10. Sınıf Tarih – Osmanlı Devleti’nin İskân Politikası Sayfa 158–159 Cevapları
Sayfa 158 – Öğrenelim
Soru: Görsellerdeki yerleşim yerlerinin benzer özelliklerini ve bu benzerliğin nedenlerini açıklayınız.
Cevap: Görsellerde yer alan yerleşim yerlerinde Osmanlı şehir anlayışının ortak özellikleri görülmektedir. Her iki yerleşimde de taş ve ahşap evler, dar sokaklar, cumbalı yapılar ve geleneksel mimari dikkat çekmektedir. Bu benzerliğin nedeni, Osmanlı Devleti’nin fethettiği bölgelerde iskân politikası uygulayarak Anadolu’dan Türk nüfusunu bu alanlara yerleştirmesidir. Osmanlı, bu yöntemle yeni fethedilen topraklarda kültürel birlik sağlamış, şehirleri Türk-İslam mimarisiyle yeniden düzenlemiştir. Böylece farklı coğrafyalarda benzer yerleşim dokuları ortaya çıkmıştır.
Sayfa 159 – Değerlendirme
Soru: Osmanlı Devleti’nin iskân politikasında ekonomik faaliyetlerin dikkate alınmasının nedenleri ne olabilir?
Cevap: Osmanlı Devleti, iskân politikasında ekonomik faaliyetleri dikkate alarak devlet düzeninin sürekliliğini sağlamayı hedeflemiştir. Tarımla uğraşan nüfusun verimli topraklara, esnaf ve zanaatkârların ise ticaret merkezlerine yerleştirilmesiyle üretim ve ticaret canlandırılmıştır. Bu uygulama sayesinde vergi gelirleri düzenli hâle gelmiş, iş gücü ihtiyacı karşılanmış ve nüfusun belirli bölgelerde aşırı yoğunlaşması önlenmiştir. Böylece hem ekonomik denge korunmuş hem de fethedilen topraklarda kalıcı Osmanlı hâkimiyeti kurulmuştur.