Obezite Metni Etkinlik Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Obezite Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 140 Cevabı

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru 1: Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için sizce yeme içme dengeniz nasıl olmalıdır?
Cevap: Dengeli ve çeşitli beslenmeliyiz, bol su içmeliyiz, hazır gıdalardan uzak durmalıyız. Şekerli, tuzlu, yağlı yiyecekleri az tüketmeli; sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeliyiz.

Soru 2: Spor yapmanın obeziteyi önlemedeki rolü nedir? Düzenli spor yapmanın sağlığa faydalarını açıklayınız.
Cevap: Spor, harcanan enerjiyi artırır, yağ birikimini engeller ve obeziteyi önler. Düzenli spor kalp sağlığını destekler, kasları güçlendirir, vücudu zinde tutar, stresi azaltır ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandırır.

Metni önce sessiz okuyunuz.

Anlamadığınız bölümlerin altını çiziniz. Okumayı bitirdikten sonra anlamadığınız bölümleri öğretmeninize sorunuz.
Öğretmeniniz metni okurken onu dikkat dağıtıcı hareketlerden kaçınarak dinleyiniz.
Metni işitilebilir bir ses tonuyla anlamı yansıtacak şekilde doğru vurgu ve tonlamalara dikkat ederek okuyunuz.

OBEZİTE

“Obez”, “aşırı kilolu”, “fazla kilolu” gibi türlü tanımlamalar son zamanlarda daha sık duymaya başladığımız sözcükler arasına girdiler. Son zamanlarda üç katına çıktığı, kontrol altına alınması hatta önlenmesi gerektiği söylenen bu obezite de nedir? Vücudumuzun devamlılığı ve işle-yişi, metabolik bir denge üzerine kuruludur. Farkında olmadığımız tüm yaşamsal fonksiyonların yanı sıra günlük aktivitelerimiz için gerekli enerjiyi beslenme yoluyla elde ederiz. Edindiğimiz enerji ile harcadığımız enerji arasında bir denge vardır. Matematiksel olarak düşünecek olursak, aldığımız enerji, harcadığımızdan fazla olursa arta kalan enerji, vücudumuzda yağ olarak depolanır ve kilo almaya başlarız. İşte bu dengenin ileri derecede bozulduğu durum obezite olarak tanımlanır. Obezite, masum bir yağ depolanmasının çok ötesinde, hastalık olarak tanımlanabilecek düzeyde önemli bir sağlık sorunudur. Çoğu toplumlarda olduğu gibi ülkemizde de obezite oranı giderek artış göstermekte olup Türkiye’de obezite sıklığı % 30,3 olarak bildirilmiştir. Yani kabaca her 3 kişiden biri bu sorunla karşı karşıyadır. Peki Obeziteye yol açan nedir? Arada sırada yemeğin ölçüsünü kaçırmak bizleri obez kılmaz. Genetik olarak bazı insanların daha kolay kilo alması söz konusu olabilir. Fakat temel sorun, sağlıksız beslenme ve yetersiz aktivite durumudur. Sağlıksız yiyecekleri (başta fast food diye tanımladığımız grup) tüketmenin yanı sıra sağlıklı bile olsa aşırı miktarda gıda tüketimi obeziteye giden yolu açar. Uzun süre bilgisayar ve televizyon karşısında veya masa başında zaman geçirmek

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 141 Cevabı

İlgimi çeken nokta: Metinde dikkatimi en çok çeken kısım, fast food tüketiminin obeziteye etkisi oldu. Günümüzde çocukların ve gençlerin çoğu bu tür yiyecekleri sık tüketiyor.

Neden bu bölümü seçtim: Çünkü fast food beslenme alışkanlığı artık çok yaygınlaştı. Bu tür yiyeceklerin sadece kilo aldırmadığını, aynı zamanda sağlığı da olumsuz etkilediğini öğrenmek beni düşündürdü.

Araştırdığım metin: Bir özel hastanenin internet sitesinde, fast food tüketiminin çocukların beyin gelişimi ve bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını anlatan bir yazı okudum. Aynı zamanda fazla fast food tüketiminin obeziteye doğrudan etkisi olduğunu bilimsel verilerle açıklayan grafiklere de yer verilmişti.

Kaynak ve imkânlar: Araştırmamı internetten, sağlıkla ilgili güvenilir web sitelerinden yaptım. E-dergi ve sağlık köşelerindeki yazılardan faydalandım. Ayrıca bir beslenme uzmanının YouTube videosunu da izledim.

