9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 102
Hareketin Temel Kavramları – Günlük Hayatla Tanımlama
Değerlendirme
1. Aşağıdaki tabloda hareketin temel kavramlarından biri olan yer değiştirme günlük hayatla ilişkilendirilerek tanımlanmıştır.
Tablodaki diğer kavramları örnekteki gibi günlük hayatla ilişkilendirerek tanımlayınız.
| Hareketin Temel Kavramları | Tanım |
|---|---|
| Yer değiştirme | Ece; bir kutuyu doğrusal bir yolda A noktasından başlayarak önce doğu yönünde 4 m, sonra batı yönünde 3 m hareket ettirmiştir. Kutunun son konumu ile ilk konumu arasındaki uzaklık doğu yönünde 1 m olup bu yönlü uzaklık yer değiştirme olarak tanımlanır. |
| Hız | Bir arabanın 1 saatte 90 km yol alması o arabanın hızını gösterir. |
| Sürat | Bir koşucunun 10 saniyede 100 metre koşması, yön dikkate alınmadan süratini ifade eder. |
| Referans noktası | Bir öğrenci, okuldaki sınıfının konumunu tarif ederken “kantinin yanındaki sınıf” diyorsa kantin referans noktasıdır. |
| Anlık sürat | Arabaya bakarken hız göstergesinde o anda görünen değer araç anlık süratidir. |
| Ortalama hız | Bir bisikletli 2 saatte 30 km yol alırsa, yön dikkate alınarak ortalama hızı 15 km/saattir. |
| İvme | Arabanın 0’dan 50 km/s’ye hızlanması veya fren yapınca hızının azalması ivmeye örnektir. |
| Anlık hız | Bir futbol topuna vurulduğu andaki hız değeri anlık hızdır. |
| Alınan yol | Okula giderken yürüdüğün tüm kıvrımlı yolların toplam uzunluğu alınan yoldur. |
| Konum | Bir kişinin şu anda oturduğu sandalye, o kişinin konumudur. |
| Ortalama sürat | Koşucu 1 saatte 10 km koştuysa ortalama sürati 10 km/saattir. (Yön dikkate alınmaz.) |
9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 103
2. Aşağıdaki tabloda hareketin temel kavramları verilmiştir.
Bu kavramları birbiriyle ilişkilendiriniz ve kavramlar arasındaki ilişkinin nedenlerini tabloya yazınız.
Hareketin Temel Kavramları İle İlgili Tablo:
| Hareketin Temel Kavramları | İlişkili Olduğu Kavramlar | Kavramlar Arasındaki İlişkinin Nedeni |
|---|---|---|
| Yer değiştirme | Alınan yol | Doğrusal bir hareket olduğunda alınan yol = yer değiştirme olabilir. |
| Hız | Sürat | Büyüklükleri eşittir; hız yönlü, sürat yönsüzdür. |
| Sürat | Hız | Aynı büyüklüğü ifade eder; sadece yön farkı vardır. |
| Referans noktası | Konum | Konum, referans noktasına göre belirlenir. |
| Anlık sürat | Anlık hız | Aynı anda alınan yol veya hız değeridir; büyüklükleri eşittir. |
| Ortalama hız | Ortalama sürat | Doğrusal bir hareket olduğunda eşit büyüklükte olabilir. |
| İvme | Anlık hız | İvme, anlık hızdaki değişimi gösterir. |
| Anlık hız | Anlık sürat | Yön yok sayıldığında büyüklükleri aynıdır. |
| Alınan yol | Yer değiştirme | Doğrusal harekette birbirine eşit olabilir. |
| Konum | Referans noktası | Konum yalnızca bir referans noktasına göre ifade edilir. |
| Ortalama sürat | Ortalama hız | Doğrusal bir hareket boyunca eşit olabilir. |
Performans Görevi
Beklenen Performans: Hareketin Temel Kavramlarını Kullanarak Broşür veya Poster Hazırlama
Hareketin Temel Kavramları - Poster Örneği
Başlık: Hareketin Temel Kavramlarını Keşfedin!
1. Yer Değiştirme
- Tanım: Bir cismin başlangıç noktası ile bitiş noktası arasındaki yönlü uzaklık.
- Günlük Hayattan Örnek: Evden okula yürüyerek giden bir öğrenci, başlangıç noktası (ev) ile bitiş noktası (okul) arasındaki mesafeyi yer değiştirme olarak tanımlar.
- Not: Alınan yol ile yer değiştirme aynı olmayabilir; sadece başlangıç ve bitiş noktası dikkate alınır.
2. Hız
- Tanım: Birim zamanda yapılan yer değiştirme miktarıdır.
- Günlük Hayattan Örnek: Bir araba 1 saatte 60 km yol alıyorsa, hız değeri 60 km/sa olarak ifade edilir.
