6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı (MEB Yayınları) Sayfa 58-59
Etkinlik İstasyonu-5: Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler
Odak Soru
Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetler cismin hareketini nasıl etkiler?
Kavramlar
- Kuvvet
- Yön – Doğrultu
- Dengelenmiş kuvvet
- Dengelenmemiş kuvvet
- Bileşke kuvvet
- Hızlanma – Yavaşlama
Bildiklerim
- Kuvvet cisimlerin hareketini başlatabilir, durdurabilir veya yönünü değiştirebilir.
- Dengelenmiş kuvvetlerde bileşke kuvvet sıfırdır, cisim hareket etmez.
- Dengelenmemiş kuvvetlerde bileşke kuvvet sıfırdan farklıdır, cisim hareket eder.
- Kuvvetin büyüklüğü ve yönü, cismin nasıl hareket edeceğini belirler.
Hipotez
- Eşit büyüklükte ve zıt yönlü kuvvetler birbirini dengeler, cisim sabit kalır.
- Kuvvetlerden biri büyükse, cisim büyük kuvvetin yönüne hareket eder.
Malzemeler
- Oyuncak araba
- Dinamometre (2 adet)
- İp
- Ağırlık seti
- Masa
Veriler ve Kayıtlar
1. Durum: Araba büyük kuvvetin yönüne kaydı.
2. Durum: Araba hareket etmedi (kuvvetler eşit ve zıt yönlü).;
3. Durum: Araba aynı yönde uygulanan kuvvetlerle hızlandı.
Çıkarım
- Dengelenmiş kuvvetler → Bileşke kuvvet = 0 → Araba sabit kalır.
- Dengelenmemiş kuvvetler → Bileşke kuvvet ≠ 0 → Araba hareket eder.
- Deney, kuvvetlerin cisim üzerindeki etkisini somut bir şekilde göstermektedir.