cevapları
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 78 Cevapları
HAYDİ, BAŞLAYALIM
Soru: Farklı bir ülkeye gidecek olsanız vatanınızı hatırlamak için yanınıza alacağınız üç şey ne olurdu? Söyleyiniz.
Cevap:Küçük bir Türkiye haritası, Mevlana sözlerinin olduğu bir defter, Memleketimden küçük bir toprak parçası. Çünkü vatanımı nerede olursam olayım hatırlamak isterim.
Soru: “Bülbülü altın kafese koymuşlar, ‘ah vatanım’ demiş.” sözünden ne anlıyorsunuz? Söyleyiniz.
Cevap: İnsan özgürlüğünü ve vatanını hiçbir şeye değişmez. En güzel yerlerde yaşasa bile kalbi hep vatanındadır.
Soru: Aşağıdaki ekran görüntüsünü inceleyiniz. TDK Güncel Türkçe Sözlük’te hangi kelimenin anlamı aranmış olabilir?
Cevap: Aranan kelime: “yurt (vatan)”
Ekrandaki örnek cümle: “Bir vatan kalbinin attığı yerdir.”
Şiiri önce sessiz okuyunuz. Bu sırada şiirde ahengi sağlayan ifadelerin altını çiziniz. Daha sonra şiiri işitilebilir bir ses ve anlamı yansıtacak bir tonlamayla okuyunuz.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 80 Cevapları
Değerlendirelim
a) Okuma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.
Kelimeleri doğru ve anlaşılır söyledim. (4)
Şiirin temasını ve duygusunu kavrayarak okudum. (5)
Şiiri vurgu ve tonlamaya dikkat ederek okudum. (4)
Şiiri sessiz okurken ahengi sağlayan ifadeleri fark ettim. (5)
b) Topladığınız puanları hesaplayarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Aldığım toplam puan: 18.
Kendime söz: Sonraki çalışmalar için şiirde ahengi daha iyi fark etmeye gayret edeceğim.
Kendime aferin: Vurgu ve tonlama konusunda çok iyiyim.
c) Şiiri işaretleyerek okumak, şiir okuma becerinizi nasıl etkiledi? Uygun kelimeyi daire içine alarak gerekçenizi yazınız.
Cevap: İşaretleyerek okuma şiirde ahengi sağlayan ifadeleri belirlememi kolaylaştırdı çünkü hangi kelimelerin vurgu gerektirdiğini daha iyi fark ettim.
1. ANLAYALIM
Soru: a) Okuduğunuz şiir 13 bölümden oluşmaktadır. Şiiri tekrar okuyup her bölümden anlamını bilmediğiniz birer kelime seçiniz. Bu kelimeleri aşağıdaki ilgili yerlere yazınız.
| Bölüm | Kelime | Anlamı (kısaca) |
|---|---|---|
| 1 | bahçe | Bitki yetiştirilen yer |
| 2 | çıplak | Üzeri örtüsüz |
| 3 | bayrak | Devleti temsil eden sembol |
| 4 | sığınak | Korunmak için barınılan yer |
| 5 | doygun | Yeterli, tam |
| 6 | barınak | Yaşanan veya saklanılan yer |
| 7 | serinlik | Hafif soğukluk |
| 8 | şafak | Güneş doğmadan önceki aydınlık |
| 9 | dalga | Su yüzeyindeki hareket |
| 10 | fidan | Yeni yetişen küçük ağaç |
| 11 | zenginlik | Çok sayıda varlık/kaynak olması |
| 12 | bereket | Bolluk, verimlilik |
| 13 | ozan | Şair, şiir yazan kişi |
(Not: Kelimeler öğretmen yönlendirmesine göre değişebilir, bu sadece örnektir.)
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 81 Cevapları
Soru: b) Şiirde yer alan bazı kelime/kelime gruplarının anlam ya da görselleri aşağıda verilmiştir. Baş harflerden yararlanarak bu kelime/kelime gruplarını bulunuz ve örnekteki gibi yazınız.
