10. Sınıf Kimya Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 52
Yansıtma Notu
Soru 1: Madde miktarının ifade edilmesinde kullanılan birimlerle ilgili değişen düşüncelerinizi özetleyiniz.
Cevap: Başta sadece adet ve gram yeterli sanıyordum; şimdi anladım ki atomik ölçekte mol kavramı zorunludur. Çünkü mol, kütle ile tanecik sayısı arasında köprü kurar. Ayrıca atom kütlesi ve bağıl kütlenin ¹²C izotopuna göre tanımlandığını öğrendim.
Soru 2: Aşağıda verilen kavramlara ilişkin ders öncesi ve sonrasındaki düşüncelerinizi yazınız.
Mol Kavramı
- Önce: Yaklaşık miktar sanıyordum.
- Sonra: 6,02×10²³ tanecik içeren kesin bir birim olduğunu ve hesaplamalarda temel alındığını öğrendim.
Atom Kütlesi
- Önce: Sadece gram ile ölçülür sanıyordum.
- Sonra: akb (Da) ile ifade edildiğini ve periyodik tablodaki değerlerin ortalama atom kütlesi olduğunu öğrendim.
Bağıl Kütle
- Önce: Karışık bir oran gibi geliyordu.
- Sonra: Bir atomun kütlesinin ¹²C izotopunun 1/12’siyle karşılaştırıldığını fark ettim.
Kontrol Noktası
Soru 1-a: Kütle ile tanecik sayısı arasındaki farkı anlamak için mol kavramını nasıl kullanırsınız?
Cevap: Mol, tanecik sayısını standartlaştırır. Aynı mol sayısına sahip maddeler eşit sayıda tanecik içerir; fakat atom kütleleri farklı olduğu için kütleleri farklıdır.
Soru 1-b: Kimyasal tepkimelerde ve bileşiklerde gram yerine mol kavramının kullanılmasının temel önemini yazınız.
Cevap: Kimyasal tepkimeler tanecik düzeyinde gerçekleşir. Mol kullanıldığında tanecik sayısı doğrudan hesaplanır, bu da tepkime denklemlerinin doğru kurulmasını sağlar.
Soru 2: Bir Türk lirasının çapı 26,11 mm’dir. 1 mol 1 TL madeni parayı uç uca eklerseniz Güneş’e kaç kere gidip gelebilirsiniz? (Dünya–Güneş arası ≈ 150 milyon km)
Cevap: Yaklaşık 5,2 × 10¹⁰ kez gidip gelinebilir.