10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 50 Cevapları MEB Yayınları
Düşünelim
Soru: Türkistan’dan Türkiye’ye uzanan süreçte Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile yerleşme ve şehirleşme anlayışlarına ilişkin bilgi görselini inceleyiniz. Konuyla ilgili merak ettiğiniz soruları boş bırakılan alanlara yazınız.
Cevap (Merak Edilebilecek Sorular):
- Selçuklular döneminde basılan paraların ticaret ve ekonomik hayat üzerindeki etkisi ne olmuştur?
- Türkler Anadolu’da şehirleşme sürecinde hangi mimari eserleri öne çıkarmıştır?
- Kervansarayların hem ticari hem de sosyal işlevleri nelerdir?
- Türklerin halı ve kilim gibi el sanatları Avrupa ve Orta Doğu pazarlarında nasıl bir değer görmüştür?
- Şehirleşme ile birlikte tarım ve hayvancılığın rolü nasıl değişmiştir?
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 51 Cevapları (MEB)
Düşünelim
Soru: Türkistan’dan Türkiye’ye uzanan süreçte Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile yerleşme ve şehirleşme anlayışlarına ilişkin bilgi görselini inceleyiniz. Konuyla ilgili merak ettiğiniz soruları boş bırakılan alanlara yazınız.
Cevap – Merak Edilebilecek Sorular:
- Türkistan’da göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçişi hızlandıran faktörler nelerdi?
- Kervansarayların varlığı ticaret yollarını ve şehirlerin gelişimini nasıl etkiledi?
- Gazneliler döneminde kullanılan altın ve gümüş paralar ekonomide nasıl bir güven unsuru oluşturdu?
- Selçuklu döneminde yapılan saray ve türbeler halkın gündelik ve dini yaşamında ne gibi bir rol oynadı?
- Ticaret yolları üzerinden gerçekleşen alışveriş, Türklerin farklı medeniyetlerle ilişkisini nasıl şekillendirdi?
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 52 Cevapları
Keşfedelim Etkinliği
Soru 1: 5N1K Tekniği ile Araştırma
Türkler, Türkistan’dan Anadolu’ya uzanan süreçte göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçerek ekonomik ve sosyal yapıyı güçlendirmiştir. Ticaret yolları üzerinde kurulan şehirler, kervansaraylar ve ribatlar sayesinde güvenli hale gelmiş; cami, saray ve medreseler ise şehirleşmenin merkezleri olmuştur. Tarım ve hayvancılıkla geçim sağlanırken, el sanatları ve para kullanımı ekonomik düzeni desteklemiştir. Böylece Türkler, siyasi ve kültürel başarılarının yanında sosyoekonomik hayatta da köklü bir medeniyet inşa etmiştir.
Soru 2: Anagram Bulmaca – Kavramlar ve Açıklamalar
- Ahi → Osmanlı’nın kuruluşunda rol oynayan dini–toplumsal teşkilat.
- Fütüvvet → XIII. yüzyıldan itibaren toplumsal ve ekonomik bir yapıya dönüşen teşkilat.
- Dihkan → Köylerin idaresinden sorumlu yönetici.
- Haraç → Gayrimüslimlerden alınan arazi vergisi.
- İkta → Devlet görevlilerine maaş karşılığı tahsis edilen toprak.
- Has → Hükümdar ve hanedan mensuplarına ait gelir kaynağı.
- Mülk → Hükümdar veya üst düzey devlet adamlarına verilen özel topraklar.
- Vakıf → Sosyal ve dini hizmetler için kurulan hayır kurumları.
- İskân → Halkın sürekli yerleşmesi için yapılan uygulama.
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 53 Cevapları (MEB)
Öğrenelim
Soru: 1040-1299 yılları arasında Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri ile ilgili verilenlerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Cevap: 1040-1299 yılları arasında Türklerin sosyoekonomik faaliyetleri, aile ve toplum hayatında dayanışma ve yardımlaşma üzerine kurulmuştu. Selçuklu toplumu, Türkistan’dan getirdikleri kültürel unsurları İslamiyet ve yeni fethedilen bölgelerdeki geleneklerle sentezleyerek güçlü bir düzen oluşturdu.
- Aile kurumu toplumun temeli sayıldı. Ailede sevgi, saygı ve hoşgörü hâkimdi.
- Evler oda, sofa ve mutfaktan oluşuyor; kadınlar sosyal hayatta aktif rol oynuyordu.
- Kadınların saçlarını örmesi ve takma zülüf kullanması bir gelenekti.
- Çocuk sahibi olmak statü göstergesiydi; doğum sonrası kutlamalar ve sünnet törenleri yapılırdı.
- Sosyal hayatta komşuluk ilişkileri, yardımlaşma ve dayanışma önemliydi.
- Halk, dini bayramları, Nevruz’u ve hükümdarın tahta çıkışını coşkuyla kutluyordu.
- Avcılık, at biniciliği, güreş, cirit, çevgân gibi sportif faaliyetler yaygındı.