Aşağıdaki açıklama ve resimler şiirdeki kelimelerle eşleşmektedir:
| Harf | Tanım | Kelime / Kelime Grubu |
|---|---|---|
| B | Kale duvarlarından daha yüksek, yuvarlak/dört köşe çıkıntı | Burç (Örnek) |
| D | Saf, temiz, pırıl pırıl | Durulmuş – Duru |
| S | Atlı | Süvari |
| H | Bazı nesnelerde, canlılarda ışık gibi görünen parlak çizgiler | Hare |
| M | Parlamak, parıldamak | Meşale |
| Ç | Çorak | |
| S | Seccade | |
| S | Atlı | Süvari |
| I | Çok ıssız, tenha | Ipıssız |
| İ | Güzel, hoş, zarif | İnce |
| Y | Parlamak, aydınlanmak | Yıldız |
Kelimeler şiirde geçen halleriyle yazılmıştır.
c) Etkinliğin “a” maddesine yazdığınız kelime/kelime gruplarını inceleyiniz. Etkinliğin “b” maddesindeki cevaplarınızla bunlar arasında aynı olanlar varsa üzerini çiziniz. Üzerini çizmediğiniz kelime/kelime gruplarının anlamını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten öğreniniz.
Etkinlik “a” ve “b” arasında aynı olan kelimeler: çorak, meşale, seccade, süvari, çini, şelale, meşale, burç. Bunların üzeri çizilir.
Üzeri çizilmeyen kelimeler: kutsal, hudut, tebessüm, seccade, minare, meşale.
Bunların anlamı TDK’ya göre:
- Kutsal: Üzerinde saygı duyulan, dokunulmaz olan.
- Hudut: Sınır.
- Tebessüm: Hafif gülümseme.
- Minare: Cami yanında bulunan, ezan okunan yüksek yapı.
2. ANLAYALIM
a) Okuma sırasındaki işaretlemelerinizden hareketle aşağıdaki soruları sözlü cevaplayınız.
Soru: Şiirde en çok kullanılan kelime hangisidir?
Cevap: Şiirde en çok kullanılan kelime vatandır.
Soru: Şiirde bir duygu mu yoksa bir fikir mi öne çıkmaktadır?
Cevap: Şiirde hem duygu hem de fikir öne çıkmaktadır, özellikle vatan sevgisi.
Soru: Şiirdeki bölümlerin son kelimelerinin ortak özelliği nedir?
Cevap: Bölümlerin son kelimeleri şiire ahenk katan uyumlu ve anlamlı sözcüklerdir.
Soru: b) Öğrendiklerinizden hareketle şiiri düzyazıdan ayıran unsurlar neler olabilir? Tartışınız ve aşağıdaki numaralandırılmış ifadelerden uygun olanları kavram haritasına yerleştiriniz.
1. dizelerden
2. ana fikir
3. ses uyumlarından
4. yazar
5. düşünceyi geliştirme yollarından
6. paragraflardan
7. ana duygu
Şiir: 1-3-7
Düzyazı: 2-5-6
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 82 Cevapları
3. ANLAYALIM
a) Okuduğunuz şiirden ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki cümleleri örnekteki gibi uygun ifadelerle tamamlayınız.
• “Yemyeşil bahçe” ifadesi Gümüşhane için yazılmıştır çünkü doğası yemyeşil ve bahçeleriyle ünlüdür.
• Yeraltı zenginlikleri olduğundan “bir maden işçisi” ifadesi Zonguldak için yazılmıştır.
• Çay üretimiyle tanınan bir il olduğundan “çay toplayan bir gelin” ifadesi Rize için yazılmıştır
• Sonsuza dek sönmeyecek meşale” ifadesi Anıtkabir için yazılmıştır çünkü Atatürk’ün hatırası ve bağımsızlık mücadelesi simgelenmektedir.
b) Şair sizce Antalya için “bir mavi su” ifadesi yerine başka hangi ifadeyi kullanabilirdi? Tartışınız.
Cevap: Şair Antalya için “bir mavi su” yerine “güneşin parladığı altın kumsal” ifadesini kullanabilirdi.
