6. Sınıf Matematik Ders Kitabı 62-63-64-65-66-67. Sayfa Cevapları
Konu: Kategorik ve Nicel Veriye Dayanan Araştırma Sorusu Oluşturma
Sayfa 62 – Hazır Mıyız?
1) Bir okul gezisi için gidilecek yerlerle ilgili bir araştırma yapmanız istenmektedir. Bu süreçte veri toplamak için bir araştırma sorusu belirlemeniz gerekmektedir.
a) Araştırma sorunuzu sınıf arkadaşlarınızla tartışarak belirleyiniz ve yazınız.
Araştırma sorusu: “En çok gezip görmek istediğiniz yerler neresidir?”
b) Bu araştırma sürecinde veri toplamak için hangi araçları kullanabilirsiniz?
Veri toplamak için anket, gözlem, internet araştırması, sınıf içinde yapılan sözlü yoklama veya not tutma kullanılabilir.
c) Elde ettiğiniz kategorik verileri hangi görselleştirme aracıyla göstermeyi tercih edersiniz? Nedenleriyle açıklayınız.
Sütun grafiği veya pasta grafiği ile gösterebilirim. Çünkü kategoriler arası farkları daha anlaşılır ve görsel olarak karşılaştırmak kolay olur.
2) Bir üniversitenin yaptığı çalışmada öğrencilerin en çok ilgi duyduğu bilimsel alanlar araştırılmış ve ulaşılan veriler yandaki sütun grafiği ile gösterilmiştir. Bu grafiğe göre gelecekte hangi bilimsel alanın daha fazla ilgi göreceğini düşünüyorsunuz? Nedenleriyle açıklayınız.
En çok ilgi görecek alan Uzay ve Astronomi olacaktır. Çünkü grafikte en yüksek sayıya sahiptir ve uzay konuları insanların ilgisini her zaman çekmiştir.
Sayfa 63 – Başlayalım
“Türkiye nüfusunun 2023 yılında 85.372.377 kişi olduğu, 2030 yılında 88.188.221 kişiye ulaşacağı ve 2050 yılında ise 93.774.618 kişi olacağı öngörülmektedir. Nüfus göstergelerindeki yapının devam edeceği varsayıldığında Türkiye nüfusunun 2050’li yılların ortasına kadar artması ve sonrasında azalışa geçmesi öngörülmektedir. Özellikle 2100 yılında nüfusun 77.000.000’un altına düşmesi beklenmektedir.”
1) Türkiye’nin nüfusunun yıllara göre değişimine dair fikirlerinizi yazınız.
Türkiye’nin nüfusu 2050 yılına kadar sürekli artacak, 2050’den sonra ise azalmaya başlayacaktır. Bu durum ülkemizde iş gücü, ekonomi ve sosyal hayat üzerinde etkiler yaratabilir.
2) Göz rengi, cinsiyet ve saç rengi gibi verilerin kategorik veri olduğunu biliyorsunuz. Bu raporda kullanılan verilerin de kategorik veri olup olmadığı ile ilgili fikirlerinizi yazınız. Daha sonra arkadaşlarınızla paylaşarak tartışınız.
Rapordaki veriler kategorik değil, nicel verilerdir. Çünkü nüfus miktarı sayısal değerlerle ifade edilmiştir.
3) Rapora uygun araştırma soruları neler olabilir? Araştırma sorularınızı arkadaşlarınızla paylaşarak karşılaştırınız.
- Nüfus artış hızını etkileyen sebepler nelerdir?
- Nüfus azalmasının ülkeye olası sonuçları neler olabilir?
- Nüfus artışının sosyal ve ekonomik etkileri nelerdir?
4) Bu raporun verilerini hangi görselleştirme aracıyla göstermek daha uygun olur? Fikirlerinizi arkadaşlarınızla paylaşarak tartışınız.
Çizgi veya sütun grafiği uygundur. Çünkü yıllara göre değişimi görselleştirmek kolay olur.
Sayfa 64 – Etkinlik 1
2022 ve 2023 yıllarında Türkiye’de yaşlı bireylere sunulan hizmetlerle ilgili bir araştırma yapacağınızı düşünerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye’de yaşlı bireylere sunulan hizmetlerin türlerini araştırmanız istenseydi buna yönelik araştırma sorunuz ne olurdu?
“2022 ve 2023 yıllarında yaşlı bireylere hangi hizmetler sunulmuştur?”
b) 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye’de yaşlı bireylere sunulan hizmetlerden faydalanan kişi sayısını araştırmanız istenseydi buna yönelik araştırma sorunuz ne olurdu?
“2022 ve 2023 yıllarında yaşlı bireylere sunulan hizmetlerden kaç kişi yararlanmıştır?”
c) Yukarıda oluşturduğunuz iki soruyu inceleyiniz. Sorulardan hangisinin kategorik veriye yönelik olduğunu belirleyiniz. Kategorik veriye yönelik araştırma sorusunun sınırlılıklarını arkadaşlarınızla tartışınız.