- Not: Hız, vektörel bir niceliktir; yönü vardır.
3. Sürat
- Tanım: Birim zamanda alınan yol miktarıdır.
- Günlük Hayattan Örnek: Araba ile dairesel bir pistte tur atan bir sürücünün sürati sabit olabilir, ancak hızı yön değişikliğinden dolayı değişir.
4. İvme
- Tanım: Bir cismin hızındaki değişimin zamanla oranıdır.
- Günlük Hayattan Örnek: Kırmızı ışıkta duran bir arabanın, yeşil ışık yandığında hızlanması. Örneğin, 0'dan 60 km/sa'e 5 saniyede ulaşıyorsa, ivmesi hesaplanabilir.
- Not: İvme, hız artışı ve azalışı olarak iki şekilde gözlemlenebilir.
5. Anlık Hız
- Tanım: Bir cismin herhangi bir andaki hızıdır.
- Günlük Hayattan Örnek: Arabadaki hız göstergesi, anlık hızı gösterir. Örneğin, 80 km/sa ile gidiyorsanız, bu anlık hızınızdır.
6. Ortalama Hız
- Tanım: Toplam yer değiştirmenin, toplam geçen zamana oranıdır.
- Günlük Hayattan Örnek: Bir bisikletli, 20 km yolu 2 saatte tamamlıyorsa, ortalama hızı 10 km/sa'dir.
Renk ve Görseller
Poster Tasarımı için Öneriler:
- Arka Plan: Hareket eden bir araba, bisiklet veya koşan insanlar görselleri.
- Grafikler: Hız, ivme ve sürat ilişkisini gösteren grafikler veya şekiller.
- Renkler: Kontrast renkler (örneğin, mavi zemin, beyaz yazı) ile daha çekici bir görünüm sağlayın.
Slogan: "Hareketin Temel Kavramlarını Öğren, Günlük Hayatı Daha İyi Anla!"
9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 104
Bu öz değerlendirme formu, bir öğrencinin kendi performansını değerlendirmesi amacıyla hazırlanmıştır. Bu tür bir formda öğrencinin dikkat etmesi gereken temel noktalar şunlardır:
Görevin Yönergeleri: Formun ilk kısmında, verilen görevin yönergelerine ne kadar uyulduğunu değerlendirin. Örneğin:
Yönergeleri anlama ve doğru bir şekilde uygulama yeteneğinizi derecelendirin.
-
Zaman Yönetimi: Görev süresince zamanı nasıl kullandığınızı değerlendirin. Zamanı etkili kullanıp kullanmadığınızı belirtin.
-
Teslim Süresi: Görevi zamanında teslim edip etmediğinizi işaretleyin.
-
Kavramlara Değinme: Posterde veya broşürde hareketin temel kavramlarını ne kadar etkili bir şekilde kullandığınızı değerlendirin.
-
Görsel Unsurlar: Renk, desen, doku gibi estetik unsurlara dikkat ettiniz mi? Çalışmanızın görsel çekiciliğini ölçün.
-
Günlük Hayat İlişkisi: Hareketin temel kavramlarını günlük hayattaki örneklerle ilişkilendirme başarınızı işaretleyin.
-
Hataların Farkındalığı: Çalışma sırasında yaptığınız hataları fark ettiniz mi ve bunlardan öğrendiniz mi?
-
Genel Kullanım: Görev sırasında edindiğiniz bilgileri günlük hayatta ne kadar uygulayabileceğinizi değerlendirin.
Açıklamalı Sorular:
1️⃣ Bu performans görevinde öğrendiklerim
Bu görev sayesinde hareketin temel kavramlarını (yer değiştirme, hız, sürat, ivme, konum vb.) daha iyi öğrendim. Ayrıca bu kavramların günlük hayatta nerelerde karşımıza çıktığını fark ettim. Poster hazırlama sürecinde bilgiyi görsele dönüştürme becerim gelişti.
2️⃣ Bu performans görevi sırasında en iyi yaptıklarım
Araştırma yapma ve bilgileri anlaşılır şekilde düzenleme konusunda başarılı olduğumu düşünüyorum. Posterimde renk düzeni, yazı stili ve örneklerle bilgileri daha dikkat çekici hâle getirdim. Görevi zamanında ve özenli biçimde tamamladım.
3️⃣ Bu performans görevi sırasında en çok zorlandıklarım
Bazı kavramları birbirinden ayırt etmekte zorlandım (örneğin hız–sürat farkı). Poster hazırlarken hem bilgiyi doğru aktarma hem de görsel estetik sağlama konusunda zaman yönetimi beni zorladı. Ancak sürecin sonunda zorlandığım noktaları düzeltebildim.