Soru: c) Siz de okuduğunuz şiire yaşadığınız yöreyi anlatan dizeler ekleyip sınıfta paylaşınız.
Vatan,
Mersin’de güneşin en güzel battığı yer,
Portakal çiçeği kokusu dört bir yana yayılır,
Benim doğup büyüdüğüm güzel şehir.
4. ANLAYALIM
Vatan,
Ayder Yaylası’nın yeşilliğinde,
Dağların, bulutların gözyaşı
Bir şelâledir.
Vatan,
Hakkâri’de sıra dağlar
Ki bölünmez;
Yürek yüreğe, el eledir.
a) Aşağıdaki açıklamayı göz önüne alarak şiirin 10 ve 11. bölümlerini yeniden okuyunuz.
Okuduğunuz şiirde vatan kavramını daha etkili anlatabilmek için benzetme sanatına başvurulmuştur. Bu sebeple vatan tarif edilirken kullanılan kelimeler tesadüfen değil benzetme ilişkisini destekleyecek şekilde seçilmiştir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 83 Cevapları
Soru: b) “Dağların, bulutların gözyaşı” ve “sıra dağlar ki bölünmez” ifadelerinin zihninizde çağrıştırdığı görselleri ilgili alanlara çiziniz.
A Sütunu (Coğrafi Bölge Benzetmeleri)
B Sütunu (Coğrafi Bölge Olmayan Benzetmeler)
| A | B |
|---|---|
| Harput, Gümüşhane, Antalya, Sivas Yaylası, Posof, Adıyaman, Rize, Zonguldak, Şanlıurfa (Ceylanpınar) | Aslıhan, Bayrak, Meşale, Bir gelin, Bir maden işçisi, Bir bıçak, Bir mavi su, Yıldız bakışlı, Yüreği kabarık kuş |
c) Çizimlerinizden hareketle şairin niçin bu ifadeleri tercih ettiğini ve dizelerdeki diğer kelime/kelime grupları ile bu ifadelerin ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Şair bu ifadeleri, vatanın gücünü ve bölünmezliğini göstermek için tercih etmiştir. “Sıra dağlar” ifadesi, şiirdeki diğer tabiat unsurlarıyla birlikte vatanın sağlam ve dayanıklı yapısını anlatmaktadır.
ç) Okuduğunuz şiirde yer alan benzetme sanatına bir örnek de siz veriniz.
Cevap: Örnek: “Vatan, gökyüzünde parlayan güneş gibi umut saçandır.”
5. ANLAYALIM
a) Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz. Şiirde geçen benzetmelerin hangi ölçüte göre sınıflandırdığını belirleyerek A sütununa yazınız.
b) A ve B sütunlarındaki ölçütlerden hareketle tabloyu tamamlayınız.
| A | B |
|---|---|
| Harput, Gümüşhane, Antalya, Sivas Yaylası, Posof, Adıyaman, Rize, Zonguldak, Şanlıurfa (Ceylanpınar) | Aslıhan, Bayrak, Meşale, Bir gelin, Bir maden işçisi, Bir bıçak, Bir mavi su, Yıldız bakışlı, Yüreği kabarık kuş |
c) A sütununa yazdığınız her bir kelimenin karşılığını sınıfa getirdiğiniz Türkiye haritasında bulup işaretleyiniz.
Cevap: A sütununa yazdığım Antalya, Posof, Gümüşhane, Harput, Zonguldak, Rize, Edirne, Hakkâri, İzmir ve Ankara’yı Türkiye haritasında işaretledim.
ç) Şair, şiirinde dili hangi duyguyu anlatmak için kullanmıştır? Haritadaki işaretlemelerinize göre yorumlayınız.
Cevap: ➡ Şair, vatan sevgisi, bağımsızlık ve milletine bağlılık duygusunu anlatmak için dili kullanmıştır.
