3. Sınıf Fen Bilimleri CEM Yayıncılık Sayfa 105-117 Cevapları
Sayfa 105 – Soru ve Cevaplar
Bölüm Hazırlığı
Soru 1: Vitrinde gördüğünüz bir ayakkabıyı, giysiyi, oyuncağı arkadaşınıza tarif ederken neler söylersiniz?
Cevap: Rengini, şeklini, desenini ve dokusunu söylerim.
Soru 2: Bir maddeyi tanımaya çalışırken o madde ile ilgili nelere dikkat edersiniz?
Cevap: Rengine, kokusuna, tadına, dokusuna ve sertlik–yumuşaklık durumuna bakarım.
Soru 3: İlk kez gördüğünüz bir varlığı daha iyi tanıyabilmek için neler yaparsınız?
Cevap: Dokunarak, koklayarak veya tadına bakarak tanımaya çalışırım.
Metne Dayalı Sorular
Aşağıdaki metni okuyunuz. Metnin altındaki soruları cevaplayınız.
1. Yastığın özelliği nasıldır? Söyleyiniz.
Kısa Cevap: Yastığın özelliği yumuşak olmasıdır.
Ayrıntılı Cevap: Yastık, Beril’in başını rahatça koyabildiği için yumuşak ve rahat bir yapıya sahiptir. Bu yüzden Beril uyanınca tekrar ona sarılmak istemiştir.
2. Beril, annesinin ekmek kızarttığını nasıl anladı? Açıklayınız.
Kısa Cevap: Kızarmış ekmek kokusundan anlamıştır.
Ayrıntılı Cevap: Beril, odasında yatarken burnuna kızarmış ekmek kokusu geldi. Bu kokuyu hemen tanıdığı için annesinin ekmek kızarttığını anlamıştır.
3. Beril, kapıdan niçin şikâyetçi oldu? Anlatınız.
Kısa Cevap: Kapı sert olduğu için ayağını çarptı ve canı acıdı.
Ayrıntılı Cevap: Beril hızlı koşarken ayağını kapıya çarpmış ve kapının çok sert olmasından dolayı canı acımıştır. Bu yüzden kapıdan şikâyetçi olmuştur.
4. Yere düşen maddelerden hangisi kırıldı? Niçin?
Kısa Cevap: Meyve suyu bardağı kırıldı çünkü camdandı.
Ayrıntılı Cevap: Beril elini çekerken hem yumurtalığa hem de bardaklara çarptı. Cam bardak, yere düşünce dayanıklı olmadığı için paramparça oldu. Plastik yumurtalık ise kırılmadı.
Sayfa 106 – Soru ve Cevaplar
Derse Hazırlanalım
Soru: En sevdiğiniz meyveyi tarif ediniz. Bu meyveyi niçin sevdiğinizi söyleyiniz.
Kısa Cevap: En sevdiğim meyve elmadan. Çünkü tadı tatlıdır ve rengi çok güzeldir.
Ayrıntılı Cevap: Ben en çok elmayı severim. Elmayı sevmemin nedeni tatlı olması, ferahlatıcı bir kokuya sahip olması ve kırmızı renginin çok güzel görünmesidir. Ayrıca elma sağlıklı olduğu için sık sık tercih ederim.
Sayfa 107 – Soru ve Cevaplar
Soru: Görsellerdeki maddelerin hangisi sert, hangisi yumuşaktır? Bunu hangi duyu organınızla anlarsınız?
Kısa Cevap: Sünger yumuşaktır, odun serttir. Bunu dokunma duyumuzla anlarız.
Ayrıntılı Cevap: Soldaki görselde yer alan sünger, kolayca sıkılabildiği için yumuşaktır.
Sağdaki görselde bulunan odun parçaları ise elle bastırıldığında şekil değiştirmediği için sert bir madde olduğunu gösterir.
Bu özellikleri ayırt ederken dokunma duyumuzu kullanırız; çünkü sertlik ve yumuşaklık en iyi dokunarak anlaşılır.
Sayfa 108 – Soru ve Cevaplar
Soru: Verilen maddelerden hangisi tatlı, hangisi tuzludur? Bunu nasıl ayırt edersiniz?
Kısa Cevap: Birinci görselde şeker, ikinci görselde tuz vardır. Şeker tatlıdır, tuz tuzludur. Bunu tat alma duyumuzla anlarız.
Ayrıntılı Cevap: Soldaki görselde toz şeker ve kesme şeker, sağdaki görselde ise sofra tuzu yer almaktadır.
Şekerin tatlı, tuzun ise tuzlu olduğunu dilimizdeki tat alma duyumuz sayesinde ayırt ederiz.
