10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 77 Cevapları — Performans Görevi (MEB Yayınları)
Performans Görevi: Serbest Düşme
Adı: Serbest Düşme
Amaç: Farklı ilk hıza sahip cisimlerin serbest düşme hareketini incelemek
Süre: 35 + 40 dk.
Değerlendirme: Dereceli Puanlama Anahtarı
Soru - Aynı ortamda, aynı yerçekimi ivmesine maruz kalan K ve L cisimlerinden;
- K cismi h₁ yüksekliğinden serbest bırakılır (ilk hızı sıfırdır).
- L cismi h₂ yüksekliğinden 10 m/s ilk hızla aşağıya doğru bırakılır.
Buna göre öğrencilerden istenen:
- Cisimlerin yüksekliklerini gösteriniz.
- Cisimlerin yere çarpma hızlarını hesaplayınız.
- x–t, v–t ve a–t grafiklerini çizip açıklayınız.
- Tüm verileri değerlendirerek kısa bir rapor hazırlayınız.
Cevap
1) Atılma Yükseklikleri
- K: h₁ yüksekliğinde, ilk hızı 0.
- L: h₂ yüksekliğinde, ilk hızı 10 m/s.
Başlangıç noktaları işaretlenir, aşağı yön pozitif alınır.
2) Yere Çarpma Hızları
K cismi için: vₖ = √(2 g h₁)
L cismi için: vₗ = √(10² + 2 g h₂)
Sonuç: L cismi başlangıç hızına sahip olduğu için yere K’den daha büyük hızla çarpar.
3) Grafikler ve Açıklamalar
K cisminin denklemleri:
xₖ(t) = ½ g t² → parabol
vₖ(t) = g t → doğrusal artış
aₖ(t) = g → sabit ivme
L cisminin denklemleri:
xₗ(t) = 10 t + ½ g t² → başlangıç hızından dolayı daha dik parabol
vₗ(t) = 10 + g t → 10’dan başlayan doğru
aₗ(t) = g → sabit ivme
4) Sonuç ve Yorum
- Serbest düşmede ivme her zaman sabit olup, g’ye eşittir.
- Cisimlerin hızları zamanla artar, konumları ise t² ile değişir.
- Başlangıç hızına sahip L cismi, K’den daha önce yere ulaşır ve daha hızlı çarpar.
- Bu deney, başlangıç hızının serbest düşmeye etkisini net şekilde gösterir.