10. Sınıf Hadis Ders Kitabı Sayfa 93 Cevapları | MEB Yayınları
Hadis uydurmacılığı arttıkça, isnat sistemi geliştirilmiş ve rivayetlerin doğruluğu titizlikle araştırılmıştır. Böylece sahih hadisler ile uydurma rivayetler birbirinden ayırt edilmiştir.
Sıra Sizde – 1. Soru
Soru: Muhammed bin Sîrîn’in sözüne göre hadis uydurmacılığı ile isnat sistemi arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
Cevap: Hadis uydurmacılığının artması, Müslüman âlimleri rivayetlerin kaynağını sorgulamaya yöneltmiştir. İsnat sistemi, bu ihtiyaçtan doğmuş; hadisi nakleden kişilerin kim olduğu, güvenilirliği ve ilim seviyesi araştırılmaya başlanmıştır. Böylece her duyulan söz hadis olarak kabul edilmemiş, “Bu sözü kim söyledi?” sorusu temel ölçüt hâline gelmiştir. Bu sistem sayesinde sahih hadisler korunmuş, uydurma rivayetlerin din adına yayılması büyük ölçüde engellenmiştir.
Sıra Sizde – 2. Soru
Soru: Aşağıdaki şiirde hadis uydurulma sebeplerinden hangisine değinilmediğini bulunuz ve şairin buna neden itiraz ettiğini açıklayınız.
Şiirde;
- İyi niyetle din adına söz uydurma,
- İnsanları etkileme isteği,
- Cehalet ve düşünmeden konuşma,
- Menfaat ve çıkar sağlama
gibi hadis uydurma sebeplerine değinilmektedir.
Ancak şiirde siyasi çıkar sağlamak amacıyla hadis uydurulması sebebine doğrudan değinilmemiştir. Şair, din adına yalan sözler uydurulmasına itiraz etmektedir çünkü bu tür sözler insanları yanlış yönlendirir, dine olan güveni sarsar ve gerçek sünnetin anlaşılmasına zarar verir. Bu nedenle şair, uydurma rivayetlerin büyük bir vebal olduğunu vurgulamaktadır.
Konuya Genel Değerlendirme
Hadis uydurmacılığı, İslam tarihinde ciddi bir sorun olmuş; buna karşılık isnat sistemi ve hadis ilmi geliştirilmiştir. Bu çalışmalar sayesinde Müslümanlar, dinlerini sağlam kaynaklara dayandırarak öğrenme imkânı bulmuştur. Günümüzde de bilgiye ulaşırken kaynak sorgulama bilinci bu anlayıştan doğmuştur.