10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 54 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 1 - Laboratuvarda kütlesi 108 g olan gümüş metali olduğunu varsayınız. Kaç g bakır tozu, bu gümüş metali ile tam olarak aynı sayıda atom içerir?
Cevap: 108 g gümüş = 1 mol Ag’dir (çünkü Ag’nin mol kütlesi 108 g/mol). 1 mol Cu = 63,5 g olduğundan, 108 g gümüş ile aynı sayıda atom içeren bakır miktarı 63,5 g olur.
10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 55 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 2 - Aşağıdaki şekilde 108 g gümüş (Ag) verilmiştir. Kütle yarıya düşürülürse mol sayısı–kütle ilişkisi için hipotez geliştiriniz.
Cevap: 108 g Ag = 1 mol, 54 g Ag = 0,5 mol.
Hipotez: Mol sayısı kütle ile doğru orantılıdır. Kütle yarıya düşerse mol sayısı da yarıya düşer.
Soru 3 - 54 g gümüşün mol sayısı–atom sayısı dönüşümü ve hipotez.
Cevap: 54 g Ag = 0,5 mol = 3,01×10²³ atom.
Hipotez: Mol sayısı ile atom sayısı doğru orantılıdır. Mol yarıya inerse atom sayısı da yarıya iner.
Soru 4 - Tabloyu hipotezlerinize göre doldurunuz.
| Element | Kütlesi (g) | İçerdiği atom sayısı | Mol sayısı |
|---|---|---|---|
| Mg | 2,43 | 6,02×10²² | 0,1 |
| Zn | 130,8 | 12,04×10²³ | 2 |
| Pb | 414 | 12,04×10²³ | 2 |
| Sn | 59,35 | 3,01×10²³ | 0,5 |
| S | 64,2 | 12,04×10²³ | 2 |
Soru 5 - Temsilî görsele göre karbon dioksidin (CO₂) kütlesi hakkında düşünceleriniz.
Cevap: 1 mol CO₂ = 44 g. Çünkü 1 mol C = 12 g ve 2 mol O = 32 g, toplamda 44 g olur.
Görseldeki terazide 2 mol CO₂ olsaydı kütle ne olurdu?
Cevap: 88 g. Kütle iki katına çıkar.
10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 56 Cevapları (MEB Yayınları)
Soru 6 - Terazide 1 mol CO₂ yerine 1 mol H₂O olsaydı terazide okunan değer ne olurdu?
Cevap: 1 mol CO₂ = 44 g, 1 mol H₂O = 18 g olduğundan, terazide 18 g okunurdu.
Soru 7 - Moleküller çok küçük olduğu için tek molekül tartılamaz. Mol sayısı ile kütle arasındaki ilişkiden yola çıkarak tüm bileşikler için geçerli bir önerme yazınız.
Cevap: Mol sayısı arttıkça kütle artar, mol sayısı azaldıkça kütle de azalır. Yani mol ile kütle doğru orantılıdır.
Değerlendirme 1
Kütlesi bilinen bir bileşiğin molekül formülü veriliyorsa mol sayısı nasıl bulunur?
Cevap: Bileşiğin mol kütlesi hesaplanır. Sonra verilen kütle, mol kütlesine bölünerek mol sayısı bulunur.
Değerlendirme 2
KAlSi₃O₈ bileşiğinin 278 g örneğinde silisyumun mol sayısını akış şemasıyla gösteriniz.
- Mol kütlesi hesaplanır: KAlSi₃O₈ = 39 + 27 + (3×28) + (8×16) = 278 g/mol
- 278 g örnek = 1 mol bileşik eder.
- Formülde 3 Si bulunduğundan 1 mol bileşikte 3 mol Si vardır.
- 3 mol Si × 28 g = 84 g Si bulunur.
Sonuç: 278 g KAlSi₃O₈ mineralinde 3 mol yani 84 g silisyum bulunur.