2025-2026 Lise Biyoloji Müfredatı
Biyoloji dersi, öğrencilerin yaşamın sırlarını keşfetmesini sağlayan temel bilim dallarından biridir. Canlıların yapılarını, işleyişlerini ve çevreyle olan ilişkilerini anlamaya yönelik bu ders, hem doğayı koruma bilinci kazandırır hem de sağlık, teknoloji ve çevre sorunlarına bilimsel çözümler üretme yeteneği geliştirir. Hücreden ekosistemlere, genetikten biyoteknolojiye kadar uzanan geniş konularıyla biyoloji, öğrencilerin hem bilimsel düşünme becerilerini hem de günlük yaşamda karşılaştıkları olaylara farklı bir bakış açısıyla yaklaşmalarını sağlar. Bu sayede biyoloji, yalnızca bir ders değil, yaşamı anlamlandırmanın en güçlü yollarından biri haline gelir.
9. Sınıf Biyoloji Konuları
Tema 1: Yaşam
- Biyolojinin Bilim Olarak Önemi: Biyoloji biliminin doğası, bilimsel yöntem, deney ve gözlemin rolü.
- Canlıların Sınıflandırılması: Tek hücreli ve çok hücreli canlılar, tür kavramı, biyolojik çeşitlilik.
- Ekosistem ve Biyoçeşitlilik: Ekosistemlerin önemi, çevre-insan ilişkisi, türlerin korunmasının önemi.
Tema 2: Organizasyon
- Temel Bileşenler: Canlılarda karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve suyun işlevleri.
- Hücre Yapısı ve Organizasyonu: Hücre zarı, sitoplazma, organeller ve çekirdek; prokaryot ve ökaryot hücre farkları.
- Hücre Teorisi: Hücrenin canlılığın temel birimi olduğuna dair bilimsel kanıtlar.
Öğrenciler bu yıl canlıların temel yapı taşlarını tanıyacak, hücre düzeyinde organizasyonu öğrenecek ve biyolojik çeşitliliğin doğa için önemini kavrayacak.
10. Sınıf Biyoloji Konuları
Tema 1: Enerji
- Canlıların Enerjiye İhtiyacı: Besinlerin enerjiye dönüşümü.
- Fotosentez: Işık enerjisinin kimyasal enerjiye çevrilmesi, kloroplastın yapısı ve işlevleri.
- Solunum: Oksijenli ve oksijensiz solunumun farkları, ATP üretimi.
- Enerji Döngüleri: Bitkiler, hayvanlar ve ayrıştırıcılar arasındaki enerji akışı.
Tema 2: Ekoloji
- Ekosistem Yapısı: Üreticiler, tüketiciler, ayrıştırıcılar.
- Madde Döngüleri: Su, karbon, azot ve oksijen döngüleri.
- Ekolojik Denge ve Sürdürülebilirlik: İnsan faaliyetlerinin ekosistemler üzerindeki etkileri, çevre sorunları, sürdürülebilir yaşam.
Bu yıl öğrenciler, yaşamın devamı için gerekli enerji dönüşümlerini öğrenir; fotosentez, solunum ve ekosistemlerin işleyişini kavrar.
11. Sınıf Biyoloji Konuları
Tema 1: Tepki
- Canlıların Tepki Mekanizmaları: Duyu organları, sinir sistemi, hormonlar ve hareket sistemleri.
- Bitkilerde Tepkiler: Tropizma ve nasti hareketleri.
Tema 2: Homeostazi
- Homeostazinin Önemi: Canlıların iç dengeyi nasıl korudukları.
- Bozulan Dengenin Sonuçları: Homeostazi bozulduğunda görülen sağlık problemleri (şeker hastalığı, tansiyon, böbrek yetmezliği vb.).
- Sinir ve Endokrin Sistem: Vücudun iç dengesini koruyan mekanizmaların işleyişi.
11. sınıfta öğrenciler, canlıların çevreye verdikleri tepkileri, iç dengeyi (homeostazi) ve bu dengenin insan sağlığı için önemini öğrenecekler.
12. Sınıf Biyoloji Konuları
Tema 1: Üreme
- Üreme ve Canlılar İçin Önemi: Eşeysiz ve eşeyli üreme, bitki ve hayvanlarda üreme çeşitleri.
- Gelişme Süreci: Embriyonik gelişim evreleri, büyüme ve farklılaşma.
Tema 2: Genetik
- Nükleik Asitler ve Genetik Bilgi: DNA ve RNA’nın yapısı ve görevleri.
- Protein Sentezi: Genetik bilginin proteine dönüşmesi.
- Kalıtım İlkeleri: Mendel genetiği, çaprazlamalar, kan grupları, kalıtsal hastalıklar.
- Popülasyon Genetiği: Tür içi genetik çeşitlilik, mutasyonlar ve evrimsel süreçler.
- Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği: Genetik mühendisliği teknikleri, GDO, klonlama, CRISPR teknolojisi.
12. sınıfta öğrenciler, genetik bilginin nasıl aktarıldığını, kalıtımın temel yasalarını, biyoteknolojinin insan yaşamına etkilerini öğrenecekler.