➡ Ülkemizin farklı şehirlerini ve güzelliklerini benzetmelerle ifade ederek vatanın birlik ve bütünlüğünü vurgulamıştır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 84 Cevapları
6. ANLAYALIM
Soru: a) Aşağıdaki 1 numaralı bölümde okuduğunuz şiirde geçen bir kelimeye ait bazı açıklamalar verilmiştir. Diğer bölümlerde ise bu kelimeden hareketle ulaşacağınız farklı kelimelere dair ipuçları yer almaktadır. Bu kelimeleri bulup yazınız.
1- Düşünce
2- Düşşünmek
3- Düşünceli
Soru: b) Ulaştığınız kelimeleri beşinci sınıfta öğrendiklerinizi de göz önünde bulundurarak bir kavramın adı olma/bir işi anlatma durumuna göre aşağıda sınıflayınız.
- Bir kavramın adı olma: Düşünce, düşünceli
- Bir işi anlatma: Düşünmek
Soru: c) Ulaştığınız kelimeleri ve anlamlarını düşününüz. Bu kelimelerin ortak özelliği ne olabilir? İşaretleyiniz.
Cevap: Aynı kökten türemiştir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 85 Cevapları
ç) Aşağıdaki tabloyu farklı türdeki kelime/kelime gruplarına göre etkinliğin “a” maddesindeki gibi tamamlayınız. Bu sırada TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten yararlanabilirsiniz.
- 1- Eski
- 2- Eskimek
- 3- Eskici
7. ANLAYALIM
a) Yandaki karekodu okutarak “Çanakkale” adlı içeriği izleyiniz.
Cevap: Çanakkale adlı içeriği izledim.
b) İzlediğiniz içerikte anlatıcı, toprak kavramının hangi özelliğini vurgulamaktadır? Söyleyiniz
Cevap: Anlatıcı, toprağın bağımsızlık ve özgürlük için can verilerek kazanıldığını vurgulamaktadır.
c) İzlediğiniz içeriğin anlamını en iyi yansıtacak şekilde aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
• “Gölgesinde oturduğumuz ağacın, üzerine bastığımız şu toprağın (…) bedeli yıllar önce Mustafa Kemal ATATÜRK ve arkadaşları tarafından ödenmiş.” ifadesinden ben bu toprakların şehitlerimizin kanıyla kazanıldığını anlıyorum.
• Anlatıcı, “Bu toprak için her biri farklı farklı topraklardan gelen erler yazmış bu hikâyeyi…” derken aslında şunu anlatmak istemiştir: Anadolu’nun dört bir yanından gelen askerlerin birlikte vatanı savunduğunu.
• İzlediğim içerikten hareketle toprağın sadece yuva, sırdaş, ana değil özgürlüğün ve bağımsızlığın simgesi olduğunu söyleyebilirim.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 86 Cevapları
8. ANLAYALIM
Soru: a) Karekodu okutarak Şiir Şiir Türkiye adlı içeriği izleyiniz.
Cevap: Şiir Şiir Türkiye adlı içeriği izledim.
b) 8. ANLAYALIM” etkinliğinde izlediğiniz “Çanakkale” adlı içerik ile “Şiir Şiir Türkiye” içeriğini aşağıdaki tabloda yer alan özellikler açısından örnekteki gibi karşılaştırınız.
| Özellikler | Çanakkale | Şiir Şiir Türkiye |
|---|---|---|
| Seslendirilen metinde ahenk, kelimelerin ses uyumu ile sağlanmıştır. | ❌ | ✅ |
| Seslendirilen metin, bir düzyazıdır. | ✅ | ❌ |
| Kullanılan görsellerin tamamı gerçek hayattan alınmıştır. | ✅ | ✅ |
| Kullanılan görseller arasında çizimler vardır. | ❌ | ✅ |
| İçeriğin her sahnesinde farklı karakterler yer almaktadır. | ✅ | ❌ |
| İçeriğin başından sonuna dek aynı karakterler yer almaktadır. | ❌ | ✅ |
| İçerik vatan ve toprak sevgisini ele almaktadır. | ✅ | ✅ |
| İçerikte duygu yoğunluğu ön plandadır. | ✅ | ✅ |
c) Tabloda boş kalan satıra kendiniz bir özellik ekleyerek karşılaştırmanızı tamamlayınız.
