10. Sınıf Tarih Ders Kitabı 76–82. Sayfa Cevapları (MEB Yayınları)
Türk-İslam ve Batı Medeniyetlerinde Eğitim, Bilim ve Sanat
Sayfa 79 – Medrese ve Manastır Eğitimlerinin Karşılaştırılması
Soru: Orta Çağ’da Türk-İslam dünyasındaki medreseler ile Batı’daki katedral ve manastır okullarının bilim ve eğitim anlayışlarını karşılaştırınız.
Benzerlikler:
- Her iki kurumda da disiplinli ve programlı bir eğitim sistemi uygulanmıştır.
- Öğrenciler ezber, tekrar ve tartışma yöntemleriyle bilgi edinmiştir.
- Eğitim hem dini hem de ahlaki temellere dayandırılmıştır.
Farklılıklar:
- Medreselerde, dinî bilgilerin yanında matematik, astronomi, tıp, mühendislik gibi akıl bilimleri de öğretilmiştir.
- Manastır ve katedral okullarında ise eğitim daha çok teoloji, Latince, retorik ve kutsal metin yorumlarıyla sınırlı kalmıştır.
- Türk-İslam dünyasında bilgi halka hizmet amacıyla öğretilirken, Batı’da kilise otoritesine hizmet eden bir anlayış hâkim olmuştur.
Sayfa 82 – Mimari Anlayışın Karşılaştırılması
Soru: Türk-İslam ve Batı medeniyetlerinin mimari anlayışlarını karşılaştırarak benzer ve farklı yönlerini yazınız.
Benzerlikler:
- Her iki medeniyet de dini yapıları merkeze almıştır.
- Taş işçiliği, süsleme ve anıtsal mimari her iki kültürde de dikkat çeker.
- Yapılar, toplumların inanç ve sanat anlayışını yansıtmıştır.
Farklılıklar:
- Türk-İslam mimarisi; cami, medrese, kümbet, han ve şifahaneleri kapsayan geniş bir külliye anlayışına sahiptir.
- Batı mimarisi ise katedral, manastır ve şato gibi tek işlevli yapılara yönelmiştir.
- Türk-İslam sanatında çini, geometrik desenler ve bitkisel motifler, Batı sanatında ise fresk, vitray ve heykel süslemeleri öne çıkar.
- Türk-İslam mimarisi sadelik ve iç huzuru, Batı mimarisi ise görkem ve ihtişamı esas alır.