10. Sınıf Tarih 83–85. Sayfa Cevapları (MEB Yayınları)
Türk-İslam ve Batı Medeniyetlerinde Bilim, Eğitim, Sanat ve Kültür Farkları
Sayfa 83–84 – Bilim, Kültür, Eğitim ve Sanat Anlayışları
Soru: Türk-İslam ve Batı medeniyetlerinde bilim, kültür, eğitim ve sanat anlayışlarının benzer ve farklı yönleri nelerdir?
Benzerlikler:
- Her iki medeniyet de bilimsel ilerlemeler için kurumsal yapılar oluşturmuştur.
- Eğitimde dini öğretiler merkezde yer almıştır.
- Mimari yapılarda görkemli ve sanatsal süslemeler kullanılmıştır.
- Farklı kültürlerden etkilenerek sanat ve bilimi zenginleştirmişlerdir.
Farklılıklar:
- Türk-İslam dünyası, astronomi, matematik, tıp ve mühendislik gibi alanlarda öncü olmuştur.
- Batı medeniyeti uzun süre kilise ve skolastik düşünce etkisi altında kalmıştır.
- Türk-İslam sanatında geometrik ve bitkisel süslemeler, Batı sanatında ise heykel, vitray ve resim öne çıkmıştır.
- Türk-İslam kültürü hoşgörü ve dayanışma üzerine kurulurken, Batı kültürü kilise otoritesine dayanmıştır.
Sayfa 85 – Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması Süreci
1. Soru: Türklerin bilim, eğitim ve kültür anlayışı Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecini nasıl etkilemiştir?
Cevap: Türkler, medreseler, kütüphaneler ve kültür kurumları aracılığıyla Anadolu’da İslam kültürünü yaymış, bölgenin Türkleşmesini ve İslamlaşmasını hızlandırmıştır.
2. Soru: Anadolu’da inşa edilen mimari eserlerin bu sürece katkısı nedir?
Cevap: Cami, medrese, han, kümbet ve şifahaneler, Anadolu’nun her yerinde İslam kültürünün kalıcı izlerini bırakmıştır.
Örneğin Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, hem mimarisiyle hem de işleviyle Türk-İslam kimliğini yansıtmaktadır.
Sayfa 85 – Tasavvufun Önemi
Soru: Hoca Ahmed Yesevi, Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaş Veli gibi mutasavvıfların düşünceleri toplumda nasıl bir etki oluşturmuştur?
Cevap: Bu büyük mutasavvıflar, sevgi, hoşgörü ve yardımlaşma ilkelerini yayarak Anadolu’da birlik ve kardeşlik duygusunu güçlendirmiştir.
Tasavvuf düşüncesi sayesinde halk, dini sevgiyle yaşamayı öğrenmiş ve toplumsal barış güçlenmiştir.
Ek Bilgi: Mevlana Celaleddin Rumi’nin doğumunun 800. yılı nedeniyle 2007 yılı UNESCO tarafından “Mevlana ve Hoşgörü Yılı” ilan edilmiştir.