Her maddenin tadının farklı olması, onu tanımamızı sağlayan niteleyici bir özelliktir.
Sayfa 109 – Soru ve Cevaplar
Tabloyu Dolduralım
Aşağıdaki tablo doğru ve eksiksiz şekilde doldurulmuştur:
| Maddenin Adı | Sert | Yumuşak | Esnek | Kırılgan | Pürüzlü | Pürüzsüz |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Paket lastiği | X | X | ||||
| Kalemtıraş | X | X | ||||
| Kurşun kalem | X | X | ||||
| Taş | X | X | ||||
| Cam bardak | X | X | X | |||
| Sünger | X |
Sonuç Soruları
1. Maddelerin özelliklerini anlamak için hangi duyu organlarınızı kullandınız?
Kısa Cevap: Dokunma, görme ve tatma duyularımızı kullanırız.
Ayrıntılı Cevap: Maddelerin sertlik, yumuşaklık ve esneklik özelliklerini anlamak için dokunma duyusu;
kırılganlık, pürüzlülük ve renk özelliklerini anlamak için görme duyusu kullanılır.
Bazı maddelerin tatlı veya tuzlu olduğunu anlamak için de tat alma duyusu kullanılır.
2. İncelediğiniz maddeler içinde birden fazla özelliği (yumuşak, pürüzlü vb.) olan var mı? Varsa bunlar hangileridir?
Kısa Cevap: Evet, vardır. Kalemtıraş hem sert hem pürüzlüdür. Cam bardak hem sert hem pürüzsüzdür.
Ayrıntılı Cevap:
- Kalemtıraş: Sert ve pürüzlüdür.
- Cam bardak: Sert ve pürüzsüzdür.
- Taş: Hem sert hem pürüzlüdür.
- Paket lastiği: Hem esnek hem pürüzsüzdür.
Bu maddeler birden fazla özelliğe sahiptir.
Sayfa 110 – Soru ve Cevaplar
Sonuç Soruları
1. Pürüzsüz bir yüzeyi pürüzlü hâle getirmek için neler yapılabilir?
Kısa Cevap: Üzerine kum, talaş veya zımpara gibi malzemeler eklenerek pürüzlü hâle getirilebilir.
Ayrıntılı Cevap: Pürüzsüz bir yüzeyi pürüzlü yapmak için kartonun ya da başka bir yüzeyin üzerine yapıştırıcı sürüp kum serpilebilir, zımpara kâğıdı ile yüzey çizilebilir veya talaş, küçük taş, kum taneleri gibi maddeler yapıştırılabilir. Böylece yüzey pürüzlü olur.
2. Pürüzlü bir yüzeyi pürüzsüz hâle getirmek için neler yapılabilir?
Kısa Cevap: Zımpara ile düzeltilerek veya üzerine düz bir kaplama yapıştırılarak pürüzsüz yapılabilir.
Ayrıntılı Cevap: Pürüzlü yüzeyi pürüzsüz hâle getirmek için yüzey zımpara ile törpülenebilir, böylece çıkıntılar yok olur. Ayrıca yüzeyin üzerine kaplama kâğıdı, boya, vernik veya düz bir malzeme yapıştırılarak da pürüzsüz bir görünüm elde edilebilir.
Sayfa 111 – Soru ve Cevaplar
Derse Hazırlanalım
1. Yan taraftaki görselde bir kaktüs bitkisi verilmiştir. Bu bitkinin sert mi yumuşak mı olduğunu nasıl anlarsınız?
Kısa Cevap: Kaktüse dokunmadan görünüşüne bakarak sert olduğunu anlarım. Dikenleri de sert olduğunu gösterir.
Ayrıntılı Cevap: Kaktüsün gövdesinde dikenler olduğu için yumuşak olmadığını, dış görüntüsünün ise sert ve dayanıklı olduğunu anlarız. Dokunmadan bile bu özellik fark edilir.
2. İlaçları neden çocukların ulaşamayacağı yerlerde tutmak gerekir? Açıklayınız.
Kısa Cevap: Çocuklar yanlışlıkla içebilir, bu da sağlığa zarar verebilir.
Ayrıntılı Cevap: İlaçlar yanlış kullanıldığında zehirlenmeye, hastalığa ve ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Çocuklar ne olduğunu bilmeden içebileceği için ilaçların mutlaka yüksek ve kapalı yerlerde saklanması gerekir.
Bilmedİğimiz Maddelere Karşı Dikkatli Olalım
Soru: Bu habere göre özelliklerini bilmediğimiz maddeleri tatmak tehlikeli olabilir mi?
Kısa Cevap: Evet, tehlikeli olabilir. Bilmediğimiz maddeler zehirli olabilir.