Cevap: Ek özellik: “İçerikte duygu yoğunluğu ön plandadır.”
Çanakkale: (✔)
Şiir Şiir Türkiye: (✔)
ç) Tablonuzdan hareketle iki içeriğin benzer ve farklı yönlerini defterinize listeleyiniz.
Benzer yönleri:
- Her ikisi de vatan ve toprak sevgisini anlatır.
- Duygu yoğunluğu fazladır.
- Gerçek mekânlar ve tarihî unsurlar içerir.
Farklı yönleri:
- Çanakkale bir düzyazıdır, Şiir Şiir Türkiye ise şiirseldir.
- Çanakkale’de gerçek görüntüler ağırlıktadır, Şiir Şiir Türkiye’de çizimler de vardır.
- Çanakkale’de farklı karakterler vardır; Şiir Şiir Türkiye tek anlatıcı üzerinden ilerler.
1. ANLATALIM
a) “Vatan” ifadesinin size çağrıştırdıklarını ön bilgilerinizden hareketle defterinize yazınız.
Cevap: Vatan bana bayrağı, özgürlüğü, toprağı ve şehitlerimizi çağrıştırıyor.
b) Öğretmeninizin belirleyeceği sıra ile defterinizdeki ifadelerden seçtiğiniz ikisini tahtaya yazınız. Yazacağınız ifade daha önce tahtaya yazılmışsa farklı bir ifade tercih ediniz.
Cevap: Defterimdeki ifadelerden “bayrak” ve “özgürlük” kelimelerini tahtaya yazdım.
c) Yazma aşaması tamamlandıktan sonra tahtaya sırayla kalkınız. Tahtadaki ifadelerden en az üçünü kullanarak birbirleriyle bağlantılı cümleler kurunuz. Konuşma sırasında kullandığınız bu ifadelerin yanına “✓” işareti koyunu
Cevap: “Vatan bizim özgürlüğümüzdür, bayrağımızla bütünleşir ve uğruna can verilir.”
ç) Konuşma aşaması tamamlandıktan sonra aşağıdaki soruların cevaplarını sınıfta tartışınız.
Soru: En fazla “✓” işareti alan ifadeler hangileri oldu?
Cevap: En fazla “✓” işareti alan ifadeler: bayrak, özgürlük, toprak.
Soru: Bu kelimelerin diğerlerine göre daha çok tercih edilme sebepleri neler olabilir?
Cevap: Bu kelimeler daha çok tercih edilmiştir çünkü herkesin zihninde vatan denilince ilk akla gelen ve en güçlü anlamı taşıyan kavramlardır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 87 Cevapları
2. ANLATALIM
Soru: Öğretmeninizin rehberliğinde aşağıdaki başlangıç cümlelerinden birini seçiniz. Sınıf oturma düzeninize uygun şekilde sırayla söz alınız. Seçtiğiniz başlangıç cümlesine ya da bir önceki arkadaşınızın cümlesine örnekteki gibi uygun geçiş ve bağlantı ifadeleri kullanarak cümlenizi ekleyiniz. Yeni bir cümle ekleyemediğinizde farklı bir başlangıç cümlesine geçiniz.
• Tüm Türkiye’yi gezmek istiyordum.
• Daima yanında bir harita taşır.
• Türkiye’nin en sevdiğim şehri Hatay’dır.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti “Yavru Vatan” olarak bilinir.
Örnek konuşma: ➡ Başlangıç Cümlem: Türkiye’nin en sevdiğim şehri Hatay’dır.
Konuşma: Türkiye’nin en sevdiğim şehri Hatay’dır çünkü hem kültürü hem de yemekleri çok zengindir.
Hatay’da her köşede tarih kokan yapılar vardır fakat en çok da insanları sıcakkanlıdır.
Bu yüzden daima yanımda bir harita taşır ve gittiğim yerleri işaretlemeyi çok severim.
