2. Ünite: Hikâye Ünitesi Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 68
Soru 1 - Aşağıdaki parçada boş bırakılan yerlere kutucuklardaki kelimelerden uygun olanlarını yazınız.
Cevap: Edebiyat her şeyden önce bir dil olayıdır. Bu nedenle dil işçiliği, iyi ve kalıcı yazmak isteyen her yazar için önemli bir özelliktir. Dilin iyi kullanımıyla anlam zenginliği ortaya çıkar. Edebiyat insanı, dile kelimelerin ses değerine önem verip dilin artık kaybolmaya yüz tutmuş anlam derinliklerini gün ışığına çıkarmak gibi önemli bir katkı sunar. Eserlerinde kelimelerin anlam çeşitliliğinden, çağrışımlarından yararlanır. Ayrıca bu söz ustaları; duyguları, düşünceleri hayal gücü ile birleştirerek dilin kullanımında özgün bir anlatım ortaya koyar.
Soru 2 Aşağıda rakamlarla verilen yazarları harfler ile verilen eserlerle eşleştirerek harfleri rakamların yanındaki yay ayraçların içine yazınız.
Yazar – Eser eşleştirmeleri:
- Mustafa Kutlu → Ortadaki Adam (c)
- Tomris Uyar → Yürekte Bukağı (ç)
- Necip Tosun → Emanet Hikâyeler (d)
- Nezihe Meriç → Menekşeli Bilinç (b)
- Orhan Duru → Sarmal (a)
Soru 3 - Bu hikâyenin vurguladığı düşünceyi yandaki numaralarla verilen görsellerden biriyle anlatmak isteseydiniz hangisini ya da hangilerini seçmeniz uygun olmazdı? Niçin?
Cevap: Metnin temel vurgusu, insanların birbirini dinlememesi ve iletişim kuramamasıdır. Bu nedenle II, III, IV ve V numaralı görseller uygun değildir. Çünkü bu görsellerde iş birliği yapan, uyumlu ve sağlıklı iletişim kuran insanlar tasvir edilmektedir. Oysa metinde kişiler arasında uyumsuzluk ve anlam kopukluğu vardır.
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 69
Soru 4
Görsele Dayalı Küçürek Hikâye
“Fidan”
Toprağa düşen küçücük bir fidan, sevgiyle sulanınca kök saldı. Onu tutan eller, geleceğe dair umudu büyüttü. Küçük bir can, kocaman bir hayata dönüştü.
Soru 5
Başı ve sonu olmayan, okuyucuyu harekete geçirmeyi amaçlayan kısa ama yoğun anlatımlı hikâye:
➡ Ğ (Küçürek Hikâye)
Soru 6
1960 sonrası Türk edebiyatına giren akımlar:
➡ A (Modernizm), E (Postmodernizm)
Soru 7
Hikâye ve romanda kullanılan anlatım teknikleri:
➡ B (Diyalog), F (İç Konuşma), G (Üst Kurmaca), İ (Geriye Dönüş)
Soru 8
1960 sonrası hikâyelerinde farklı teknikler uygulayanlar:
➡ C (Oğuz Atay), Ç (Tomris Uyar), D (Mustafa Kutlu), I (Necip Tosun)
Soru 9
Anlatı içinde anlatıya yer veren anlatım tekniği:
➡ G (Üst Kurmaca)
Soru 10
Az sayıda kişinin başından geçen olayları anlatan, roman türünden kısa yapıt:
➡ H (Hikâye)
Soru 11
Korkuyu Beklerken adlı eseri veren sanatçı:
➡ C (Oğuz Atay)
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 70
Soru 12
Metinden hareketle Anadolu kadınının özellikleri:
Anadolu kadınının akıllı, ölçülü, duygulu ama aynı zamanda aklını ön planda tutan, deneyimli, terbiyeli, düşünerek hareket eden, sözünü bilerek söyleyen ve tatlı dilli oluşuna vurgu yapılmıştır.
Soru 13
Hünnap Kadın’ın hangi yönü öne çıkarılmıştır?
Hünnap Kadın’ın yardımseverliği, koruyuculuğu, çocuklarını tehlikelerden uzak tutması, onları ısıtıp beslemesi ve annelik şefkati ön plana çıkarılmıştır.
Soru 14
Hünnap Kadın’ın televizyon hakkındaki düşüncesine katılıyor musunuz?
Evet, Hünnap Kadın’a katılıyorum. Çünkü televizyon geçmişte olduğu gibi bugün de birçok evin merkezinde yer almış, insanların bir araya geldiği, eğlence ve bilgi kaynağı olarak evin başköşesine oturmuştur.