Bilgiye ulaşım, konuya ve amaca uygunluk değerlendirmesi: Araştırmam sırasında bilgileri kolaylıkla bulabildim. Okuduğum yazılar metindeki konuyla doğrudan ilgiliydi. Fast food’un zararları ve obeziteye katkısı gibi konular araştırma amacım açısından oldukça yerindeydi.

Yararlılık ve kaynak değerlendirmesi: Yararlandığım kaynaklar güvenilir ve anlaşılır bilgiler sundu. Ayrıca görseller ve örnekler sayesinde konuyu daha iyi kavradım. Ek kaynaklara da ihtiyaç duymadım çünkü temel bilgileri yeterince öğrendim.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 142 Cevabı

1. ETKİNLİK

a. “Obezite” kelimesi metnin anahtar kelimelerinden olabilir mi? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Evet, olabilir. Çünkü metin boyunca obezitenin tanımı, nedenleri, sonuçları ve nasıl önlenebileceği anlatılmıştır. Bu nedenle metnin temel konusu "obezite"dir.

b. “Obezite” kelimesinin çağrıştırdıkları:

• Kilo
• Yağlanma
• Hareketsizlik
• Hastalık
• Kalp rahatsızlığı
• Sağlıksız beslenme

c. Yazdıklarınızın insan sağlığına etkileri hakkında bildiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Obezite, insan sağlığını birçok yönden olumsuz etkiler. Kalp ve damar hastalıkları, diyabet, nefes darlığı, kas ve eklem ağrıları gibi sorunlara yol açar. Ayrıca ruh sağlığını da etkileyerek stres ve mutsuzluğa neden olabilir.

2. ETKİNLİK

a- Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. İpuçlarından yararlanarak örnekteki gibi görselleri karşılayan isimleri yazınız.

• kontrol
• aktivite
• genetik
• fast food
• egzersiz

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 143 Cevabı

b- Şimdi de bu isimlerin Türkçe karşılıklarını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten bularak örnekteki gibi karşısına yazınız.

• kontrol → denetleme
• aktivite → etkinlik
• genetik → kalıtım bilimi
• fast food → hazır yemek
• egzersiz → alıştırma

c- Görsellerden hareketle bulduğunuz kelimelerin Türkçe karşılıklarını cümle içinde kullanınız.

• Sınıf temsilcisi olarak arkadaşlarımızın davranışlarını denetleme görevi bana verildi.
• Okulda düzenlenen spor etkinlikleri, öğrencilerin ilgisini çok çekiyor.
• Kalıtım, bazı hastalıkların oluşmasında etkili olabilir.
• Hazır yemek tüketimi fazla olan bireylerde obezite riski artar.
• Her sabah düzenli olarak alıştırma yapmaya çalışıyorum.

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metinden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.

1- Metne göre obezite nedir?
Vücudun aldığı enerjinin harcadığından fazla olmasıyla yağların depolanıp kilo alınmasına ve bunun ileri seviyeye ulaşmasına obezite denir.

2- Obeziteye neden olan temel etkenler nelerdir?
Sağlıksız beslenme, aşırı yemek, hareketsizlik ve uzun süre ekran karşısında zaman geçirmek.

3- Sağlıksız yiyecekler neler olabilir? Bu yiyeceklere alternatif olabilecek sağlıklı yiyecek önerilerinde bulununuz.
Sağlıksız yiyecekler: Hamburger, patates kızartması, cips, gazlı içecekler.
Alternatifler: Sebze yemekleri, taze meyve suları, tam buğday ekmeği, haşlanmış yemekler.

4- Obeziteyi engellemenin ve genel enerji dengemizi korumanın yolları nelerdir?
Dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, lifli sebze ve meyve tüketmek, sağlıksız atıştırmalardan uzak durmak.

