11. Sınıf Edebiyat Sayfa 190 – Hazırlık Cevapları
Soru 1 - Yoksulluk, toplumdaki insani değerleri etkiler mi?
Cevap: Yoksulluk kimi zaman insanları zorlayarak bencilleşmeye ve çıkarlarını öne almaya itebilir.
Fakat aynı zamanda bazı insanlarda dayanışma ve paylaşma duygusunu güçlendirebilir.
Sonuç olarak, yoksulluk değerleri yok etmez; insanın tutumu belirleyicidir.
Soru 2 - Vefalı olmayan kişiler çıkarlarına aykırı durumlarda nasıl davranır?
Vefasızlıklarının bedelini ödemeli midirler?
Cevap: Vefasız insanlar, işlerine gelmeyince sözlerinden döner, sorumluluk almaktan kaçar.
Bu nedenle yaptıkları davranışların sonuçlarıyla yüzleşmeleri gerekir;
çünkü vefasızlık hem güveni yıkar hem de insan ilişkilerini zedeler.
11. Sınıf Edebiyat — Sayfa 194 Metni Anlama ve Çözümleme — Soru ve Cevaplar
1. “Yılkı Atı” adlı metnin konusunu ve temasını belirleyiniz.
Cevap: Konu: Dorukısrak’ın yılkıya bırakılması ve hayatta kalma mücadelesi.
Tema: Özgürlük, sadakat, doğa–insan ilişkisi, çaresizlik.
2. Metindeki çatışmaları karşılaştırmaları tespit ediniz.
- İnsan ↔ Doğa
- Özgürlük ↔ Bağımlılık
- Merhamet ↔ Çıkar
- Yoksulluk ↔ Onur
3. Kahramanların atlardan seçilmesi romana ne gibi farklılıklar katmıştır?
Cevap: Olaylara insan duyguları yüklenmiş, doğa merkezli güçlü bir bakış açısı oluşmuştur. Empati artmıştır.
4. Zaman ve mekânın özelliklerini belirleyip işlevini açıklayınız.
Cevap: Olaylar Anadolu köyünde, mevsim döngüsüne bağlı olarak geçer.
Doğa, kahramanların ruh hâlini ve kaderini yansıtır.
5. Metindeki anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirleyiniz.
Cevap: Üçüncü kişi (hâkim/gözlemci) anlatıcı vardır.
Olayları geniş bir perspektiften, duygulu ve etkileyici biçimde aktarır.
6. Parçada kullanılan anlatım biçimini belirleyiniz. Katkısını açıklayınız.
“Doru beş on adım gitti… ışıklar oynaştılar.”
Cevap: Betimleyici anlatım kullanılmıştır.
Okura doğayı ve özgürlük hissini canlı biçimde hissettirir.
7. Yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
- Sade ve akıcı dil
- Yerel söyleyişler, deyimler
- Duygulu, betimleyici, şiirsel anlatım
- Doğayı kişileştirme
8. Metni toplumcu gerçekçilik açısından değerlendiriniz.
Cevap: Köylünün yoksulluğu, çaresizliği, doğayla mücadelesi gerçekçi ve eleştirel biçimde verilmiştir.
9. Metnin dönemin gerçekliğiyle ilişkisini açıklayınız.
Cevap: Roman, dönemin kırsal yaşam koşullarını ve ekonomik sıkıntıları yansıtır.
10. Açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
Açık ileti: ➡ Doğa güçlüdür; özgürlük değerlidir.
Örtük ileti: ➡ İnsan çıkarı çoğu zaman hayvanlara ve doğaya zarar verir.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı — Sayfa 195 Etkinlik: “Yaprak Dökümü” – “Yılkı Atı” Karşılaştırması
Soru - “Yaprak Dökümü” ile “Yılkı Atı” adlı metinleri tabloda verilen ölçütlere göre karşılaştırınız.
Konu
- Yaprak Dökümü: Ailenin dağılması ve değer kaybı.
- Yılkı Atı: Dorukısrak’ın hayatta kalma ve özgürlük mücadelesi.
Tema
- Yaprak Dökümü: Yozlaşma, ahlaki çöküş, aile bağlarının kopması.
- Yılkı Atı: Özgürlük, emek, doğayla uyum, vicdan.
Tür
-
Her iki eser de romandır.
Yapı
- Yaprak Dökümü: Aile önce mutlu → süreç içinde bozulma → sonunda çözülme.
- Yılkı Atı: Köy yaşamı → Dorukısrak’ın zorlu serüveni → özgürlüğe doğru yolculuk.
Üslup
- Yaprak Dökümü: Gerçekçi, eleştirel, duygusal.
- Yılkı Atı: Betimlemeler yoğun, şiirsel ve içten.
Dil ve Anlatım
- Yaprak Dökümü: Sade, anlaşılır, günlük dile yakın.
- Yılkı Atı: Akıcı, yer yer duygulu ve şiir tadında.