9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 105 Cevapları (MEB Yayınları)
Eski Çağ Medeniyetlerinde Yönetim Sistemleri
Soru: Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.
Cevap: Etkinlikte gruplara ayrılarak Eski Çağ medeniyetlerinin yönetim şekilleri, egemenlik anlayışları, meşruiyet kaynakları, ordu sistemleri ve silah-teçhizat özellikleri incelendi.
Her grup içinde bir uzman öğrenci seçildi ve bu uzmanlar, farklı gruplardan gelen uzmanlarla bilgi paylaşımı yaptı.
Sonuçta şu çıkarımlar elde edildi:
- Eski Çağ medeniyetlerinde ordu gücü, yöneticilerin meşruiyetini artıran en önemli unsurlardan biriydi.
- Hititler gibi imparatorluklar merkezi yönetim yapısına sahipti; buna karşın Asya Hunları daha göçebe ve savaşçı bir düzenle yönetiliyordu.
- Yönetim biçimi, ordunun gücünü doğrudan etkiliyor; güçlü ordular yöneticilerin halk üzerindeki otoritesini pekiştiriyordu.
- Silah teknolojisindeki gelişmeler, devletlerin genişlemesini ve güçlenmesini sağlamıştı.
Grubun sözcüsü, bu sonuçları sınıfla paylaşarak medeniyetlerde askerî güç ile siyasi istikrar arasındaki bağlantıyı vurgulamıştır.
Soru: Eski Çağ medeniyetlerindeki yönetim sistemlerinin özelliklerini aşağıdaki sınıflandırma tablosunda uygun alanlara işaretleyerek belirtiniz ve sınıf arkadaşlarınızın cevaplarıyla karşılaştırınız.
| Devletler | Yönetim Şekli | Egemenlik Anlayışı | Meşruiyet Kaynağı | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Monarşi | Aristokrasi | Cumhuriyet | Halk | Hükümdar | Din | Soy | Yasa | |
| Sümerler | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |||
| Mısırlılar | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
| Akadlar | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
| Hititler | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |||
| Romalılar | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||||
| Asya Hunları | ✓ | ✓ | ✓ | |||||
9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 106 Cevapları (MEB Yayınları)
Eski Çağ Medeniyetlerinde Ordu Sistemleri
Soru: Öğrendiklerinizden yola çıkarak Eski Çağ medeniyetlerinin ordu yapılarına ilişkin aşağıdaki tabloyu doldurunuz ve sınıf arkadaşlarınızın cevaplarıyla karşılaştırınız.
| Devletler | Teşkilat (Askerî Yapı) | Teçhizat (Savaş Araç Gereçleri) |
|---|---|---|
| Sümerler | Şehir devletleri kendi ordularına sahipti. Askerlik zorunluydu ve komutanlar rahip-kral tarafından atanırdı. | Tunçtan yapılmış mızrak, kalkan, savaş arabası ve yay-ok kullanılırdı. |
| Mısırlılar | Firavunun kontrolünde düzenli ordu sistemi vardı. Paralı askerlerden de yararlanılmıştır. | Savaş arabaları, bronz kılıç, ok ve mızrak kullanılmıştır. |
| Akadlar | İlk düzenli orduya sahip devletlerden biridir. Sümer şehir devletlerini fethederek güçlü bir askerî yapı kurdular. | Bronzdan yapılmış silahlar, savaş arabaları ve zırh kullanılmıştır. |
| Hititler | Orduları merkezî yönetim tarafından organize edilmiştir. Savaş arabası birlikleri en güçlü unsurdu. | Demir silahlar, kalkanlar ve üç kişilik savaş arabaları kullanılmıştır. |
| Romalılar | Lejyon adı verilen profesyonel birliklerden oluşan güçlü bir ordu sistemi vardı. | Zırh, kalkan, mızrak, kılıç ve kuşatma makineleri kullanılmıştır. |
| Asya Hunları | Onluk sisteme göre düzenlenmiş disiplinli bir ordu yapısına sahipti. Atlı birlikler en önemli kuvvetti. | Kompozit yay, ok, mızrak, kılıç ve atlı savaş teçhizatları kullanılmıştır. |
Soru: Öğrendiklerinizden yola çıkarak Eski Çağ’da kurulmuş Sümer, Mısır, Akad, Hitit, Roma ve Asya Hun devletlerinin yönetim ve ordu sistemlerini birbirleriyle karşılaştırarak güçlü ve zayıf yönleriyle ilgili 150–250 kelimelik bir metin yazınız.
Cevap: Eski Çağ medeniyetleri arasında yer alan Sümer, Mısır, Akad, Hitit, Roma ve Asya Hun devletleri, hem yönetim biçimleri hem de ordu sistemleri bakımından farklılıklar göstermiştir.
Sümerler, şehir devletlerinden oluştuğu için merkezi bir orduya sahip değildi. Bu durum onların zayıf yönüydü; ancak savaş arabalarını kullanarak askerî teknolojide ilerleme kaydetmişlerdir.
Mısır’da ise Firavun mutlak güce sahipti. Güçlü merkezi yönetimi sayesinde ordu da profesyonel bir yapıya sahipti. Akadlar, tarih sahnesindeki ilk büyük imparatorluk olarak düzenli ordularıyla dikkat çekmiş, fakat geniş sınırlarını korumakta zorlanmışlardır.
Hititler, demir silahları ilk kullanan toplumlardan biri olmuş, bu sayede savaşlarda üstünlük sağlamıştır. Ancak taht kavgaları devletin zayıf noktasıydı.
Romalılar, disiplinli lejyon sistemiyle Eski Çağ’ın en organize ordusunu kurmuşlardır. Yönetimde de merkeziyetçi bir yapı benimsenmiş, bu da imparatorluğun uzun ömürlü olmasını sağlamıştır.
Asya Hunları, atlı okçuları ve Turan taktiğiyle dönemin en hareketli ve etkili ordularından birine sahipti. Ancak göçebe yaşam tarzı, yönetim birliğini sağlamada zorluk yaratmıştır.
Sonuç olarak, her devletin güçlü yönü askerî düzeni olurken, zayıf yönleri genellikle yönetimdeki istikrarsızlıklardan kaynaklanmıştır.