5- Metindeki bilgilerle yeme alışkanlıklarınızı karşılaştırdığınızda neler söylersiniz?
Ben de zaman zaman abur cubur yesem de genellikle sağlıklı beslenmeye çalışıyorum. Özellikle sebze tüketmeye ve su içmeye dikkat ediyorum.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 144 Cevabı

4. ETKİNLİK

a. Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki boşlukları doldurunuz:

• Yazar, Türkiye’de obezite sıklığının arttığını söyleyerek aslında bizim beslenmemize dikkat etmemizi istiyor.
• Bu metinden hareketle obez olmamak için hareket etmemiz gerektiğini anlıyorum.
• Yazar, uzun süre bilgisayar ve televizyon karşısında zaman geçirmenin obeziteyi artıracağını söyleyerek aslında bizden egzersiz yapmamızı istiyor.
• Bu durumda obez olmamak için sadece beslenmemize dikkat etmek değil aynı zamanda hareketli olmak da gerektiğini anlıyorum.

b. Okuduğunuz metni kendi bakış açınızla yorumlayan bir paragraf yazınız:
Cevap: Obezite, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam tarzının sonucunda ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Metinde de belirtildiği gibi, enerji dengesinin bozulması obeziteye yol açar ve bu durum günlük yaşamda yorgunluk, eklem ağrıları ve solunum problemleri gibi sorunlara neden olur. Obeziteyi önlemek için sağlıklı beslenmeli, düzenli egzersiz yapmalı ve enerji dengesine dikkat etmeliyiz. Ayrıca uzun süre ekran başında kalmak yerine açık havada vakit geçirmek daha sağlıklı bir tercih olacaktır.

5. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki paragrafı okuyunuz.

35 yaşında olan Cemil Bey, çocukluğundan beri aşırı kilo sorunu yaşamaktadır. Aşırı kilolu olduğu için hayatı boyunca çeşitli sağlık problemleriyle mücadele eder. Özellikle son yıllarda yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve eklem ağrıları gibi ciddi sağlık sorunları Cemil Bey’in peşini bırakmaz. Hareket etmekte ve günlük hayatını sürdürmekte zorlanmaya başlar. Bu durum onun duygu dünyasını da olumsuz etkiler, genellikle mutsuzdur. Artık bu gidişe bir son vermek istede ne yapacağını bilemez.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 145 Cevabı

b. Metinde Cemil Bey’in yaşadığı temel problem nedir?
Cevap: Cemil Bey’in temel problemi, çocukluğundan beri devam eden aşırı kilo sorunudur.

c. Cemil Bey’in yaşadığı problemin neden olduğu sonuçları kısa cümlelerle yazınız.
Cevap: Cemil Bey, yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve eklem ağrıları gibi sağlık sorunları yaşamaktadır. Günlük hayatını sürdürmekte zorlanmakta ve mutsuz hissetmektedir.

ç. Tema boyunca öğrendiğiniz bilgileri kullanarak Cemil Bey’in yaşadığı problemlere çözümler üretiniz. En uygun olanı belirleyip değerlendirme yapınız.
Cevap: Cemil Bey, sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı uygulamalı, düzenli egzersiz yapmalı ve bir uzmandan (diyetisyen ya da doktor) destek almalıdır.
En uygun çözüm: Uzman yardımıyla yaşam tarzını değiştirmesidir.
Değerlendirme: Bu çözüm, hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumlu etki yaratır. Kilo vermesine ve sağlığını kazanmasına yardımcı olur.

d. Sunduğunuz bu alternatif çözümler arasından en uygun olan çözümü belirleyiniz.
Cevap: Diyetisyen desteği ile dengeli beslenme ve egzersiz yapma en uygun çözümdür.

e. Ürettiğiniz çözüme ilişkin değerlendirmenizi yapınız.
Cevap: Dengeli beslenme ve egzersiz alışkanlığı kazanması, Cemil Bey’in hem sağlık sorunlarını azaltacak hem de yaşam kalitesini artıracaktır.

6. ETKİNLİK

Soru: Yandaki afişten hareketle defterinize “obeziteye karşı farkındalık” konulu afiş tasarlayınız. Bunun için metindeki önemli bilgilerden yararlanabilirsiniz. Afişinize bu önemli bilgilerin birbirleriyle olan ilişkisini ortaya koyacak birkaç cümle de yazabilirsiniz. Afişinize başlık koymayı unutmayınız.

Afiş Başlığı: Obeziteye Dur De!

Afiş İçeriği Örnek Metin:
Obezite, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam tarzının sonucudur.
Hazır yiyeceklerden uzak dur, sebze ve meyve tüketimini artır.
Her gün en az 30 dakika yürüyüş yap.
Su içmeyi unutma, ekran karşısında uzun süre hareketsiz kalma!
Sağlıklı bir gelecek için bugün harekete geç!