Ayrıntılı Cevap: Haberde insanlar tanımadıkları mantarları toplayıp yemiş ve zehirlenmişlerdir.
Bu olay, özelliklerini bilmediğimiz maddeleri tatmanın çok tehlikeli olduğunu gösterir.
Bazı maddeler görünüş olarak zararsız görünse bile zehirli, zararlı veya sağlığa uygun olmayan özelliklere sahip olabilir. Bu nedenle bilmediğimiz hiçbir maddeyi tatmamalı, koklamamalı ve dokunmamalıyız.
Sayfa 114 – Soru ve Cevaplar
Soru: Etkinlik yaparken makas kullandığınızda nelere dikkat edersiniz?
Kısa Cevap: Makasla çalışırken dikkatli olur, ucunu kimseye çevirmem ve koşarken makas taşımam.
Ayrıntılı Cevap: Makas kullanırken yavaş hareket etmeli, makasın ucu kimseye dönük olmamalı, kesme işlemi sırasında ellerimize dikkat etmeliyiz. Makası kapalı halde taşımak ve koşmamak, güvenlik için önemlidir.
Sayfa 116 – Soru ve Cevaplar
1. Aşağıdaki maddelerin özelliklerini altlarına yazınız.
Resimlerin sırasına göre özellikler aşağıdaki gibidir:
- Tahta bloklar: Sert – Pürüzlü
- Buz: Soğuk – Sert
- Yastık: Yumuşak – Hafif
- Dondurma: Soğuk – Tatlı
- Altın yüzük: Parlak – Pürüzsüz
- Esnek oyuncak (yay): Esnek – Hafif
- Bulaşık eldiveni: Esnek – Pürüzsüz
- Parfüm şişesi: Kırılgan – Pürüzsüz
2. Aşağıda verilen maddelere ait iki özelliği yanına yazınız.
Her madde için iki özellik belirgin ve doğrudur:
- Yeşil erik: Ekşi, küçük
- Kuş tüyü yastık: Yumuşak, hafif
- Karton kutu: Hafif, pürüzsüz
- Çaydanlık: Sert, parlak
- Cam: Saydam, kırılgan
- Buz: Soğuk, sert
- Tencere: Sert, ağır
- Kitap: Dikdörtgen şekilli, pürüzsüz
- Şeftali: Yumuşak, tüylü
- Kalem: Sert, pürüzsüz
- Lastik: Esnek, hafif
- Peçete: Yumuşak, hafif
- Duvar: Sert, pürüzlü
Sayfa 117 – Soru ve Cevaplar
1. Maddelerin özellikleri hangi organlar sayesinde fark edilir?
Kısa Cevap: Göz, dil, burun, deri (dokunma), kulak.
Ayrıntılı Cevap: Maddelerin rengini ve şeklini gözümüzle,
kokusunu burnumuzla,
tadını dilimizle,
sertlik-yumuşaklık, pürüzlü-pürüzsüz, sıcak-soğuk gibi özelliklerini derimizle/dokunarak,
ses çıkarıp çıkarmadığını kulağımızla anlarız.
Bu beş duyu organımız maddeleri tanımamızı sağlar.
2. Maddeleri tanımaya çalışırken hangi yöntemlerden kaçınmanız gerekir?
Kısa Cevap: Bilinmeyen maddelere dokunmamalı, koklamamalı, tadına bakmamalıyız.
Ayrıntılı Cevap: Maddeleri tanırken bilmediğimiz bir maddeyi tadına bakarak, koklayarak veya çıplak elle dokunarak tanımaya çalışmamalıyız.
Bazı maddeler zararlı, yakıcı veya zehirli olabilir. Bu yüzden maddeleri tanırken tehlikeli davranışlardan uzak durmalı, sadece öğretmenimizin izin verdiği yöntemleri kullanmalıyız.
3. Kimya laboratuvarında çalışan bir kimyagerin alması gereken güvenlik önlemleri nelerdir?
Kısa Cevap: Eldiven, gözlük, maske kullanmak ve koruyucu önlük giymek gerekir.
Ayrıntılı Cevap: Bir kimyager laboratuvarda çalışırken:
- Koruyucu gözlük takmalıdır.
- Eldiven kullanmalıdır.
- Maske takarak zararlı gazlardan korunmalıdır.
- Laboratuvar önlüğü giymelidir.
- Tehlikeli maddeleri dikkatle kullanmalı,
- Maddeleri asla koklamamalı ve tatmamalıdır,
- Çalışma alanını temiz ve düzenli tutmalıdır.
Bu önlemler kimyagerin güvenliğini sağlar.