11. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 26-27 Cevapları
Harita Analizi
1. Haritada Osmanlı toprağı olarak görülen yerlerde günümüzde hangi devletler bulunmaktadır?
Bugün Osmanlı’nın bu dönemde sahip olduğu topraklarda şu devletler yer almaktadır:
Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Karadağ, Bosna-Hersek, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Macaristan, Moldova, Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Irak, Suriye, İran ve Kıbrıs.
2. Haritayı incelediğinizde Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki hâkimiyetini yorumlayınız.
Osmanlı, Akdeniz, Karadeniz ve Kızıldeniz’e hâkim bir imparatorluktu. Bu hâkimiyet, Osmanlı’ya ticaret yollarını kontrol etme, liman şehirlerinden gelir sağlama ve askerî üstünlük gibi avantajlar sağlamış; ancak XVII. yüzyıldan sonra bu hâkimiyet yavaş yavaş Avrupa devletlerinin müdahalesiyle sarsılmıştır.
3. Karlofça Antlaşması ile kaybedilen toprakları harita üzerinde incelediğinizde Osmanlı’ya yönelik muhtemel stratejik tehditler hangi devletlerden gelebilir?
Osmanlı için en büyük tehditler; Avusturya (Orta Avrupa’dan), Venedik (Akdeniz’den), Lehistan (Kuzey’den) ve Rusya (Karadeniz’den) yönelmiştir. Bu devletler Osmanlı’yı hem kara hem de denizden kuşatma potansiyeline sahipti.
4. Osmanlı Devleti’nin Karlofça Antlaşması ile kaybettiği topraklarda günümüzde hangi devletler bulunmaktadır?
- Avusturya’ya bırakılanlar: Macaristan, Hırvatistan bölgeleri → Günümüzde Macaristan, Hırvatistan
- Lehistan’a bırakılanlar: Podolya → Günümüzde Ukrayna
- Venedik’e bırakılanlar: Mora ve Dalmaçya kıyıları → Günümüzde Yunanistan, Hırvatistan
Tarihsel Önem Analizi
Karlofça Antlaşması tarihsel olarak hangi açılardan önemlidir?
- Osmanlı’nın Avrupa karşısındaki üstünlüğü sona erdi.
- İlk kez geniş toprak kayıpları resmî olarak kabul edildi.
- Osmanlı, diplomasiye ve ıslahatlara yönelmek zorunda kaldı.
Karlofça Antlaşması’ndan antlaşmanın tarafı olan devletler nasıl etkilendi?
- Avusturya Orta Avrupa’da büyük güç hâline geldi.
- Venedik, Mora ve Dalmaçya kıyılarıyla denizlerde güçlendi.
- Lehistan, Osmanlı baskısından kurtuldu.
- Rusya, Karadeniz’e inmeye yönelik fırsatlar elde etti.
Karlofça Antlaşması’nın etkileri ne kadar sürdü?
Etkileri XVIII. yüzyıl boyunca devam etti. Osmanlı, artık sürekli toprak kayıplarını önlemeye çalışan, savunmada kalan bir devlet hâline geldi.
Sıra Sizde
Sizce Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda daha fazla toprak kaybetmemek için hangi devletlerle ne tür ittifaklar kurabilirdi?
Osmanlı, İngiltere ve Fransa ile ittifak yaparak Avusturya ve Rusya’nın ilerleyişini durdurabilirdi. Ayrıca Lehistan ile iş birliği yaparak kuzeydeki tehdidi azaltabilir, Akdeniz’de de Venedik’le ticari anlaşmalar yaparak denizlerde güvenliği sağlayabilirdi.