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 146 Cevabı

7. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki görseli inceleyiniz.
Görsel dikkatlice incelenmelidir: El yıkama aşamaları 1’den 12’ye kadar sıralanmıştır.

b. İncelediğiniz görselden hareketle siz de sırasıyla aynı adımları takip ederek el yıkama uygulaması yapınız.
Cevap: El yıkama aşamalarını sırayla uyguladım. Her adımı dikkatli bir şekilde takip ettim.

c. Şimdi karekodu okutarak bilgi görselini inceleyiniz. Ardından buradaki aşamalara dikkat ederek el yıkama uygulamasını tekrarlayınız.
Cevap: Karekodu okutarak bilgi görselini izledim ve oradaki yönergeleri uygulayarak el yıkama uygulamasını tekrar ettim.

ç. Yazı ve görseller bilgi görselinde birbirini nasıl tamamlamıştır? Görsellere yazının eklenmesi el yıkama uygulamanızda nasıl bir fark oluşturmuştur?
Cevap: Görseller ve yazılar birlikte kullanıldığında daha etkili ve anlaşılır oluyor. Görseller adım adım ne yapılacağını gösterirken, yazılar her aşamanın anlamını açıklıyor. Bu da uygulamayı doğru yapmamı kolaylaştırdı.

8. ETKİNLİK

Soru: Aşağıda verilen paragraftaki yay ayraçların içine uygun noktalama işaretlerini yazınız. Yaptığınız noktalamalara ve büyük harflerin kullanımına dikkat ederek metni defterinize yazınız.

Sağlıklı yaşam için dengeli beslenmenin ne kadar önemli olduğunu biliyor musunuz? “Günde en az birkaç porsiyon sebze ve meyve tüketmelisiniz.” diyor doktorumuz. Peki, neden? Çünkü özellikle sebzeler ve meyveler vitamin, mineral ve lif açısından zengindir. Üstelik bağışıklık sistemini güçlendirir. Sağlıklı beslenmenin yanı sıra egzersiz de gereklidir. Sadece fiziksel değil, zihinsel sağlığın için de gereklidir. “Sağlık her şeyin başıdır.” demiş büyüklerimiz. Gerçekten de öyledir değil mi? Sağlığımızı korumak için bugünden itibaren haydi siz de bir adım atın!

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 147 Cevabı

Soru: Karekodu okutarak “Noktalama Denetimi” adlı etkileşimli içeriği yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.

Cevap: Noktalama işaretlerinin şarkıyla kendilerini tanıttığı etkileşimli içeriği tamamladım.

9. ETKİNLİK

a. "Ülkemizde Bireylerin Beden Kitle İndeksi Dağılımı" adlı grafiği inceleyiniz. Grafikten hareketle doğru olan ifadelerin başına (D), yanlış olanların başına (Y) yazınız.

• Doğru. 2016 yılında normal kilolu bireylerin oranı diğer yıllara göre fazladır.
• Yanlış. Obez birey sayısının en fazla olduğu yıl 2022’dir.
• Doğru. Obez öncesi birey sayısı 2016'dan 2022'ye kadar azalmıştır.
• Doğru. 2019 yılında obez birey oranı 2016’ya göre artmıştır.
• Yanlış. Düşük kilolu birey oranı her yıl neredeyse aynıdır, belirgin bir değişim yoktur.
• Yanlış. 2016’da obez + düşük kilolu toplamı, normal kilolu bireylerden azdır.
• Doğru. 2022’de obez oranı yaklaşık %23’tür; bu da her 100 kişiden 20’si demektir.

b. Grafikten hareketle 3 yıl sonra yapılacak araştırmada ne gibi bir sonuç ortaya çıkabilir? Tahminlerinizi söyleyiniz.
Cevap: Grafikteki eğilimler devam ederse, 3 yıl sonra yapılacak bir araştırmada obez bireylerin oranının artacağı, normal kilolu bireylerin oranının azalacağı tahmin edilebilir. Obez öncesi bireylerin oranı da yüksek kalmaya devam edebilir. Bu durum, sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının toplum genelinde yeterince uygulanmadığını gösterebilir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 148 Cevabı

10. ETKİNLİK

Soru: “Bu Görev Bizim” kısmında bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için yapılması gerekenler ile ilgili hazırladığınız konuşmayı aşağıdaki yönergeler doğrultusunda arkadaşlarınıza sununuz.