3. ANLATALIM
a) Aşağıdaki şahıs veya varlıklardan birini seçiniz.
Millî Mücadele yıllarında cephede bir asker
Vatan şiirinin şairi
2923 yılında yaşayan bir genç
Türk Bayrağı
Cevap: Millî Mücadele yıllarında cephede bir asker.
b) Seçtiğiniz şahıs veya varlığın bakış açısından temaya uygun bir konuşma yapınız (Askerin cephede yaşadıkları, 2923 yılında yaşayan gencin bakış açısından günümüze yönelik öneriler, şairin bu şiiri yazma sebebi, bayrağın vatanını anlatışı vb.).
Cevap: Ben cephede savaşan bir askerim. Aç susuz kalsam da vatanımı korumak için direniyorum. Yanımda bayrağım dalgalanıyor, bana güç veriyor.
c) Anlatımınızda bir olay ya da duruma, ana karaktere ve belirlediğiniz bakış açısına yer vermeye özen gösteriniz. Oluşturduğunuz karakterin ve konuşmanızın özgün olmasına dikkat ediniz.
Cevap: Bir gün düşman üstümüze saldırdı. Yorulmuştuk ama komutanımızın “Vatan sizden güç alıyor!” sözüyle yeniden ayağa kalktık. Benim için tek amaç vardı: vatanı kurtarmak.
ç) Okuduğunuz metinlerden hareketle edindiğiniz deneyimlerinizi hayal gücünüzle birleştirerek anlatımınızı zenginleştiriniz. Aşağıdaki örnekten yola çıkabilirsiniz.
Gerçek Deneyim: Cepheye Koşan At metnini okuyup farklı etkinliklerle işlediniz.
Hayal Gücü ve Gerçek Deneyim: Eğer Gülcemâl’i cepheye götüren asker ben olsaydım ne hissederdim?
Gerçek deneyim: “Cepheye Koşan At”ı okudum.
Hayal gücü ve gerçek deneyim: Eğer Gülcemâl’i cepheye götüren asker ben olsaydım, gözlerim dolardı ama gururla yola çıkardım.
d) Konuşmanızı istediğiniz bir anlatı biçiminde (haber metni, masal, hikâye vb.) sunabileceğiniz gibi bu türleri bir arada da kullanabilirsiniz.
Cevap: (Hikâye biçiminde) Soğuk bir gecede ateşin başında oturuyordum. Ayağımda yırtık çarık vardı ama kalbimde sıcak bir inanç taşıyordum. Gülcemâl cepheye getirildiğinde gözlerim ışıldadı. “Bu vatan için her şey feda olsun!” dedim ve yola koyuldum.
VATAN UĞRUNA – Askerin Konuşması
Ben, Millî Mücadele yıllarında cephede savaşan bir askerim.
Günlerdir yorgun ve uykusuzum ama içimde hiç sönmeyen büyük bir inanç var: vatanı korumak!
Bazen düşman top atışları kulaklarımı sağır eder, bazen açlıktan içim yanar.
Ama ne olursa olsun yanımda dalgalanan bayrağımıza bakar ve güç bulurum.
Anadolu’nun dört bir yanından gelen kardeşlerimle omuz omuzayız.
Kimimiz köylü, kimimiz şehirli… Ama hepimiz tek yürek olmuşuz.
Çünkü biliyoruz ki bu vatan bizim evimiz, geleceğimizdir.
Bir gün komutanımız bize şöyle dedi: “Vatan size minnettar olacak çocuklar!”
İşte o an gözlerim doldu ama gururdan doldu…
Belki eve sağ dönemeyeceğim fakat vatan sağ olsun!
Biz ölsek de bayrağımız inmeyecek, vatanımız bölünmeyecek!
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 88 Cevapları
4. ANLATALIM
a) Sınıf mevcudunuza ve oturma düzeninize en uygun şekilde gruplara ayrılınız. Grup arkadaşlarınızla “Bom Oyunu”na ait aşağıdaki açıklamayı okuyunuz.
