11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 52 Cevapları (MEB Yayınları)
Hazırlık
Soru 1: Şehitlerimize karşı sorumluluklarımız sizce nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Şehitlerimize karşı en büyük sorumluluğumuz, onların emanet ettiği vatanı korumak, milli değerlerimizi yaşatmak ve unutturmamaktır. Onların fedakârlığını minnetle anmalı, bağımsızlığımızı korumak için çalışmalı ve ülkemize sahip çıkmalıyız.
Soru 2: “Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet / Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir;” Yukarıdaki dizelerden yola çıkarak sanatçı-toplum ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Bu dizeler, sanatçı ile toplum arasındaki güçlü bağı ortaya koymaktadır. Sanatçılar, toplumun sesi ve duygularının tercümanıdır. Halkın acılarını, sevinçlerini, özlemlerini dile getirerek onların yaşadıklarını gelecek nesillere aktarırlar. Eğer sanatçılar susarsa, toplum da sesini kaybetmiş öksüz bir çocuk gibi kalır.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 54 Cevapları (MEB Yayınları)
Metni Anlama ve Çözümleme
Soru 1: Metin, hikâye türlerinden (durum–olay) hangisinin örneğidir? Açıklayınız.
Cevap: Metin bir olay hikâyesidir. Çünkü giriş, gelişme ve sonuç kısımları belirgindir ve olay kahramanın yaşadıkları etrafında gelişir.
Soru 2: Metinden betimleyici ve öyküleyici anlatıma örnek cümleler bulup açıklayınız.
- Betimleyici anlatım: “Makine yağıyla kararmış yüzü, içlerinden aydınlanan harikulade yeşil gözleri…” → Kahramanın fiziksel özellikleri tanıtılıyor.
- Öyküleyici anlatım: “Kapı yanında duran büyükçe bir tahta sandığın içinde onu gördüm: Peynir ekmekle domates yiyordu.” → Yaşanan bir olay aktarılıyor.
Soru 3: Hikâyedeki temel çatışma nedir?
Cevap: Hikâyede temel çatışma, genç kızın yoksulluk ve öksüzlükle verdiği mücadeledir. Onun hayata tutunma çabası bu çatışmayı oluşturur.
Soru 4: Metindeki sembolik ögeler nelerdir? Gerekçeleriyle birlikte açıklayınız.
- Fırtına, yağmur, rüzgâr: Şehitlerin gözyaşını ve dualarını simgeler.
- Gece ve karanlık: Kahramanın umutsuzluğunu ve çaresizliğini sembolize eder.
Soru 5: Hikâye kahramanının kişilik özelliklerini söyleyiniz.
Cevap: Hikâyenin kahramanı sabırlı, onurlu, vatansever, çalışkan ve fedakâr bir kişiliğe sahiptir.
Kalemin İzinden – Kompozisyon
Mutluluğun Kaynağı
Mutluluk, çoğu insanın sandığı gibi lüks içinde değil, hayatın küçük ayrıntılarında gizlidir. Mahallede oynayan çocukların kahkahası, akşam eve dönerken ellerinde maydanozla yürüyen bir kız çocuğu ya da mutfakta takunya sesleriyle dolaşan bir annenin varlığı insana huzur verir.
Görseldeki yaşlı teyzenin tebessümü de bunun bir göstergesidir. Hayatı boyunca zorluklarla karşılaşmış olsa da, basit şeylerden aldığı huzur yüzüne yansımıştır. Bu da mutluluğun kaynağının aslında sadelik ve şükretmek olduğunu kanıtlar.
Sonuç olarak mutluluk, uzaklarda aranmamalıdır. O, ailemizle geçirdiğimiz vakitlerde, komşularımızın selamında ve dostlarımızla yapılan küçük sohbetlerde saklıdır. Gerçek mutluluk, elimizdekilerin değerini bilmekle ortaya çıkar.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 55 – Ders Dışı Etkinlik Cevapları
Etkinlik İsmi: Sembolik Anlatım
Kazanım: Metni yorumlar.
Amacı: Metne dair tespit, eleştiri ve beğenisini gerekçelendirerek ifade etme.
Yöntem-Teknik: Araştırma
Soru: Sınıf dört gruba ayrılır. Gruplardan ikisi Türk bayrağı ile Cumhurbaşkanlığı forsu üzerindeki renk ve şekillerin, diğer ikisi ise Türk kültüründe halı ve kilimlere işlenen motiflerin sembolik anlamları üzerine araştırma yapar. Araştırma sonuçlarını sınıf panosunda paylaşır.
Araştırma 1: Türk Bayrağı ve Cumhurbaşkanlığı Forsu
Türk Bayrağı’nın Sembolik Anlamı
- Kırmızı renk: Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve şehitlerin kanını simgeler.
- Hilal: İslamiyet’i, Türk milletinin umut ve dirilişini temsil eder.
- Yıldız: Özgürlük, bağımsızlık ve milletin yolunu aydınlatan ışığı ifade eder.
Cumhurbaşkanlığı Forsu
- Ortadaki büyük yıldız: Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eder.
- Etrafındaki 16 yıldız: Tarihte kurulmuş 16 büyük Türk devletini simgeler.
- Altın sarısı renk: Devletin ihtişamı ve yüceliğini gösterir.
- Siyah zemin: Devletin ciddiyetini ve resmiyetini ifade eder.
Araştırma 2: Halı ve Kilim Motifleri
Türk Kültüründe Motiflerin Anlamı
- Koçboynuzu: Güç, yiğitlik ve kahramanlığı simgeler.
- Elibelinde: Bereketi, doğurganlığı ve kadın kimliğini temsil eder.
- Akrep: Kötülüklerden korunma anlamı taşır.
- Su yolu: Hayatın sürekliliğini ifade eder.
- Kuş motifleri: Özgürlük, mutluluk ve sevgi sembolüdür.
- Yıldız motifleri: Şans, uğur ve kötülüklerden korunmayı anlatır.
Sonuç:
Türk bayrağı ve Cumhurbaşkanlığı forsu, devletin bağımsızlığını, tarihî köklerini ve milletin birliğini sembollerle yansıtır.
Halı ve kilim motifleri ise halkın yaşamını, inançlarını ve kültürel değerlerini sanat aracılığıyla simgesel biçimde aktarır.