Konuşma Metni (Örnek):

Herkese merhaba,
Bugün sizlere bağışıklık sistemimizi nasıl güçlendirebileceğimizi anlatacağım. Bağışıklık sistemi, bizi hastalıklardan koruyan savunma sistemimizdir. Bunu güçlü tutmak için öncelikle dengeli beslenmeli, yeterli uyumalı, düzenli spor yapmalı, bol su içmeli ve stresten uzak durmalıyız.
Ayrıca hijyen kurallarına dikkat etmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak da bağışıklık sistemimizi korumak için önemlidir.
Unutmayalım ki güçlü bağışıklık = sağlıklı bir yaşam demektir.
Teşekkür ederim.

b. Arkadaşlarınızdan birinin sunumunu aşağıdaki “Akran Değerlendirme Ölçeği”ne göre değerlendiriniz.

Bu değerlendirme öğrenciler tarafından yapılır. Her ölçüt için “Evet – Kısmen – Hayır” seçenekleri işaretlenir.

c. Konuşmanızı tema sonundaki “Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz.

Bu bölümü öğrenci kendisi doldurur:
– Konuşma sırasında dil bilgisine, vurguya, beden diline, süreye ve içeriğe dikkat edip etmediğini değerlendirir.

11. ETKİNLİK

a. Karekodu okutup “Uyku Ne İşe Yarar?” çoklu ortamını izleyiniz.
(İzleme işlemi öğrenci tarafından yapılır.)

b. “Okçuluk” ile “Uyku Ne İşe Yarar?” çoklu ortam unsurlarının karşılaştırması:

c. “Okçuluk” adlı videodaki kahramanın sağlıklı bir uyku düzeni olduğu söylenebilir mi?
Cevap: Evet, çünkü spor yapan ve hayatını düzene koyan birinin sağlıklı uyku alışkanlıklarına da sahip olması beklenir.

d. Ata sporlarımızdan hangilerini biliyorsunuz? Sağlıklı yaşamak için hangisini yapmak istersiniz?
Cevap: Güreş, cirit, binicilik ve okçuluğu biliyorum. Sağlıklı yaşamak için okçuluk yapmak isterdim çünkü hem vücudu çalıştırır hem de zihinsel odaklanmayı artırır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 149 Cevabı

12. ETKİNLİK

a. Çoklu ortamdan hareketle uykusunu alan ve alamayan bir insan arasındaki karşılaştırılabilir unsurlar:

• Hafıza
• Dinçlik
• Huzur
• Bağışıklık sistemi
• Verimlilik
• Fiziksel performans

b. Uykusunu Alan İnsanların Ortak Özellikleri:

• Hafızaları güçlüdür.
• Kendilerini dinç ve enerjik hissederler.
• Huzurludurlar, stres oranları düşüktür.
• Bağışıklık sistemleri daha kuvvetlidir.
• Verimli çalışırlar.
• Fiziksel performansları yüksektir.

Uykusunu Alamayan İnsanların Ortak Özellikleri:

• Hafızaları zayıftır.
• Yorgun ve bitkindirler.
• Streslidirler.
• Bağışıklık sistemleri zayıftır.
• İşlerinde verimsizdirler.
• Fiziksel performansları düşüktür.

c. Karşılaştırmalı cümle örnekleri:

• Uykusunu alan insanların hafızaları, uykusunu alamayanlara göre daha güçlüdür.
• Uykusunu alan kişiler daha dinç, uykusuz kalanlar ise daha yorgundur.
• Bağışıklık sistemi, iyi uyuyan bireylerde daha güçlüdür.
• Uykusunu alanlar daha verimli çalışırken, uyuyamayanlar daha verimsiz olur.

13. ETKİNLİK

a. Temizlik ve sağlık arasındaki ilişki:
Temizlik, mikropların yayılmasını önleyerek bizi hastalıklardan korur. Sağlıklı bir yaşam için kişisel ve çevresel temizliğe dikkat etmek gerekir.

b. Kendinizi virüs olarak tanıtın:
Merhaba çocuklar, ben bir virüsüm! Elleriniz kirliyse hemen size bulaşırım. Özellikle hapşırma, öksürme ya da kirli yüzeylerle temas ettiğinizde hızla yayılırım. Ama beni durdurmanın yolları var: Ellerinizi sabunla yıkarsanız, maske takarsanız ve temizliğe dikkat ederseniz size zarar veremem.
Hijyen kurallarına uyan biriyseniz sizden uzak dururum. Temiz kalın, sağlıklı yaşayın!

c. Noktalama ve yazım kurallarına uygun şekilde yazınız.
Bu yazı yukarıda zaten noktalama ve yazım açısından kurallara uygundur.