Oyuncular “T’den başlayarak her bir oyuncu bir sayı söyleyecek şekilde sayı sayarlar. Oyuncuların 5 ve 5’in katlarında (5-10-15 vb.) sayıları söylemek yerine “Bom!” demeleri gerekir. “Bom!” demeyi unutarak sayı söyleyen oyuncu oyundan çıkar. Hiç hata yapmayarak sona kalan kişi oyunu kazanır.
Cevap: Sınıfta gruplara ayrıldık ve “Bom Oyunu”nun kurallarını okuduk.
b) Daha önce okuduğunuz “Vatan” şiirindeki “-da (-de/-ta/-te)” ekinin geçtiği yerleri gözden geçiriniz. Grubunuzda oyuna birinci başlayacak kişiyi ve daha sonra sıranın nasıl ilerleyeceğini belirleyiniz. “Bom Oyunu”na benzer şekilde oluşturulan aşağıdaki kuralları inceleyiniz ve bu kurallara göre oyunu oynayınız.
➡️Her oyuncu. şiirde geçen “-da” (-de/-ta/-te) ekinin bitişik yazıldığı kelimelerden birini söylemelidir.
➡️Bir oyuncu tarafından söylenen ifade tekrar söylenmemelidir.
➡️İçinde bitişik yazılan -da ekinin geçmediği bir kelime söyleyen oyuncu bir tur beklemelidir.
➡️Sıra her dördüncü kişiye geldiğinde “Bom” denmelidir.
➡️“Bom” demeyi unutarak kelime söyleyen oyuncu bir tur beklemelidir.
➡️Şiirdeki ilgili kelimeler bittiğinde oyun sona erer.
Cevap: Şiirde geçen “-da/-de/-ta/-te” eklerini bulduk, sırayla söyledik. Dördüncü kişiye sıra gelince “Bom” dedik. Kurallara uyarak oyunu oynadık.
c) Şiirde yer aldığı hâlde oyuna dâhil etmediğiniz “de” var mı? Varsa dâhil etmeme sebebinizi açıklayınız.
Cevap: Bazı “de”ler ayrı yazıldığı için oyuna dâhil etmedik. Çünkü oyunda yalnızca bitişik yazılan “-da/-de” ekleri geçerlidir.
ç) Defterinize “Vatan” şiirinden hareketle “-da (-de/-ta/-te)” ekinin geçtiği cümleler yazınız.
“Vatan, Sivas Yaylası’nda yıldız bakışlarıyla aydınlanan ıpıssız bir gecedir.”
“Vatan, Kelkit’te bir kardeş mezarı, Zonguldak’ta bir maden işçisi…”
“Vatan, Ankara’da Anıtkabir’de, yanıp da sonsuza dek sönmeyecek bir meşaledir.”
5. ANLATALIM
a) Öğretmeninizin rehberliğinde sırayla sınıf tahtanıza bir iş veya meslek ismi yazınız. Tahtanın ortasında bir boşluk bırakmaya ve yazılan isimleri tekrar yazmamaya dikkat ediniz.
Cevap: Öğretmen, doktor, asker, çiftçi, mühendis, polis, hemşire, şoför, fırıncı.
b) Tahtanın ortasına Mustafa Kemal ATATÜRK’e ait aşağıdaki sözü yazarak tahtadaki iş veya meslekleri bu söz bağlamında beyin fırtınası yoluyla tartışınız.
“Vatanını en çok seven görevini en iyi yapandır.“
Cevap: Tahtaya yazılan meslekler üzerinden tartıştık. Her mesleğin ülke için önemli olduğu ve görevini en iyi yapan kişinin aslında vatanına hizmet ettiği sonucuna vardık.
c) Tartışmada ulaştığınız sonuçtan ve ön bilgilerinizden hareketle defterinize bu sözü seçtiğiniz bir iş veya meslek bağlamında anlatan bir paragraf yazınız.
