9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 104 Cevapları (MEB Yayınları)
Asya Hun Devleti’nin Yönetim ve Ordu Sistemi
Soru 1: Kaynak Ğ ve H’ye göre kurultayın işlevleri nelerdir?
Cevap: Kaynak Ğ ve H’ye göre kurultay, Asya Hun Devleti’nin en önemli siyasi organıdır.
- Siyasi işlev: Kurultay, yeni hakanın seçilmesi ve devlet yönetiminde istikrarın sağlanması amacıyla toplanmıştır. Hakanlar, kurultayda bağlılık bildirir ve siyasi kararlar burada alınır.
- Askerî işlev: Orduyla ilgili stratejiler, savunma planları, yiyecek depolarının oluşturulması ve sınır güvenliği konuları kurultayda tartışılmıştır.
- İdari işlev: Halkın ve hayvanların sayımı kurultayda yapılmıştır. Böylece devletin nüfus ve kaynak planlaması sağlanmıştır.
Soru 2: Metin ve görsele göre Asya Hunlarının yönetim ve ordu özelliklerini en iyi belirten üç nitelik ne olabilir? Bunlara karşılık gelen ifadeleri söyleyiniz.
Cevap:
1. Türk siyasi birliği: Asya Hun Devleti, Hazar Denizi’nden Çin’e, Sibirya’dan Tibet’e kadar uzanan geniş sınırlarıyla Türk siyasi birliğini sağlamıştır. Bu durum, güçlü bir yönetim ve merkezî otoritenin varlığını göstermektedir.
2. Kut inancı ve güçlü liderlik: Asya Hun hükümdarları, yönetme yetkilerini Tanrı’dan aldıklarına inanmışlardır. Bu inanç “kut” olarak adlandırılmış ve hakanların halk üzerindeki otoritesini kutsal bir zemine oturtmuştur.
3. Güçlü ordu sistemi: Mete Han’ın kurduğu onluk sistem sayesinde Hun ordusu disiplinli bir yapıya kavuşmuştur. Ayrıca savaşlarda kullanılan Turan (Hilal) taktiği, Hunların stratejik zekâsını ve savaş kabiliyetini göstermektedir.
Soru 3: Kaynak I’ya göre Asya Hunları, çağdaşı olan devletleri ne şekilde etkilemiştir? Açıklayınız.
Cevap: Asya Hunları, çağdaşı olan Çin başta olmak üzere birçok devleti askerî, kültürel ve teknolojik yönden etkilemiştir.
- Hunların atlı okçulukta gösterdiği üstünlük, Çin kaynaklarında övgüyle anılmıştır.
- Hun saldırılarına karşı Çin, savunma amacıyla Çin Seddi’ni inşa etmiştir.
- Çin orduları, Hunların at kültürünü ve kompozit yay teknolojisini benimsemiş, askerî reformlar yaparak Hun tarzında düzenlenmiştir.
Soru 4: Aşağıdaki karekodlarda verilen belgeselleri izleyiniz ve Asya Hun Devleti’ne ilişkin incelediğiniz kaynaklarla benzerlik ve farklılık içeren bilgileri sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: İzlediğim belgesellerde, Asya Hun Devleti’nin savaş stratejileri ve sosyal yaşamına dair bilgiler verilmiştir.
Benzerlikler: Belgesellerde Hunların atlı okçulukta ustalaştığı, Turan (Hilal) taktiğini uyguladığı ve Çin Seddi’nin yapımına neden olan en büyük güç olduğu vurgulanmıştır.
Farklılıklar: Belgesellerde Hunların günlük yaşamı, gelenekleri, hayvancılık faaliyetleri ve kurultayda alınan kararlar daha ayrıntılı anlatılmıştır. Yazılı kaynaklarda bu konulara daha sınırlı yer verilmiştir.