10. Sınıf Fizik Ders Kitabı – Sayfa 236 Cevapları
3.7. Soru
Soru - Esma, saç kurutma makinesinin farklı ayarlarda çalıştığını fark eder. Babası, devrede yer alan B anahtarının, makinenin daha sıcak hava üflemesini sağlamak amacıyla tasarlandığını söyler.
Buna göre:
a) B anahtarı kapalıyken saç kurutma makinesinin neden daha sıcak hava üflediğini açıklayınız.
B anahtarı kapatıldığında devredeki dirençlerin bağlanma şekli değişir ve toplam direnç azalır.
Toplam direnç azaldığı için devreden geçen elektrik akımı artar.
Akımın artması, ısıtıcı telde daha fazla ısı enerjisinin açığa çıkmasına neden olur.
Bu nedenle saç kurutma makinesi daha sıcak hava üfler.
b) Bu duruma uygun devre tasarımının nasıl olabileceğini tartışarak çiziniz.
Devre, dirençlerin seri ve paralel bağlanabileceği şekilde tasarlanmıştır.
- A anahtarı kapalıyken dirençler seri bağlıdır → akım küçüktür, ısı azdır.
- B anahtarı kapalıyken dirençler paralel bağlanır → akım artar, daha fazla ısı oluşur.
- Her iki anahtar kapalıyken eşdeğer direnç en küçük olur ve maksimum ısı sağlanır.
3.8. Soru
Soru - Paralel bağlı bir elektrik devresinde R₁ = 8 Ω, R₂ = 8 Ω ve değeri bilinmeyen R₃ dirençleri bulunmaktadır. Devreden geçen toplam akım 8 A, R₁ üzerinden geçen akım 3 A olarak ölçülmüştür. Deney daha sonra 48 V ve 96 V gerilim uygulanarak tekrarlanmıştır.
Buna göre:
a) R₃ direncinin değerini bulunuz.
Paralel devrede toplam akım, kol akımlarının toplamına eşittir.
I₃ = 8 − 3 − 3 = 2 A
R₁ kolundaki gerilim:
V = I₁ · R₁ = 3 · 8 = 24 V
R₃ = V / I₃ = 24 / 2 = 12 Ω
R₃ = 12 Ω
b) Tablodaki eksik akım değerlerini hesaplayarak doldurunuz.
Akım Tablosu
| Gerilim (V) | I₁ (A) | I₂ (A) | I₃ (A) | Toplam Akım (A) |
|---|---|---|---|---|
| 24 V | 3 | 3 | 2 | 8 |
| 48 V | 6 | 6 | 4 | 16 |
| 96 V | 12 | 12 | 8 | 32 |