9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 140
Performans Görevi
Soru 1: Şiirinizin başlığı nedir?
Cevap: Yürekte Kalan
Soru 2: Şiirin ana duygusu nedir?
Cevap: Bitmiş bir aşkın ardından kalan sızı ve unutulamayan hatıraların ruhu kuşatan ağırlığıdır.
Soru 3: Şiirin teması nedir?
Cevap: Sevilen birinin yokluğunda sürüp giden içsel arayış, yalnızlık ve kalbe kazınan izlerdir.
Soru 4: Şiirde kullanılan imgeleri yazınız.
• “Soğuk geceler” – yalnızlığı ve içsel üşümeyi anlatır.
• “Yürekte kalan sızı” – aşkın aşındırıcı acısını yansıtır.
• “Sonbahar izleri” – bitiş ve yitiriş duygusunu çağrıştırır.
• “Sessizliğin boşluğu” – içsel yalnızlığın derinliğini simgeler.
Soru 5: Şiirde kullanılan açık ve örtük iletiler nelerdir?
Açık ileti: Ayrılık, kalpte kapanmayan bir yaradır.
Örtük ileti: Aşk bitse bile hatıraların insanı terk etmediği, sevginin her daim kalbin bir köşesinde yaşadığıdır.
Soru 6: Şiirde ahenk nasıl sağlanmıştır?
• İç uyak ve söyleyiş tekrarlarıyla
• Aynı tema ve duyguların dizelerde ritmik şekilde işlenmesiyle
• Ses akışını yumuşatan kelime tercihleriyle
Şiirin melodisi duyguyla birleşerek okuyucuyu içine çekmektedir.
Soru 7: Şiirin kimleri duygusal olarak etkileyebileceğini düşünüyorsunuz?
Cevap: Aşk acısı yaşamış, özlem duygusuyla tanışmış herkes şiirde kendinden bir parça bulacaktır. Şiir, radyo dinleyicisinin duygularına doğrudan dokunmayı hedefler.
Geliştirilmiş Şiir
Yürekte Kalan
Soğuk gecelerde ismin üşür dudağımda,
Rüzgâr savurur yokluğunun izlerini.
Yüreğimde sızlayan bir anı gibi,
Gitmiş görünsen de kalırsın derinimi.
Gözlerin varmış gibi bakar karanlığa,
Her bakışında bir sonbahar suskunluğu.
Dokunmadıkça soğur avuçlarım,
Aşk, sessizliğin esir aldığı duygudur.
Yarım kalmış sözlerin ardında hâlâ,
Seninle tamam olmayan cümlelerim,
Kalbimde büyüyen yankılar gibi,
Ararım seni, giden değil içimde kalan bilirim.
Uzaklarda bir gölge olsan da artık,
Her adımda sanki yeniden doğarsın.
Çünkü sen, en kırılgan yerimde gizli;
Yüreğimin tam merkezinde, anılara yaslanırsın…
Soru 8: Şiiriniz tema ile hangi yönlerden ilişkilidir?
Cevap: Anlam Arayışı temasına uygun biçimde, şiirde geçen aşk; varlığı kaybolsa bile anlamı sürdüğü, insanın iç dünyasında yaşamaya devam ettiği için sorgulanır ve aranır.
9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı – Sayfa 141
Değerlendirme Ölçütleri – Uygulama Cevapları
Aşağıdaki ölçütler doğrultusunda oluşturduğum “Yürekte Kalan” adlı şiir; planlama, tema uygunluğu, imge kullanımı ve sunum aşamalarında özenle hazırlanmıştır.
Her ölçüt için kısa öz değerlendirme ekledim:
| Ölçüt | Uygulama ve Değerlendirme |
|---|---|
| Planlama | Şiir öncesi ana duygu ve tema belirlendi; dörtlükler buna göre şekillendi. |
| Temaya Uygunluk | Şiir, Anlam Arayışı temasına tamamen uygundur: “Kaybolsa da varlığını hissetme – aşkın anlamını arama.” |
| İmge ve Çağrışım | “Sonbahar”, “soğuyan eller”, “sessizliğin boşluğu” gibi imgelerle duygu yoğunluğu artırıldı. |
| Açık ve Örtük İletiler | Açık ileti: Ayrılığın acısı. Örtük ileti: Sevginin kalıcı olduğu gerçeği. |
| Söz Varlığı | Türkçe kelime kullanımı tercih edildi; yabancı sözcüklerden kaçınıldı. |
| Ritim ve Ahenk | İç uyak, ses tekrarları ve dize yapısıyla ritim sağlandı. Okuyucuya melodik bir hissiyat kazandırıldı. |
| Akıcılık | Dörtlükler arası geçişler güçlü ve anlam bütünlüğü korunarak ilerledi. |
| Şiirin Sunumu | Sunum esnasında vurgu ve tonlamaya dikkat edilerek şiirin duygusu desteklendi. |
Genel Sonuç
✔️ Şiirim, tabloda yer alan tüm ölçütlere uygun şekilde hazırlanmış ve sunulmuştur.
✔️ Gerek öğretmen değerlendirme formunda gerek akran değerlendirmesinde yüksek başarı elde edebilecek düzeydedir.