10. Sınıf Tarih Ders Kitabı MEB Yayınları – Sayfa 110 Cevapları
2.1. Osmanlı Devleti’nin Kuruluşuna Dair Görüşler
Düşünelim Bölümü
1) Buna göre Osmanlı Devleti’nin kuruluş süreci neden farklı tartışmalara konu olmuş olabilir?
Cevap: Osmanlı Devleti’nin ilk yıllarına ait bilgiler oldukça sınırlıdır. Kaynakların büyük kısmı olaylardan uzun yıllar sonra yazılmıştır. Bu nedenle tarihçiler eksik bilgileri kendi yorumlarıyla tamamlamak zorunda kalmış; bu da kuruluş sürecinin farklı tezlerle tartışılmasına yol açmıştır.
2) “Tarih yoktur, tarihçi vardır.” ve “Tek bir tarih yoktur, tarihler vardır.” sözleri bu başlıklarla nasıl ilişkilendirilebilir?
Cevap: Bu sözler, tarihî olayların herkes tarafından aynı şekilde yorumlanamayacağını ifade eder. Her tarihçi, olayları kendi bilgi birikimi, düşünce yapısı ve dönem anlayışına göre değerlendirir. Bu yüzden tarih, tek bir doğruya değil, çoklu yorumlara sahiptir. Osmanlı'nın kuruluş süreci hakkındaki farklı tezler de buna örnektir.
Keşfedelim Bölümü
Gazete: Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Yörük Şenlikleri
Soru: Haberdeki etkinlik ile Osmanlı Devleti’nin kuruluşu arasında nasıl bir bağlantı vardır?
Cevap: Bu etkinlik, Osmanlı Devleti’nin temelini oluşturan kültür, yaşam tarzı ve değerleri yaşatmayı amaçlamaktadır. Yörük gelenekleri, Ertuğrul Gazi’nin liderliği ve Söğüt bölgesi Osmanlı’nın doğuşunun merkezidir. Şenlikler, hem Ertuğrul Gazi’nin hatırasını canlı tutmakta hem de Osmanlı’nın kuruluş mirasını yeni nesillere aktarmaktadır.
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları – Sayfa 111 Çözümleri
Soru Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Yörük Şenliklerinde Osmanlı Beyliği’nin kuruluş süreciyle ilgili hangi motifler öne çıkarılmıştır?
Cevap: Atlı okçuluk, cirit, Yörük çadırları kurma, yöresel oyunlar, türküler ve âşık atışmaları gibi Türk – Yörük kültürünü yansıtan geleneksel motifler öne çıkarılmıştır. Bu etkinlikler Osmanlı’nın doğduğu sosyal ve kültürel yapıyı yaşatmaktadır.
Öğrenelim Bölümü
Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.
Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna dair farklı görüşleri ele alan metin ve kaynakları inceleyerek soruları cevaplayınız.
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı (MEB) Sayfa 112 – Soru ve Cevap
Soru: Gibbons, Osman Bey’le ilgili iddialarını hangi kaynaklara dayandırmaktadır?
Cevap: Gibbons, Osman Bey ile ilgili iddialarını Osmanlı kroniklerine, özellikle de Neşrî’nin aktardığı Ulu Çınar menkıbesine dayandırmaktadır. Bu anlatılar tarihsel gerçeklerden çok efsanelere dayandığı için Gibbons’un yorumları eleştirilmiştir.
10. Sınıf Tarih Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 113 Cevapları
Soru: Sizce Mehmet Fuat Köprülü eski ve yeni Osmanlı tarihçilerini hangi açılardan eleştirmektedir?
Cevap: Köprülü, Osmanlı’nın kuruluşunu yalnızca menkıbelere ve eksik kroniklere dayandıran tarihçileri eleştirir. Ona göre Osmanlı Devleti, Anadolu’daki siyasi, kültürel ve sosyal Türk birikiminin devamıdır. Bu yüzden kuruluş süreci daha geniş, bilimsel ve çok yönlü araştırılmalıdır.
Soru: Wittek, “gaza tezi”ni hangi kaynağa dayandırmaktadır? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: Wittek, gaza tezini Ahmedî’nin İskendername adlı eserine dayandırır. Bu eserde Osmanlıların İslam adına mücadele eden, sınır bölgelerinde gaza ruhuyla hareket eden bir savaşçı topluluk olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle devletin temel motivasyonunun gaza düşüncesi olduğunu savunur.