Soru 15
Firak’ın televizyoncu ile görüşmesi (hayali bölüm):
Firak stüdyoya girdiğinde kalbi heyecandan çarpıyordu. Işıklar altında karşısına çıkan televizyoncu ona dikkatle baktı. Firak, Anadolu’nun sesini duyurmak istediğini söyledi. Anasının öğütleri ve köy türkülerinin gücüyle konuşurken yüzündeki kararlılık herkesi etkiledi. Televizyoncu, Firak’ın samimiyetine hayran kaldı ve ona bir program yapma fırsatı vereceğini açıkladı. Firak, hayallerine kavuşmanın mutluluğuyla stüdyodan çıktı.
Soru 16
“Azat etmek, başköşe, boşa gitmek” kelimelerinin yazım gerekçesi:
- Azat etmek: “Etmek” yardımcı fiili ile kurulduğunda ses düşmesi veya türemesi olmadığı için ayrı yazılmıştır.
- Başköşe: Anlam kaymasıyla kalıplaştığı için bitişik yazılmıştır.
- Boşa gitmek: Kalıplaşmış bir deyim olduğu için ayrı yazılmıştır.
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 71
Soru 17
Aşağıdaki cümleleri “D” (Doğru) veya “Y” (Yanlış) olarak işaretleyiniz.
- (D) Okuduğunuz metin bir küçürek hikâye örneğidir.
- (Y) Metinde gerçekleşmemiş bir beklentiye yer verilmiştir.
- (D) Metinde virgül, eş görevli kelimeleri ayırmak için de kullanılmıştır.
- (Y) Metinde doğa ve insan arasındaki çatışmaya yer verilmiştir.
- (Y) Metinde benzetmelere yer verilmiştir.
- (D) Anlatım tekniklerinde iç diyalog tekniği kullanılmıştır.
- (D) Anlatımda yoğunluk, dilde ise açıklık ve sadelik tercih edilmiştir.
Soru 18
Görsellerden hangisiyle ilişkilendirilir?
Soldaki görsel (I). Çünkü hikâyede yazma araçları ve yazı yazma düşkünlüğü anlatılmaktadır. Kalemle yazı yazan kişinin görseli bu durumu desteklemektedir.
Soru 19a
Hayal gücünüzle hikâyeye mekân, kişi ve olay ekleyiniz.
- Mekân: Bir psikiyatri doktorunun muayene odası
- Kişi: Takıntıları olan bir adam ve onu dinleyen psikiyatrist
- Olay: Adam, yazı yazma düşkünlüğünden söz eder; sürekli kalem ve defter alır ama yazı yazamaz. Ailesi onu doktora götürür.
Soru 19b
Eklenen unsurlar hikâyeyi nasıl değiştirdi?
Eklenen mekân, kişi ve olayla hikâye yepyeni bir boyut kazandı. Hikâyenin sadece yazma tutkusu olan birini anlatması yerine, takıntıların psikolojik yönüne vurgu yapan daha derinlikli bir hâle dönüştü.
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 72
Soru 20
Aşağıdaki parçaların hangisi farklı bir bakış açısı ile yazılmıştır?
Cevap: C
Soru 21
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül,
“Sandığında gizlediği eşyalar, çoğu çeyizinden kalma, ona ayrı bir huzur veriyordu.” cümlesindeki ile aynı görevde kullanılmıştır?
Cevap: D (Doğup büyüdüğü şehre, Bursa’ya, hayatında ilk kez geliyordu.)
Soru 22
Bu parçada numaralanmış ifadelerden hangilerinin metne kattığı anlam birbirine en yakındır?
Cevap: C (II ve IV)
Soru 23
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur?
Cevap: A (Füruzan’ın hikâyelerini okumuşsanız onun yaman bir gözlemci olduğunu görmüşsünüzdür.)
12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları
MEB Yayınları – Sayfa 73
Soru 24
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatıcı dış dünyadan edindiği izlenimleri hayal gücü ile birleştirerek yansıtmamıştır?
Cevap: A
Soru 25
Aşağıdaki parçaların hangisinde iç konuşma tekniği kullanılmıştır?
Cevap: E
Soru 26
Aşağıdakilerden hangisi Tomris Uyar’a ait eserlerden biri değildir?
Cevap: E (Bozbulanık)
Soru 27
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
Cevap: B (Nitelikli okur olmanın koşulu nedir?)
Soru 28
Bu parçada sözü edilen kısa hikâyenin etkileyici olmasının gerekçesi olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Cevap: B (Zihinde kurgu yapmaya olanak tanıması)
Soru 29
“Yazarın incelmiş, kıl testere hâline gelmiş bir dili var. Bu durum belki senaryo yazarlığındandır.” ifadesi söz konusu yazarın hangi özelliğini vurgulamaktadır?
Cevap: D (Birkaç kelimeyle istediği etkiyi yaratabilmesine)