9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 103 Cevapları
Metnimizi Anlayalım – Soru ve Cevaplar
1. Halide Nusret Zorlutuna’nın Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıyı yazmasının gerekçesi neler olabilir? Söyleyiniz.
Cevap: Yazar, İstanbul’un düşman işgalinden kurtuluşunun sevincini gelecek nesillere aktarmak, o gün yaşanan coşkuyu, heyecanı ve duygu yoğunluğunu unutturmamak ve tarihe tanıklık eden bir eser bırakmak amacıyla bu anıyı yazmış olabilir.
2. Okuduğunuz anıda Halide Nusret Zorlutuna “Ne güzel günler Ya Rabbi! Nasıl mutlu nasıl heyecanlı, ne kadar geleceğimizden emindik!…” ifadelerini kullanmıştır. Bu ifadelerinden hareketle yazarın içinde bulunduğu duygu hâlini söyleyiniz.
Cevap: Bu sözler, yazarın umut dolu, gururlu, mutlu ve heyecanlı olduğunu göstermektedir. Bağımsızlığın gelmesine duyulan derin güven ve sevinç açıkça hissedilmektedir.
3. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları belirleyip yazınız.
- İstanbul’un yıllarca işgal altında kalması
- Düşman askerlerinin şehirden çıkarılışı
- Halkın bağımsızlığa özlemi ve inancı
- Kurtuluş mücadelesindeki millî birlik ve kararlılık
Bu unsurlar dönemin tarihî gerçeklerini yansıtmaktadır.
4. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yazar, tarihî olaylara bir tarihçi gözüyle mi yoksa bir sanatçı gözüyle mi yaklaşmıştır? Yazarın bu şekilde bir tavır takınmasının gerekçeleri neler olabilir? Söyleyiniz.
Cevap: Yazar olaylara bir sanatçı gözüyle yaklaşmıştır. Çünkü:
- Olayları kişisel duygularıyla yorumlamış, öznel ifadeler kullanmıştır.
- Amacı duygusal etki bırakmak, tarihi bilgi vermek değil anılarını aktarmaktır.
5. Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anının ana fikrini ve yardımcı fikirlerini yazınız.
Ana Fikir: Bağımsızlık, millet için en büyük mutluluk ve gurur kaynağıdır.
Yardımcı Fikirler:
- Türk vatanının düşman işgaline uğraması
- Halkın mücadele azmi ve kararlılığı
- Kurtuluşun ardından duyulan büyük sevinç ve coşku
6. a) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anının dil ve anlatım özellikleri ile ilgili cümleleri işaretleyiniz.
İşaretlenecek özellikler:
- Birbiri ardınca sıralanmış cümleler virgülle ayrılmıştır.
- Anlatımda deyimlerden yararlanılmıştır.
- Olaylar karşısında öznel bir tavır takınılmıştır.
- Coşkulu bir anlatım tarzı kullanılmıştır.
6. b) İşaretlediğiniz cümlelerden hareketle yazarın kullandığı dil ve anlatım hakkında çıkarımlarda bulununuz. Çıkarımlarınızın ortak sonuçlarını söyleyiniz.
Cevap: Yazarın anlatımı akıcı, duygu yüklü ve öznel bir yapıdadır. Coşkulu bir üslup kullanmış, deyimlerle zenginleştirilmiş bir anlatım tercih etmiştir. Metin, okura heyecanı ve gururu hissettirmektedir.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 104 Cevapları
7) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yer alan şiir parçaları metnin anlatımına nasıl bir zenginlik katmıştır? Yazınız.
Cevap: Şiir parçaları metne duygu ve coşku katmış, anlatımı daha etkileyici hâle getirmiştir. Ayrıca millî heyecanı ve bağımsızlık sevincini güçlendirmiş, okuyucunun metne daha çok bağlanmasını sağlamıştır.
8) a) Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıda yer alan açık ve örtük iletileri yazınız.
Açık İletiler
- İşgal döneminde millet büyük acı yaşamıştır.
- Bağımsızlığa duyulan umut hiç kaybedilmemiştir.
- İstanbul’un kurtuluşu büyük coşkuyla karşılanmıştır.
Örtük İletiler
- Bağımsızlık, millet için en değerli varlıktır.
