10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 79-80 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Felsefe Sayfa 79-80 Cevapları (MEB Yayınları)

Uygulama 3-4: Felsefi Bir Metin Nasıl İncelenir?

Soru: Aşağıdaki bilgi görselinden yararlanarak felsefi metin inceleme ölçütlerini verilen alana listeleyiniz.

Felsefi Metin İnceleme Ölçütleri

1. Metnin amacını belirleyin: Yazarın metni hangi felsefi problemi (örneğin, varlık, bilgi, etik, sanat) açıklamak için yazdığını tespit edin.
2. Ana tezi belirleyin: Yazarın savunduğu temel düşünceyi kısa ve açık biçimde ifade edin.
3. Kavram çözümlemesi yapın: Metinde kullanılan kavramları belirleyin ve yazarın bu kavramlara yüklediği anlamı inceleyin.
4. Akıl yürütme yapısını gösterin: Öncüller ve sonuç arasındaki bağlantıyı açık biçimde ortaya koyun.
5. Akıl yürütme türünü saptayın: Tümdengelim, tümevarım, analoji veya sezgisel çıkarım olup olmadığını belirleyin.
6. Karşıt görüşleri belirleyin: Metinde yazarın karşılaştığı veya reddettiği görüşleri tespit edip bunlara verdiği yanıtları açıklayın.
7. Tutarlılık analizi yapın: Argümanların mantıksal tutarlılığını değerlendirin, çelişki veya eksiklik olup olmadığını kontrol edin.
8. Metnin etkisini ve önemini tartışın: Metnin düşünce tarihine, bireysel düşünmeye veya toplumsal yaşama katkılarını değerlendirin.
9. Yazarın felsefi yaklaşımını tanımlayın: Yazarın idealist, materyalist, fenomenolojik veya varoluşçu bir bakış açısına sahip olup olmadığını yorumlayın.
10. Sonuç çıkarımı yapın: Metinden elde ettiğiniz sonuçları, kendi düşüncelerinizle ilişkilendirerek yorumlayın.

Performans Görevi

Beklenen Performans: Felsefi Metin İnceleme
Süre: 1 ders saati

Görev Planı ve Uygulama Adımları

Planlama Aşaması:

• 10 dakika: Metin seçimi ve hazırlık.
• 25 dakika: Metnin derinlemesine okunması ve kavram notları çıkarma.
• 15 dakika: İnceleme formunun doldurulması.
• 10 dakika: Gözden geçirme ve teslim süreci.

Seçilen Metin: Hilmi Ziya Ülken – “Varlık ve Oluş”

1. Problem: “Varlık nedir, oluşla ilişkisi nasıl kurulur?”
2. Amaç: Varlığın, oluş süreciyle birlikte yenilendiğini göstermek.
3. Tez: Varlık, oluş içinde süreklilik kazanır; gerçek ve görünüş birbirini tamamlar.
4. Ana Kavramlar: Varlık, oluş, zaman, gerçek, görünüş, amaç, bilinç.
5. Yöntem: Kavramsal analiz, tümdengelimli akıl yürütme ve karşılaştırmalı yorum.
6. Karşı Görüş: Parmenides’in “Varlık değişmez” anlayışı reddedilir.
7. Sonuç: Varlık, sürekli değişim ve yenilenme hâlindedir. İnsan, bilinç ve iradesiyle bu oluşun aktif parçasıdır.
8. Yorum: Metin, insanı evrendeki değişimin anlamını kavramaya yönlendirir. Varlığın durağan değil, sürekli yenilenen bir bütün olduğu fikrini güçlendirir.

Sınıf İçi Uygulama:

Hazırlanan form, sınıfta akranla karşılıklı paylaşılır. Arkadaşın çalışması Akran Değerlendirme Formu ile değerlendirilir. Sonrasında her öğrenci, yeni fark ettiği güçlü fikirleri not alarak Metin İnceleme Formunu öğretmene zamanında teslim eder.

Sonuç Değerlendirmesi:

Bu etkinlik sayesinde öğrenciler sadece bir metni anlamakla kalmaz, aynı zamanda felsefi düşünmenin temellerini, kavram analizini ve argüman kurma becerisini geliştirir. Hilmi Ziya Ülken’in “Varlık–Oluş” metni ise Türk felsefesinin evrensel düzeydeki derinliğini gösteren bir örnek olarak değerlendirilir.