10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 97-98-99 Cevapları
Sayfa 97 – Necati Bey ve Fuzûlî’nin Edebi Kişilikleri
Soru: Aşağıdaki metinlerden faydalanarak infografikte boş bırakılan yerleri tamamlayınız.
Şiir ve Şair İlişkisi: Necati Bey, bireysel hayatını şiirlerinde işler; yalnızlığını, dertlerini ve unutulmuşluğunu gözyaşlarıyla anlatır. Fuzûlî ise lirik bir sanatçıdır; Arapça, Farsça ve Türkçeyi kullanarak aşk, ilim ve derinlik dolu şiirler kaleme alır.
Metin ve Dönem İlişkisi: Her iki metin de Divan edebiyatı ürünüdür. Aruz ölçüsü, mazmunlar ve sanatlı bir dil kullanımı dikkat çeker. XVI. yüzyılın kültürel ortamı, medrese eğitimi ve Arapça-Farsça etkisi şiirlere yansımıştır. Necati gazel türünde, Fuzûlî ise kaside türünde eserler vermiştir.
Sayfa 98 – Şiirlerin Karşılaştırılması (Sevgilerde – Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı)
| Ölçüt | Sevgilerde (B. Necatigil) | Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı (G. Akın) |
|---|---|---|
| Konu | Sevgi ve duyguların zamanında dile getirilememesi | Maraş halkının işgale karşı mücadelesi |
| Tema | Hüzün, pişmanlık, içsel yalnızlık | Bağımsızlık, kahramanlık, vatan sevgisi |
| Amaç | İnsanlara sevgilerini ertelememeleri gerektiğini anlatmak | Kurtuluş Savaşı ruhunu ve halk kahramanlığını yaşatmak |
| Şair – Şiir İlişkisi | Necatigil, bireysel duygularını içten bir dille anlatır | Akın, halkın kahramanlığını destansı bir üslupla aktarır |
| Millî/Evrensel Yön | Evrensel – her insanın yaşayabileceği bireysel duygular | Millî – Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine özgüdür |
Ortak Sonuç: Her iki şiir de duygu yüklüdür. Ancak milli bilinç yönüyle “Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı” daha çok öne çıkmaktadır.
Sayfa 99 – Şiir Çalışmaları (Koşma, Anne, Vatan Sevgisini İçten Duyanlar, Kar)
| Şiir | Konu | Tema | Amaç | Şair ve Şiir İlişkisi |
|---|---|---|---|---|
| Koşma (Erzurumlu Emrah) | Aşk ve sevgili | Aşk ve özlem | Âşık edebiyatı geleneğini sürdürmek | Emrah, halk şiirinin güçlü temsilcisi |
| Anne (Halide Nusret Zorlutuna) | Anne sevgisi | Minnet ve vefa | Annelerin kıymetini vurgulamak | Zorlutuna, annesine duyduğu sevgiyi içten anlatır |
| Vatan Sevgisini İçten Duyanlar (Âşık Veysel) | Vatan ve millet | Sadakat, fedakârlık | Vatan sevgisini işlemek | Âşık Veysel, halk diliyle samimi bir şekilde vatana bağlılığı dile getirir |
| Kar (Ahmet Muhip Dıranas) | Doğa ve bireysel hüzün | Yalnızlık, karamsarlık | İnsan ruh halini kışla bütünleştirmek | Dıranas, bireysel duygularını doğa betimlemeleriyle işler |