- Vatanına sahip çıkan milletler asla esir edilemez.
- Kahraman komutanlar ve askerler daima minnetle anılır.
8) b) Yazar, hangi tür iletiye daha çok yer vermiştir? Sizce bunun sebebi ne olabilir? Söyleyiniz.
Cevap: Yazar açık iletilere daha çok yer vermiştir. Çünkü tarihî bir olayı ve kendi yaşadığı bir anıyı anlattığı için okuyucunun mesajı doğrudan ve net şekilde almasını istemiştir.
9) Bir Kavak ve İnsanlar adlı hikâye ile Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün adlı anıyı verilen ölçütlere göre karşılaştırınız.
Olay, Zaman, Mekân ve Karakterler
| Özellikler | Bir Kavak ve İnsanlar | Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün |
|---|---|---|
| Olay | Bir Türk denizcisinin yıllar süren esaretten kurtulması | İstanbul’un işgalden kurtulduğu gün yazarın yaşadıkları |
| Zaman | Osmanlı’nın deniz gücünün güçlü olduğu dönem | 6 Ekim 1923 – İstanbul’un kurtuluşu |
| Mekân | Akdeniz’de bir ada | İstanbul |
| Karakterler | Kara Memiş, Turgut Reis – cesur Türk denizcileri | Halide Nusret Zorlutuna ve Refet Paşa |
Benzerlikler
- Her iki metinde de millî duygular ön plandadır.
- Özgürlük kavramı temel temadır.
- Vatan sevgisi güçlü şekilde işlenmiştir.
Farklılıklar
- Bir Kavak ve İnsanlar kurmaca bir eserdir, Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün gerçek bir anıya dayanır.
- Zaman ve mekân farklıdır.
- Kahramanlar ve olay örgüleri tamamen farklıdır.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 105 Cevapları
Yazarın Tutumu ve Metni Yazma Amacı
| Özellik | Bir Kavak ve İnsanlar | Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün |
|---|---|---|
| Yazarın Tutumu ve Yazma Amacı | Milli duyguları güçlendirmek, özgürlüğün değerini vurgulamak için kurmaca bir olay anlatılır. Yazar duygularını katar, objektif değildir. | İstanbul’un kurtuluşu gibi gerçek bir olayı kendi hisleriyle aktarmak ve bağımsızlık sevincini paylaşmak için yazılmıştır. Yazar yine öznel bir tutumdadır. |
Benzerlik:
→ Her iki metinde de millî duygular ön plandadır ve yazar öznel bir anlatım kullanmıştır.
Farklılık:
→ Bir Kavak ve İnsanlar kurmaca,
→ Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün ise gerçek bir anıya dayanır.
Gerçekliği Aktarma Şekli
| Özellik | Bir Kavak ve İnsanlar | Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün |
|---|---|---|
| Gerçekliği Aktarma | Olay tamamen kurmacadır ancak tarihî gerçeklik duygusu verilir. | Gerçek bir olay tanıklık edilerek anlatılmıştır. |
Benzerlik: → Her iki metin de tarih bilincine katkı sağlar, milli mücadele ruhunu işler.
Farklılık: → Birinde hayal ürünü gerçeklik, diğerinde gerçek yaşanmışlık vardır.
Dil ve Anlatım Özellikleri
| Özellik | Bir Kavak ve İnsanlar | Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün |
|---|---|---|
| Dil ve Üslup | Sade, anlaşılır, akıcı, sürükleyici anlatım | Sade fakat daha duygusal, coşkulu, yer yer şiirsel ifadeler kullanılmıştır. |
Benzerlik:
→ Her iki metinde de akıcı, anlaşılır ve duygu yüklü anlatım vardır.
→ Yazarlar hitap ettikleri okuyucuya millî duyguları geçirirler.
Farklılık: → Nihayet Beklediğimiz Büyük Gün’de şiir parçaları ve daha yoğun coşku vardır.
Sonuç Cümlesi (İsterseniz defterinize yazabilirsiniz)
Her iki metin de milli bilinci canlı tutmayı amaçlasa da, biri kurmaca biri gerçek bir anı olduğundan gerçekliği aktarma ve anlatım yönleri farklılık göstermektedir.