Cevap: Bir öğretmen, bilgisini öğrencilerine aktardığında vatanına en büyük hizmeti yapmış olur. Çünkü bilinçli ve bilgili nesiller yetiştirmek, ülkenin geleceğini güvence altına almak demektir. Atatürk’ün dediği gibi, vatanını en çok seven kişi, mesleğini en iyi yapan kişidir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 89 Cevapları
6. ANLATALIM
Soru: Aşağıdaki adımları izleyerek defterinize bayrağın dilinden yazılmış bir mektup yazınız.
Al Bayrağın Mektubu
Sevgili Türk Milleti,
Ben sizin al bayrağınızım. Gökyüzünde özgürce dalgalanırken size her an,
“Buradayım! Korkmayın!” diye haykırırım.
Bir zamanlar küçük bir kumaştım ama
şehitlerimizin kanıyla koskoca bir milletin simgesi oldum.
Bazen rüzgârla dans ederim, bazen yağmura inat güneşe kavuşurum,
ama asla yere düşmem!
Siz var oldukça ben varım.
Unutmayın, ben her dalgalanışımda vatanın özgürlüğünü anlatırım.
Sevgiyle dalgalanan
Al Bayrağınız
7. ANLATALIM
Soru: Okulunuzdaki “Demokrasi, İnsan Hakları ve Yurttaşlık Kulübü”nün başkanı olduğunuzu düşününüz. Bir kulüp üyesiyle aranızda geçen aşağıdaki yazışmada boş mesaj kutularına uygun ifadeleri yazınız. Gelen mesajdaki konu/istek/amacı belirlemeye, kendi yorum ve değerlendirmelerinizi içeren cevaplar yazmaya özen gösteriniz.
Gönderilen Mesaj: Merhaba. Cumhuriyet Bayramı’nın önemini daha iyi anlamak için Millî Mücadele ruhunu özümsememiz gerektiğini düşünüyorum. Bunun için birkaç önerim var.
Cevabım: Merhaba, önerilerinizi dikkatle okuyorum. Kesinlikle haklısınız, Millî Mücadele ruhunu yaşatmak bizim için çok değerli.
Millî Mücadele kahramanlarının bir tiyatro oyunu ile tanıtılması, cumhuriyet konulu bir şiir yazma yarışması düzenlenmesi ve Çanakkale gezisi planlanması.
Cevabım: Bu fikirleriniz çok güzel. Öğrencilerimizin hem eğleneceği hem de öğreneceği etkinlikler olur. Özellikle Çanakkale gezisi farkındalığı artıracaktır.
Son önerimin neden gerçekleştirilemeyeceğini düşündünüz?
Cevabım: Çanakkale gezisi için bütçe ve zaman planlaması biraz zor olabilir. Ancak uygun bir dönem ayarlayıp okul yönetimiyle tekrar görüşebiliriz.
Son Mesaj: Anladım, haklısınız. Teşekkür ederim, iyi günler.
Cevap: Rica ederim. Her zaman birlikte daha iyisini yapabiliriz. İyi günler!
GELECEK DERSE HAZIRLANALIM
Soru: “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın.” sözünü kim, niçin söylemiştir? Araştırınız. Araştırma sonucunuzu arkadaşlarınızla paylaşmak üzere defterinize not ediniz.
Cevap: “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın.” sözü, Mehmet Âkif Ersoy tarafından söylenmiştir.
Mehmet Âkif Ersoy bu sözü, İstiklal Marşı yazıldıktan sonra dile getirmiştir. İstiklal Marşı, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi verdiği Millî Mücadele döneminde yazılmıştır. O dönemde halk büyük acılar yaşamış, vatan işgal edilmiştir. Şair, böyle zor günlerin bir daha yaşanmamasını dilemiştir.
Bu sözle Mehmet Âkif;
- Türkiye’nin bağımsızlığını sonsuza kadar korumasını,
- Milletimizin bir daha işgal ve esaretle karşılaşmamasını,
- Bir daha yeni bir bağımsızlık marşı yazmak zorunda kalmamamız gerektiğini vurgulamıştır.
Bu nedenle söz, bağımsızlığımızın değerini bilmemiz için önemli bir uyarıdır.