9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 151 Cevapları – MEB Yayınları
5. Alıştırma – Soru ve Cevaplar
a) Sıvılarda basınca etki eden etmenlerle ilgili üç hipotez kurunuz.
1. Hipotez: Kapların şekilleri farklı olsa bile yükseklikleri aynı olduğunda tabanlarındaki sıvı basıncı aynı olur.
2. Hipotez: Dereceli silindirlerde sıvının yoğunluğu arttıkça, aynı yükseklikteki sıvı için basınç artar.
3. Hipotez: Yer çekimi ivmesi arttıkça sıvıların basıncı artar, yer çekimi ivmesi azaldığında basınç azalır.
b) Kapların tabanlarındaki K, L ve M noktalarında sıvı basıncı eşit olmaktadır. Bu durumun sebebini açıklayınız.
Soru: Kapların şekilleri farklı olmasına rağmen aynı yüksekliğe kadar doldurulduklarında neden taban basınçları eşittir?
Cevap: Kapların şekilleri farklı olsa bile, içlerindeki sıvıların yüksekliği aynı olduğunda sıvı basıncı yalnızca sıvı yüksekliğine ve yoğunluğuna bağlıdır. Kap şeklinin sıvı basıncına etkisi yoktur.
Bu nedenle K, L ve M kaplarında basınç eşit çıkar.
Önemli açıklama: Sıvı basıncı = h · d · g formülüyle hesaplanır.
Kapların h (yükseklik) değeri aynı olduğundan basınçlar da aynıdır.
c) Sıvı yağ – Gliserin – Su kaplarında basınçların eşit olması için verilen hacimlerde doldurulmuştur. Buna göre sıvıların yoğunlukları arasındaki ilişkiyi yazınız.
Soru: 1.000 mL sıvı yağ, 500 mL gliserin ve 750 mL su konulduğunda K, L ve M kaplarının taban basınçları eşit olmuştur.
Bu durumda sıvıların yoğunluk sırası nedir?
Cevap:
Taban basıncı eşit olduğuna göre: P₁ = P₂ = P₃
Bu durumda: h₁ · d_yağ · g = h₂ · d_gliserin · g = h₃ · d_su · g
Çıkan sonuç: d_gliserin > d_su > d_yağ
Yani: En yoğun gliserindir, sonra su, en az yoğun olan sıvı yağdır.