Hizmet türlerini soran soru kategoriktir. Kategorik verilerde yalnızca gruplar öğrenilir, ayrıntılı sayısal bilgi elde edilemez.
ç) Kategorik veriler ile diğer araştırma sorusundan elde edilecek verilerden hangisinin daha detaylı incelenebileceği hakkındaki fikirlerinizi yazıp, arkadaşlarınızla paylaşarak tartışınız.
Kişi sayısına dair soru daha detaylı incelenebilir çünkü sayısal veriler üzerinde daha kapsamlı analiz yapılabilir.
Sayfa 65 – Etkinlik 2
Aşağıdaki araştırma soruları ile elde edilecek verilerden nicel (kesikli) olanların başına “N”, kategorik olanların başına “K” yazınız.
a) İstanbul’da bir evdeki bireylerin sahip olduğu kara yolu ulaşım aracı sayısı kaçtır? → N
b) Bir mahallede yaşayan ailelerin çocuk sayısı kaçtır? → N
c) 6-A sınıfındaki öğrencilerin en sevdiği meyve nedir? → K
ç) Bir minibüsün bir haftada yaptığı sefer sayısı kaçtır? → N
d) Bir kütüphanede en çok tercih edilen kitap türü nedir? → K
e) Bir müzik kursundaki kız ve erkek öğrencilerin en sevdiği müzik türü nedir? → K
f) Bir ilde bir yılda görülen yağış çeşitleri nelerdir? → K
g) Bir ildeki kütüphanelerdeki toplam üye sayısı kaçtır? → N
ğ) Bir şirketteki çalışanlar kaç farklı dil bilmektedir? → N
Sayfa 66 – Etkinlik 3
İhsan: “6-A sınıfında okuyan öğrencilerin kardeş sayıları kaçtır?”
Büşra: “6-A sınıfında okuyan öğrencilerin kız ve erkek kardeş sayıları kaçtır?”
a) İhsan ve Büşra’nın oluşturdukları soruların benzer yönleri nelerdir? Açıklayınız.
İkisi de nicel verilere yöneliktir.
b) İhsan ve Büşra’nın oluşturdukları soruların farklı yönleri nelerdir? Açıklayınız.
İhsan’ın sorusu yalnızca sayı verirken, Büşra’nın sorusu kategorilere ayrılmıştır (kız-erkek).
c) 6-A sınıfındaki öğrencilerin kardeş sayılarıyla ilgili araştırma yapmak için karşılaştırma gerektiren farklı bir araştırma sorusu oluşturunuz.
“6-A sınıfındaki kız ve erkek öğrencilerin kardeş sayılarında farklılık var mıdır?”
ç) Oluşturduğunuz araştırma sorusunu İhsan ve Büşra’nın sorularıyla karşılaştırarak bu soruların benzer ve farklı yönlerini yazınız.
Benim sorum da niceldir, fakat hem sayı hem kategori içerir. Bu nedenle İhsan’ın sorusuyla benzer, Büşra’nın sorusuyla daha çok ortak yönü vardır.
Sayfa 67 – Etkinlik 4
Aşağıdaki araştırma sorularından karşılaştırma gerektirenlerin yanına ✓ işareti koyunuz.
(✓) a) 6-A ve 6-B sınıfındaki öğrencilerin bir ayda yaptıkları toplam proje sayısı kaçtır?
İki sınıf karşılaştırılmıştır.
b) Bir okuldaki öğrencilerin bilgisayar kullanma süreleri ne kadardır? Karşılaştırma yoktur.
(✓) c) Bir bölgede 2022 ve 2023 yıllarında dikilen kayın ağacı sayısı kaçtır?
Yıllar birbiriyle karşılaştırılmıştır.
(✓) ç) Bir şirketin yıllara göre aldığı ve sattığı ürün sayısı kaçtır?
Alınan ve satılan ürünler karşılaştırılmıştır.
(✓) d) Ankara’da ikamet edenlerin bir yıl içinde muayene olmak için aldıkları hastane randevusu sayıları kaçtır?
Karşılaştırma yoktur.
(✓) e) 6-A sınıfındaki kız ve erkek öğrencilerin katıldıkları sosyal etkinlik sayıları kaçtır?
Kız ve erkek öğrenciler karşılaştırılmıştır.
(✓) f) Yaşadığınız apartmanda okuma bilmeyen birey sayısı kaçtır?
Karşılaştırma yoktur.
(✓) g) 2022 ve 2023 yıllarında ilinizi ziyaret eden turist sayısı kaçtır?
2022 ve 2023 yılları karşılaştırılmıştır.
✔ Yani karşılaştırma gerektiren sorular: a, c, ç, e, g